Мазмұны Қазақстандағы жоғары білім, Ғылым және МӘдениет

.

Жумахан МЫРХАЛЫКОВ,член-корреспондент НАН РК, ректор Южно-Казахстанского государственного университета им. М. Ауэзова

Кардинальные преобразования в производственной сфере на первый план выводят вопрос кадрового обеспечения.

Задача, поставленная Главой государства перед вузами страны, по достижению высокого качества подготовки технических специалистов стала лейтмотивом работы Южно-Казахстанского государственного университета им. М. Ауэзова в трансформации инженерного образования. Техническое направление всегда было визитной карточкой ЮКГУ. Сегодня – это главное преимущество вуза, дающее ему возможность стать основным поставщиком трудовых ресурсов для программы форсированной индустриализации.

Университет находится в самом центре южного региона, призванного стать одной из главных агломераций страны, что налагает на него большую ответственность. В соответствии с Картой индустриализации до 2019 года в Южно-Казахстанской области будет реализовано 14 проектов, введено в действие 47 предприятий, для которых потребуется более 8 тыс. работников. Это производства легкой и текстильной промышленности, строительной индустрии, машиностроения, по переработке сельскохозяйственной продукции.

Приоритетные направления инновационного развития Южно-Казахстанской области определили в вузе новый подход к подготовке кадров – кластерный. В течение последних лет вуз стал базовой площадкой для текстильного кластера региона. Отраслевой совет работодателей по этому направлению стал первым опытом создания в вузе новой модели работы с производством. Тесное сотрудничество с предприятиями свободной экономической зоны «Онтустик», оценка ими квалификации кадров потребовали полного переформатирования текстильного образования, разработки новых специализаций, определения новых приоритетов в научном обеспечении проектов текстильного направления. В соответствии с требованиями современного производства была начата подготовка студентов по 28 профессиям с присуждением соответствующей квалификации.

Сегодня этот опыт активно распространяется. В университете сформировано шесть кластеров технического профиля с охватом 60% специальностей, по каждому из которых создается отраслевой академический совет с участием ассоциаций работодателей. Вовлечение их в процесс подготовки кадров университет считает одной из главных задач, так как определение ориентиров в профессиональных компетенциях будущих специалистов и практическая составляющая образовательного процесса могут быть обеспечены только в тесной увязке с производственниками.

Международное признание научных школ университета позволило стать вузу представителем Химического кластера Баварии в Казахстане. Трехстороннее соглашение с Объединенной химической компанией по совместным действиям в развитии Таразского и Атырауского химических кластеров включает ответственность университета по созданию новых химических технологий комплексной переработки сырья и строительных материалов и подготовке специалистов. Таким образом, кадровый потенциал предприятий химического кластера страны будет в основном обеспечиваться за счет выпускников ЮКГУ им. М. Ауэзова. А это практически 20 химических предприятий. Немаловажна финансовая сторона вопроса. Высокие требования, предъявляемые к компетенциям выпускников, обуславливают проведение серьезной модернизации лабораторной базы. Необходима и новая система материального стимулирования педагогов.

Понимание внутренних потребностей вузов нашло отражение в инициативах МОН РК по разработке целевых бюджетных программ финансирования вузов. Это решение всецело поддерживается вузовской общественностью, так как открывает новый этап во взаимодействии с реальным сектором экономики. Финансовая устойчивость вузов позволяет вести диалог с производством на равных партнерских условиях. Позиция МОН о выделении средств в зависимости от достижения установленных критериев – самый эффективный подход к бюджетированию, ориентированный на получение конкретного результата. Вместе с тем вузы нацелены на диверсификацию источников финансирования за счет реализации своего инновационного потенциала. И это уже следующий этап развития.

//Казахстанская правда.-2014.- 15 мая.-С.6
3


Анна ВЛАДИМИРОВА

По программе Университетской лиги
В рамках мероприятий VII Астанинского экономического форума ректор Академии госуправления при Президенте РК Болатбек Абдрасилов провел встречу с координатором Аналитической ассоциации ОДКБ, исполнительным директором Университетской лиги ОДКБ Игорем Панариным.

На встрече обсуждались актуальные вопросы и направления деятельности созданной в апреле Университетской лиги ОДКБ. Академия наряду с другими ведущими отечественными и зарубежными университетами государств ОДКБ является ее действительным членом. Рассмотрены также вопросы, внесенные в проект Концепции евразийской безопас­ности, активно обсуждаемые в экспертных, научных и деловых кругах Евразийского пространства. На встрече отмечено, что предстоящее подписание в Астане Договора о создании Евразийского экономического союза президентами Казахстана, России и Беларуси определяет новые перспективные тренды дальнейшего гуманитарного сотрудничества, в том числе и в рамках Университетской лиги.

В этот же день в Национальной школе государственной политики академии состоялась экспертная встреча с ее профессорско-преподавательским составом и магистрантами.

//Казахстанская правда.-2014.- 15 мая.-С.6

4
Ғалым МҰТАНОВ, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің ректоры.

Келешекке кемел қадам

Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың М.В.Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінде оқыған дәрісі әлемдік жұртшылық назарын өзіне негізді түрде аударды. Еуразиялық ықпалдасудың бас сәулетшісі зиялы қауым алдында қазіргі заманғы қоғамды күйзелтіп отырған көптеген жүйелік дағдарыстарды жеңуге мүмкіндік беретін нақты идеяларды жария етті.

Президент атап өткеніндей, жаһандану мен аумақтану әлемдік экономикалық дамудың маңызды айқындауыштары болып табылады. Жаһандану мемлекеттердің ықпалдастық серпіндерін аймақтық және тіпті, құрылықішілік өлшемде жандандырады. Түрлі жаһандық тәуекелдерге қарсы тұра отырып, әлемдік үрдістерден де тысқары қалмай, ұлттық өлшемнен биік мүдделер деңгейіне шыға отырып, елдер мен халықтар күш-жігерлерін біріктіре түсуде. Бұған әлемде жемісті де табысты мысалдар жекілікті: Еуропалық Одақ ауқымындағы батысеуропалық ықпалдасу тереңдеп, солтүстікамерикалық НАФТА еркін сауда аймағы құрылды, Латын Америкасы елдерінің аймақтық блоктарын – МЕРКАСУР-ды қалыптастыру үдерістері, Анд тобы жанданды. Неғұрлым ықпалды топтарға Оңтүстік-Шығыс Азия елдері ассоциациясы, Азия-Тынық мұхит экономикалық ынтымақтастығы, Шанхай ынтымақтастық ұйымы жатады.

Еуразиялық экономикалық одақтың құрылуы – уақыт талабы, жаһандық қатерлерді бірлесе еңсеруге деген маңызды қадам болып табылады, мұның қажеттілігін Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев бұдан жиырма жыл бұрын көре білген еді. Мемлекет басшысының Мәскеу мемлекеттік университеті қабырғасында 1994 жылғы сөзінен кейін еуразиялық ықпалдасу идеясы қалыптасудың бірқатар сатыларынан өтті. Тарихтың ортақтығы, менталитет ұқсастығы, экономикалық дамудың бірыңғай бағыты еуразиялық ықпалдастық үдерісінің алғышарттары болды. Өмір Нұрсұлтан Назарбаевтың еуразиялық жобасының келешегі мен табыстылығын көрсетті. Оның жүзеге асуы аса қуатты тұғырлы негізбен байланысты. Еуразиялық экономикалық қауымдастық, сондай-ақ, 2010 жылы құрылған Кедендік одақ еуразиялық ортақтық тұжырымдамасының бейнелі белгісі және сонымен қатар, посткеңестік елдердің Біртұтас экономикалық кеңістік пен еуразиялық одақ құруға деген бұдан былайғы қозғалысының бағыт-бағдары болды. Еуразиялық идея посткеңестік елдер үшін ықпалдасу үдерістерінің күшею бағытын ұзақ мерзімге белгілеп берді. Және осы ауқымды міндеттің тарихи тұрғыдан алғанда қысқа мерзім ішінде жүзеге асуы ең алдымен Қазақстанның Тұңғыш Президентінің саяси ерік-жігері мен пассионарлық күш-қуаты арқасында мүмкін болды.

Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың Мәскеу мемлекеттік университетіндегі қазіргі сөзі еуразиялық жоба дамуының жаңа кезеңін бағалаудағы маңызды буындарды баса көрсетіп, келешекке кемел қадамның бағыт-бағдарын сызып берді. Президент атап өткеніндей, Еуразиялық экономикалық одақ – тарих қойнауына кеткен кеңестік пішімдегі одақты тірілту емес. Бұл бірлестік, ең алдымен экономикалық одақ ретінде қарастырылады, оның дамуы экономикалық прагматизм, жауапкершілік, дамудың біртектілігі және Еуразиялық экономикалық одақтың ашықтығы қағидаттарына негізделуі тиіс. Еуразиялық ықпалдасудың мәні ең әуелі еуразиялық кеңістік азаматтарының мүдделеріне қамқорлықтан көрініс табады. Нақ осы адам капиталының қуатты дамуының қажеттілігі қазіргі заманғы геосаяси ақиқатта біздің еліміздің біртұтастығын қамтамасыз етеді. Еуразиялық инновациялық-технологиялық өзара бірлесудің 2025 жылға дейінгі бағдарламасын қабылдау мен еуразиялық инновациялық кеңес құру жөніндегі Президент ұсынысы осы мақсатқа сай келеді. Президент атап өткеніндей, экономикалық ықпалдасу елдер арасындағы мәдени-гуманитарлық байланыстарды, соның ішінде білім беру қызметтерін күшейтеді, ал мұның өзі инновациялық-индустриялық даму үшін маңызды болып табылады. Білім беру қызметі нарығын қалыптастыру біздің елдеріміздің арасында жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру саласындағы ынтымақтастықты дамытудың стратегиялық жоспарын жасауды талап етеді. Еуразиялық жобаның бірінші дәрежелі міндеттері мен болашақ бағыттары қатарына жоғары білім, ғылым және инновация саласындағы интернационалдану мен мемлекетаралық ынтымақтастық үдерісін, білім беру мен ғылымды бағалау жүйелерін біріздендіруді: атап айтқанда ұйымдарды аккредитациялау мен мамандарға сертификат беру; дипломдардың бірдейлігін тану модельдерін жасау; жоғары оқу орындары арасындағы ынтымақтастықтың ережелері мен қағидаттарын бірлесе жасау; желілік университтер үшін жағдай туғызу сияқты міндеттерді жатқызуға болады. Еуразиялық одақтың құрылуы посткеңестік кеңістік елдері үшін жаңа дәуірдің бастамасы, ғаламдық талаптарға берілген жауап, аса маңызды геосаяси жетістік және ынтымақтастықтың жаңа деңгейіне шығудың іргетасы болып табылатынына күмән жоқ. //Егемен Қазақстан.-2014.-17 мамыр.- 5 б.

Әрине, барлық өнердің ішінде медицина — өте маңыздысы.

ГИППОКРАТ

Барлық кезеңде де қажетті мамандық

Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік медицина университеті - бұл елдегі медициналық оқу орындары ішінде алдыңғы орында, Батыс Қазақстандағы жалғыз медициналык жоғары оқу орны. Бүгінгі таңда профессорлық-оқытушылар құрамы - бұл 400-ден аса оқытушылар, оның ішінде ҚР Ұлттық Академия ғылымының 9 академигі, 44 медицина ғылымдарының докторы, 184 медицина ғылымдарының кандидаты және 65 магистр. Университет «Лидер Казахстана-2013» жылдык үздік кәсіпорын ТОП-35 құрамына кіреді, 5 оқу-лабораториялық ғимараты және 3 жеке клиникалық базасы бар. Университеттің құрамында 10 факультет, 14 резидентура мамандықтары, 4 магистратура және 2 РҺ.G докторантура мамандықтары бар. Университеттің кітапханасы медициналық оқу орындары арасында үздік бағаланды. Университеттің мақтанышы - медициналық оқу орындары арасындағы жалғыз «Ювентус» студенттік хор, медицина тарихының жэне университеттің мұражайы, анатомиялық мұражай.