Теорема-2: Егер квадрат тендеудегі болса, онда . Оны да алдыңғы теорема сияқты дәлелдеуге болады.
Мысалы: яғни
Бұл әрине биквадрат тендеу үшін де орындалады: , онда
Әрине бұл теоремаларды қолдаған оқушы уақытты жақсы үнемдейді.
Дегенмен, квадрат тендеуді шешудің басқа да әдіс-тәсілдері бар. Енді, квадрат тендеулердің шешу тәсілдерін қарастырайық.
1. Тендеудің сол жақ бөлігін көбейткіштерге жіктеу
1-мысал.
х2+4х+3=0 тендеуін шешейік. Тендеудің сол жақ бөлігін көбейткіштерге жіктейміз:
х2+х+3х+3=х(х+1 )+3(х+ 1)=(х+1 )(х+3).
Демек, тендеуді былай жазуға болады:
(х+1)(х+3)=0
Көбейтінді нөлге тең болғандықтан, ең болмағанда көбейткіштердің біреуі нөлге тең болуы керек. Сондыктан, тендеулердің сол жақ бөлігі х= -1 және х= - 3 тең болғанда нөлге айналады. Ол - 1 мен - 3 сандары х2+4х+3=0 тендеуінің түбірлері болады.
Жауабы: —1, —3.
2. Толық квадратқа келтіру әдісі
2-мысал.
1. тендеуін шешейік.
Сол жақ бөлігін толық квадратқа келтіреміз. Ол үшін өрнегін былай жазып аламыз:
=
Алынған өрнектің бірінші қосындысы тың квадраты, ал екінші косындысы пен 4-тің екі еселенгені.
Толық квадрат алу үшін -ын қосу керек, сонда
Енді тендеудің сол жағын түрлендіреміз. Берілген тендеуге -ын қосып, алып тастаймыз. Сонда:
Сонымен, берілген тендеуді былайша жазуға болады: яғни . Бұдан, немесе
Жауабы:
2. тендеуін шешеміз.
Тендеудің екі жағын да 5 – ке бөлеміз. Сонда
болады .
Толық квадратқа келтіру әдісін пайдаланамыз
Бұдан тендеуді төмендегідей етіп жазуға болады:
,
одан
яғни
Достарыңызбен бөлісу: |