Медиа сауаттылық келесі компоненттерді қамтиды:
Эстетикалық және шығармашылық дағдылар: медиа мазмұнын көру, есту, құру және түсіндіру мүмкіндігі. Оқушылар бұл дағдыларды өз бетінше дамытып, медиа контентті құра алады.
Интерактивті дағдылар: медиа арқылы қарым-қатынас жасау және әртүрлі медиа рөлдерді көру мүмкіндігі. Бұл дағдыларды оқыту мен практикадағы өзара әрекеттесу аясында дамытуға болады. Олар өз түсінігі мен пікірін білдіруге мүмкіндік береді.
Сыни талдау дағдылары. Бұл әртүрлі аналитикалық құралдарды қолдана отырып, әртүрлі медиа мазмұнның мағынасын білу және түсіну мүмкіндігі. Бұл дағдылар әр түрлі медиа мазмұны мен жанрларын зерттеу арқылы жақсы дамиды.
Қауіпсіздік дағдылары. Бұл қиын жағдайлардан шығу және олардан аулақ болу мүмкіндігі [1, 13].
Виртуалды кеңістіктегі қауіпсіз мінез-құлықтың маңызды дағдылары –
Бұл жеке ақпаратты қорғау және зиянды байланыстар мен мазмұнды болдырмау мүмкіндігі.
Жеке адам медиа және ақпараттық сауаттылықтың барлық дағдыларын игере алмайды, өйткені медианы білдіру формалары мен әдістері үнемі дамып келеді. Бірақ әрбір адам өз дағдыларын үнемі жаңартып отыруы керек. Медиа және ақпараттық сауаттылық саласындағы дағдыларымызды неғұрлым белсенді түрде қолдансақ, медиа және олардың құрылымдары туралы түсінігіміз соғұрлым терең болады. Өзің медиа мазмұнын шығарумен айналыссаң басқалардың жасаған медимазмұнын еркін талдай алуға ықпал етеді.
МАС адамның жеке құқықтарын пайдалану мүмкіндігін кеңейтеді. Осылайша, адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясының 19-бабында: «әр адамның сенім бостандығына және оларды еркін білдіруге құқығы бар; бұл құқық өз нанымдарын кедергісіз ұстану бостандығын және іздеу еркіндігін қамтиды. Мемлекеттік шекараларға қарамастан, кез келген құралдар арқылы ақпарат пен идеяларды алуға және таратуға құқылы».
Медиа-сауаттылық саласындағы оқыту әртүрлі пәндер тоғысында, кез келген жағдаяттар мен мақсаттарға байланысты түрлі тәсілдерді қолдануға болатындығымен сипатталады. Бұл туралы ЮНЕСКО басылымдарында мысалы, медиа сауаттылықтың қауіпсіздігіне, әлеуметтік-этикалық, мәдени және технологиялық аспектілеріне байланысты дағдыларды қалыптастыру мәселелері келтірілген.
Медиа сауаттылықты қалыптастыру процесінде пайдаланушылар медианы қауіпсіз пайдалану, сондай-ақ өзін-өзі көрсету, тәуелсіз көзқарастарды қалыптастыру және азаматтық қоғам өміріне қатысу дағдыларына ие болады.
Медиасауаттылықты оқыту – бұл БҰҰ-ның Бала құқықтары жөніндегі Конвенциясында бекітілген құқық. Медиамен жұмыс істеу дағдылары мақсатты оқытусыз өздігінен дами алмайды, оларды жүйелі түрде қалыптастыру қажет. Мектептен тыс дағдылар көбінесе шектеулі және тек кейбір аспектілерді қамтиды. Отбасы және жүйелі білім білім алушылардың ақпаратты өңдеу тәсілдеріне және олардың білімді сыни тұрғыдан түсіндіруге дайын болуына айтарлықтай әсер етуі мүмкін. Сонымен қатар мұғалімдер білім алушылардың санасына бір сұраққа бірнеше дұрыс жауаптар болуы мүмкін деген ойды жеткізе алуы керек.
Достарыңызбен бөлісу: |