Мазмұндамалар 5-сынып



бет11/19
Дата06.10.2022
өлшемі74,38 Kb.
#151979
түріМазмұндама
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   19
Мұқағали Мақатаев
Мұқағали Мақатаев - қазақ халқының сүйікті ақыны. Оның өлеңдерін білмейтін қазақ жоқ. Оның өлеңдерінде адам өмірінің мәні,әсемдік, тазалық, сұлулық, ерлік, елдік , туған жер терең жырланған.Ақынның шеберлігі -өмірден өзін, өзінен өмірді көре білуі.Оның өлеңдеріне Ш.Қалдаяқов, Н.Тілендиев, А.Қоразбаев сияқты сазгерлер ән жазды..Мұқағалидың адамзат ғұмыры мен әлем сырын жыр еткен лирикасы қазақ әдебиетіне үлкен мұра боп қалды.Ол Шекспир, Р.Бернс, Н.Тихонов, Е.Евтушенко сияқты ақындар өлеңдерін аударған.. Алматыда ақын атында мектеп, көше және сол көше бойында ескерткіш орнатылған. Оған Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыйлығы мен «Ғасыр ақыны» атағы берілді.
( «Қазақ тілі» оқулығынан)
Жоспар :

  1. Мұқағали - сүйікті ақын.

  2. Өлеңдерінің тақырыбы

  3. Жыр жинақтары

  4. Мұқағали аудармасы

Әнші Әміре
Әміренің өнер саласында алатын орны жеке дара. Себебі Әміре арқылы қазақтың әншілік өнері танылды. Орыстың, батыстың ұлы мәдениет қайраткерлері оның даусына тамсанды.
Бүкіл әлемге аты жайылған қазақ елінің асқар тауы тәрізді Әмірені ұрпағы ешқашан ұмытпайды. Бүкіл қазақ халқы мақтан тұтады.
Қазақта өлең атасы - Абай, күй атасы- Құрманғазы, ән атасы- Әміре деп кесіп айтуға болады. Әміре сынды топтан озған тұлпардың аты қазақ халқының жүрегінде мәңгі cақталады.
(Мұқатай Тоқжігітов)
Жоспар:

  1. Әміре және өнер

  2. Оның әншілік өнері

  3. Ән атасы - Әміре


9 - сынып
Қорқыт туралы аңыз
Қазақ фольклорында халықтың данасы, философы Қорқыт туралы аңыз кең тараған.Осы аңыздарда ерте заманда адамдар болашағын болжап айтатын бір дана өмір сүрген. Оны Қорқытдеп атаған. Ол жер бетін шарлап, көпті көріп-білген адам. Жақсыны да, жаманды да көріп, барлығын ойға түйіп, салмақтап, шешімін табуға тырысқан.Оны әсіресе, өлім туралы ой мазалаған.Жасы келген сайын көп ойлағаны сонша, өлім түсіне еніпті.Түсінде көр қазып жатқан адамдардан:
- Бұл кімге арналған? – деп сұрайды.
- Қорқыт бабамызға, - деп жауап береді.
Бұл жауаптан секем алып,ел безіп кетеді. Бірақ өлім болмайтын жер таба алмай, өз жеріне оралады. Тек қобызынан медеу табады.
( «Аңыз адам» журналынан)
Жоспар:

  1. Қорқыт - халық данасы

  2. Жер бетін аралауы

  3. Өлім туралы ой

  4. Қорқыт пен қобыз

Айтыс
Айтыс - қазақтың халық ауыз әдебиетінің үлкен бір саласы.Ол- суырып салма ақындық өнердің жемісі. Айтыстың бірнеше түрі бар: жұмбақ айтыс, қыз бен жігіт айтысы.Ақындар айтысы жұрт бас қосқан ойын- сауық, үлкен жиындарда өткен. Жиылған халық, ақсақалдар сайысқа түскен екі ақынның сөзін сарапқа салып, әділ төрелік айтқан.
Айтыстың ерекшеліктерін алғаш рет Шоқан Уәлиханов ашқан.Кейін зерттегендер: М.Әуезов, С.Мұқанов, М.Қаратаев болды.
(«Қазақстан мектебі» журналынан)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   19




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет