Латын қарпін тәжірибе жүзінде пайдалану

Белгіленген уақыт аралығында оқушылар мен мұғалімдер арасында жаңа латын қарпін іс жүзінде тәжірибеде пайдаланып көрдік.

Алғашқы тапсырма латын қарпімен терілген ұлы ақындардың (А.Құнанбайұлы, Ы.Алтынсарин, А.Байтұрсынұлы) өлеңдерін мәнерлеп оқу.

Өлеңдерді латиницамен оқу мұғалімдер арасында аса қиындық туғызған жоқ. Себебі олар бұрыннан неміс немесе ағылшын тілін оқыған кезінен негізгі латын қарпімен таныс. Бірінші рет оқып тұрса да, мәнерлеп оқып беруге тырысты. Өлеңді оқу барысында апостроф қолданылған қазақ тіліне тән дыбыстарды оқу біршама қиындық туғызды. Алайда, бірнеше мәрте қайталағаннан кейін есте сақталып, оларды шатастырмай оқу оңай бола бастады.

Өлеңдерді латиницамен оқу 5-11 сыныптар аралығындағы оқушылар арасында қызықты болды. Біріншіден, олар ағылшын тілін оқыған кезінен негізгі латын қарпімен таныс. Екіншіден, латын қарпін сауалнама жүргізілгендердің 31 %-ы жиі, 27 %-ы кейде телефон-хабарламаларын жазғанда пайдаланады. Бірінші рет оқып тұрса да, мәнерлеп оқып беруге тырысты. Мәтіндерді жылдам, мәнерлеп, нақышына келтіріп оқуға тырысты. Жаңа латын қарпіндегі қазақ тіліне тән дыбыстардың апосторфпен жазылғандары бірер қиындық туғызбаса, қалған әріптерді лезде жаттап алды.