тең дәрежеде (22,5%) учаскелік дәрігердің байқауымен диспансерлік
бақылауға да қажеттіліктер орын алған.
Зерттеуге алынған жанұялардың ең көп қажеттіліктері әлеуметтік -
тұрмыстың қызметтіліктерге екен белгілі болған. Бұл, еңбекке қабілетсіз
жанұя мүшелерінің қозғауларының шектеулігімен түсіндіріледі. Әрдайым
сыртқы көмекке мұқтаж болады және де өздеріне сау адамдарды байлап
қояды, яғни олар азық - түлік дәрі - дәрмектерін сатып алып береді,
жеткізіп береді және оларға әр түрлі үйден тысқары шығатын негіздегі
тұрмыстық қызметтерді көрсетеді. Сондай - ақ оны қазіргі кездегі
әлеуметтік шиеленістермен, азық - түліктерді және тұрмыстық
қызметтерді алудағы қиындықтармен де түсіндіруге болады. Осыған
орай әлеуметтік қызметкердің ролі бірден жоғарылайды. Жанұялардың
әлеуметтік - тұрмыстық қызмет көрсетудегі қажеттіліктерін бағалаған
кезде келесілер айқындалған. Барлық зерттелінгендердің ең басты
қажеттіліктері кір жуушыларға екен (88,5%), химиялық тазартуға (82,5%)
аяқ киім шеберханасына (64,6%). Сонымен қатар, пәтерлерін жуып -
жинауға деген қажеттіліктері айқындалған (27% жанұя), үйлеріне
жөндеу жұмыстарын жүргізу (24,5%), тең дәрежеде (20,5% жанұяда) –
азық - түлік пен дәрі - дәрмектерді жеткізуте әр түрлі санаттағы
жанұялардың салыстырмалы талдауы көрсеткендей, жалғыз бастыларда
басқа жанұяларға қарағанда азық - түлікті жеткізуге (50%), пәтерлерін
жинауға (46,2%) дәрі – дәрмектерді жеткізуте (40,4%) ең көп мұқтаждық
байқалған. Алынған мәлімет, деректер, еңбекке қабілетсіз жанұя
мүшелері кіретін жанұялардың қажеттіліктері елдегі әлеуметтік -
экономикалық жағдаймен бір жағынан анықталса, екінші жағынан
мүгедектердің өзін - өзі қамтуының шектеулі мүмкіндіктерімен
анықталуынын көрсетіп отыр.
Сонымен, барлық зерттеуге алынған жанұяның әлеуметтік
қорғаудағы ең үлкен қажеттіліктері қазіргі уақытта әлеуметтік -
тұрмыстық проблемалар төңірегінде топталып отыр, ал әлеуметтік
қорғау тұрғысынан ең көп ығыр көруші топ — жалғызбасты еңбекке
қабілетсіз азаматтар азық - түліктерді және дәрі - дәрмектерді жеткізуге,
пәтерлерін жинауға әлеуметтік қамсыздандыру орталықтарына тіркеуге
алынуға үлкен қажеттілік туғызатындары белгілі болды. Маральды -
психологиялық қолдауға деген жанұялардың қажеттіліктерінің
қалыптаспағандығымен түсіндірілсе, екінші жағынан елдегі қалыптасқан
ұлттық дәстүрлерге екі фактор да өзара тығыз байланысты. Әлеуметтік
қызметкерлердің қызмет аясын қалыптастыру қажет болып отыр.
Нормативтік құжаттарда, біліктілік сипаттамаларында көрсетілген
міндеттерден басқа, қазіргі қалыптасқан жағдайды ескере отырып тек
қана ұйымдастырушылық делдалдық қызметтерді атқарумен шектелмеу
керек. Осы тұрғыдан басқа да қызмет түрлері белгілі бір өзектілікке ие
болуда, олардың ішінде: әлеуметтік жұмысшының қызметін кеңінен
пайдалану жөніндегі мүмкіндіктер туралы халықтың хабардар болуы
еңбекке қабілетсіз азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қорғаудағы
халықтың қажеттерін
(рыноктік экономикалық жағдайында)
қалыптастыру, отбасын моральды - психологиялық қолдауды жүзеге
асыру және т.б. /5/.
Достарыңызбен бөлісу: