Мамандық«6В03107- психология» «№1 модуль «pрra 402» опс «Ес, ойлау және сөйлеу психологиясы»
Сөйлеудiң психологиялық табиғаты. Стрестің сөйлеуге әсері
жүктеу/скачать 54,67 Kb.
|
крат курс лек пс памяти мышл 2 опс 2021-2022
- Бұл бет үшін навигация:
- Дәрісте қаралатын сұрақтар
| Сөйлеудiң психологиялық табиғаты. Стрестің сөйлеуге әсері
Дәрістің мақсаты: Сөйлеудiң психологиялық табиғатын және стрестің сөйлеуге әсерін және зерттеулерін талдау. Дәрісте қаралатын сұрақтар: 1.Ойлау және сөйлеу 2. Сөйлеуді психологиялық талдау 3. Стресс және сөз 4. Сөйлеудің түрі және функциясы, теориялары Адамның ойы өрқашанда сөз арқылы білдіріледі. Біреу екінші біреуге пікірін білдіргенде өзін естісін деп дауыстап сөйлейді. Ой толық сөз күйінде білдірілгенде ғана айқындалып, дәйектелініп, дәлелдене түседу Ойлау мен сөйлеу бірдей,нәрсе деп, бұлардың арасына теңдік белгісін қою дұрыс емес. Ой — сыртқы дүниені бейнелеудік ең жоғары формасы, сөз — ойды басқа адамдарға жеткізетін қүрал. Ойдың сөз арқылы бейнеленуі арқасында адам өзінен бұрынғы ұрпақтар жинаған тәжірибе мен білімді сақтап қала алды, ойды өмірді онан әрі жақсарту мақсаттарына пайдаланды. Сөйлеумен тығыз байланысты жүріп отыратын ойлау процесі тек адам баласының психикасына ғана тән процесс болып табылады. Ойлаудың барлық әрекеттері бірлік ретінде жұмыс істейді және оларды жасанды түрде бөлуге болмайды. Алайда, олардың әрқайсысының қалыптасу деңгейі нақты адамда әр түрлі болуы мүмкін, бұл ойлау құрылымын диагностикалау кезінде маңызды. Ойлаудың барлық операциялары онтогенез процесінде қалыптасады, бірден дамудың жоғарғы деңгейіне жетпейді және белгілі бір орналастыру дәйектілігі бар. Салыстыру және жіктеу операциялары бірінші болып жұмыс істей бастайды (заттар мен құбылыстардағы ұқсас және негізгі бөлу негізінде). Сонымен қатар, олар, ең алдымен, сезімтал деңгейде" жұмыс істейді " және күрделі операциялардың жұмыс істеуі үшін негіз қалайды. Дегенмен, ойлаудың барлық дерлік түрлері бірдей ақыл-ой операцияларын қолданады. Ойлау әрекеттерін қарастырыңыз. Салыстыру-объектілер арасындағы ұқсастық пен айырмашылықты анықтауға негізделген негізгі ойлау әрекеті. Бұл кез-келген психикалық процестердің құрамдас бөлігі. Адам сезімдердің әртүрлі түрлерін, эмоциялардың Күшін, әртүрлі заттарды қандай да бір белгілері, қасиеттері бойынша салыстырады. Салыстыру объектілердің ұқсастығын немесе айырмашылығын анықтауға мүмкіндік береді, демек жіктеуге бір қадам. Бұл құбылыс, әдетте, шамамен 2 жаста байқалады. Тәжірибе көрсеткендей, салыстыру операциясы жаттығуға мүмкіндік береді (бұл әсіресе балаларда оңай). Бұл операцияның жақсаруы ойлаудың басқа операцияларының тезірек және сапалы қалыптасуына әкеледі. Салыстыру операциясы кез-келген басқа ақыл-ой операциясында әрдайым болатын ақыл-ой инвариантының бір түрі деп айтуға болады. Жіктелуі. Салыстыруға негізделген бұл операция объектілерді кез-келген негізде ұқсас топтарға бөлуге мүмкіндік береді. Осылайша, ол тұжырымдамалардың негізі ретінде құбылыстар кластарын қалыптастыруға тікелей жол ашады. Талдау-бұл күрделі объектіні оның құрамдас бөліктеріне немесе сипаттамаларына бөлудің ақыл-ой операциясы. Бұл процеске қиял қатысады(көбінесе суреттерді талдауда) материалдық объектілерді ойлау мен практикалық талдау (бөлшектеу) үшін өте маңызды. Сонымен қатар, тұжырымдамалар мен пайымдауларды талдауға болады, алайда ойлаудың басқа амалдарын қолдану қажет. Жалпы, талдау-бұл қарапайымдарға негізделген операциялардың күрделі жүйесі. Синтез - бұл ақыл-ой операциясы, элементтерді талдау негізінде сыныптарға біріктіру, бұл сізге бөліктерден бүтінге ауысуға мүмкіндік береді. Абстракция-бұл объектінің маңызды қасиеттері мен байланыстарын бөлуге және басқа, маңызды емес нәрселерден алшақтауға негізделген операция. Абстракция талдаумен тығыз жұмыс істейді, басқаларға назар аудармай, тақырыптың бір жағын (қасиеттер немесе байланыстар тобын) мұқият зерттеуге мүмкіндік береді. Мүмкін болатын шешімдерді азайту үшін жиналған белгілерді талдауда жиі қолданылады. Жалпылау-объектілерді немесе құбылыстарды олардың жалпы және маңызды белгілері бойынша ақыл-ой бірлестігі. Баланың алғашқы жалпылама тұжырымдары оның практикалық іс-әрекетінен ажырамас: біз баланың бір-біріне ұқсас заттармен бірдей әрекеттерді жасайтынын көреміз. Бұл үрдіс бала өмірінің бірінші жылының соңында басталады. Сонымен қатар, бала үшін ойлаудың көрінісі өмірлік маңызды үрдіс болып табылады, өйткені ойлау процесінің өзі практикалық бағытқа ие. Жеке қасиеттерін білу негізінде объектілермен жұмыс жасай отырып, бала өмірдің екінші жылының басында белгілі бір практикалық мәселелерді шеше алады. Мысалы, 1 жастан 1 айға дейінгі бала жаңғақтарды үстелден алу үшін үстелге орындық қою керек деп болжай алады. Немесе тағы бір мысал: 1 жастан 3 айға дейінгі бала ауыр қорапты заттармен жылжыту үшін алдымен заттардың жартысын алып тастап, содан кейін қажетті операцияны жасады. Жоғарыда келтірілген барлық мысалдарда бала бұрын алған тәжірибесіне сүйенді. Баланың бұл тәжірибесі әрқашан оның жеке тәжірибесі емес екенін есте ұстаған жөн. Бала ересектерді көргенде көп нәрсені біледі. Нактылау - ақыл-ой операциясы, жалпылауға кері. Бұл жалпы тұжырымдамадан жеке заттардың немесе құбылыстардың осы сыныпқа жататындығы туралы шешім алынады. Жүйелеу дегеніміз-иерархиялық құрылымы бар объектілер топтарын немесе құбылыстар кластарын бөлу және кейіннен біріктіру (мысалы, жануарлар мен өсімдіктердің таксономиясы, химиялық элементтер және т.б.). Аналогия-белгілі бір мағынада ұқсастықты табудың ақыл-ой әрекеті. Аналогия (аналогия бойынша дәлелдеу) қауымдастықтардың қалыптасуы мен актуализациясына негізделген. Аналогиялар болжамдар мен гипотезаларды ұсынуға негіз болып табылады. жүктеу/скачать 54,67 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|