Материалдары
Отбасы ғҧрпына байланысты бата сҿздер
жүктеу/скачать 3,83 Mb. Pdf көрінісі
|
ЖИНАҚ БАҺАДҮР 22,10
| Отбасы ғҧрпына байланысты бата сҿздер
ізгі тілек тілеу мақсатымен қоса, сол ғҧрыптардың орындалу рҽсімінің бір бҿлігі ретінде бекітуші, «заңдастырушы» қызметінде атқарады. Мысалға бала дҥниеге келгенде, бесікке салған кезде, тҽй-тҽй басқанда, атқа алғаш мінген кезінде, отағасы атанып ҥйленгенде, қызын ҧзатқанда, келін тҥсіргенде, мақсат – мҧраты осы салттарды бекітуге арналады. Мысалға, Бҧқар жырау дҥниеге келгенде Ҽнет бабаның берген батасы да оның болашағында ҧлы мҧратқа жетіп, ҥлкен жетістікке жетуіне негіз болған дейді ғалымдар: Есімің Бҧқар болсын, Мінгенің тҧлпар болсын. Дауысың сҧңқар болсын, Ісіңе халқың іңкҽр болсын! [1.85] Сондай-ақ, ҥйлену салтындағы бата сҿз осы тармақтың бір қҧрамас бҿлігі. Ҥйлену салтына байланысты бата- тілектер сҿздер жас жҧбайларға, жаңа отбасыға келген жас келінге, ҧзатылған қызға, той иелеріне арналып айтылады. Адам ҿмірінің осынау елеулі кезеңдеріндегі айтылатын бата сҿздері мазмҧндық, мағыналық жағынан ҥгіт – насихатқа, ақыл – кеңеске, ҿмірлік тҽжірибеден жинақталған ҿсиетке, тҽлім – тҽрбиеге негізделеді. Ҧзатылған қызға, жас жҧбайларға жҽне жас келінге берілетін дҽстҥрлі бата сҿздерде ҧлттық салт – дҽстҥрді, инабаттылық, ҽйел баласы жаңа ақ босағаны келін болып аттаған сҽттен бастап сақтауға тиіс ережелерді, мінез – қҧлқын нормаларын сақтаудың маңыздылығы ескертіліп, жас отауға ақ жол, қҧт – береке, баянды бақыт, молшылық, ҧрпақ тілек етіледі. Келіннің ата-енесіне, кҥйеуіне мойынсҧнуы, жалпы отбасының барлық мҥшелерінің арасындағы қазақ ҿмірінде қалыптасқан арақатынас реттілігі насихатталады. жүктеу/скачать 3,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|