Мәдениет терминінің шығу тарихы Орындаған: Жолдас Гүлсезім
жүктеу/скачать 15,13 Kb.
|
Мәдениеттану
|
Мәдениет терминінің шығу тарихы Орындаған: Жолдас Гүлсезім Қабылдаған:Саурбаева Райса Санаковна: Мәдениеттану ғылым ретінде Еуропада «культорология» болып дамыды. Сөздің өзі екі тілді сөзден тұрады: латын және грек. «Культура» латын сөзі,жер айдау,топырақ өңдеу мағыналарын береді.Ол көп мағыналы: «ғылым», «ілім», «теория». Демек, мәдениеттану мәдениетті, теорияны, ғылымды зерттейді.Мәдениетті көптеген ғылымдар (археология, этнография, тарих, эстетика, т.б.) зерттейді және әрқайсысы өзінше анықтама береді. Әлем әдебиетінде де мәдениеттің 500 анықтамасы кездесетіні кездейсоқ емес. Ең көп таралғандардың бірі әлеуметтік ғылымдарда кездеседі. Жалпы мағынада мәдениет ретінде социологтар адам мен қоғамды және оның нәтижелерін қайта құру іс-әрекетінің барлық түрлерін түсінеді. Мәдениет рухани құндылықтарды жүзеге асыру процесі ретінде адамзаттың үздіксіз дамуға — шындықты қайта құруға деген мәңгілік ұмтылысын білдіреді және адамның маңызды күштерінің көрінісі ретінде мәдениет субъектісі ретінде адамның қалыптасуы мен өзін-өзі бекітуін көрсетеді. Мәдениет – адам өмірінің мақсаты мен құндылық жүйесі, адамның өзі өмір сүріп жатқан ортаға қатынасы. Бұл өзара әрекеттесу нәтижесінде пайда болатын ерекше құбылыс. Адамдар қоршаған ортаны, оның әлеуметтік және мәдени қатынастарын өзгертеді және әсер етеді. Олар өз мақсаттары үшін пайдаланылады. Ол келешек ұрпаққа мұра қалдырады, сол мұра белгілі бір жағдайларда үнемі дамып отырады. Мәдениет әртүрлі қоғамдық құрылымдардың, топтардың, таптардың, қабаттардың, ұлттардың, жеке адамдардың өмір сүру жағдайлары мен қажеттіліктеріне сәйкес дамып, қалыптасады. Мысалы: аң аулау, құрал жасау, жарықтандыру, тамақ пісіру, киіну, лайықты өмір сүру, басқаға жанашырлық, қоршаған ортамен байланыс және т.б. Мәдениеттану мен пәндердің дамуына көптеген факторлар көмектеседі. Дегенмен, ол өз бейнесін жасай алды. Саланың өзін-өзі бағалауы, бұл саланың дамуының себебі болуы мүмкін, мәдениеттанушылар «мәдениет» мәселесінде барлық салада екіге жарылуы ғажап емес. Мәдениеттану жеке сала ретінде басталды деп айта аламыз. Бүгінде мәдениетке әртүрлі қырынан қарайды, бұл басқалардың осы салаға деген қызығушылығының артуына байланысты болса керек. Америка мәдениеттанушы ғалымдары К.Клохкона мен А.Кробердің 1964 жылы Батыс елдері әдебиетінде мәдениет сөзіне 257 сөз берілген деген тұжырымдары соның дәлелі. Дегенмен, содан бері қанша уақыт өткенін ескерсек, бұл саланың бұрынғыдан әлдеқайда дамығанын айтуға болады. Қазіргі кезде «Мәдениет» сөзі өзге ұғымда жүреді деп ойлаймын. Себебі, уақыт өткен сайын, заман талабы өзгермей тұрмайды. Яғни, адамның өмірге деген көз қарасы жаңалай түседі. Айналамыздағы театр, мұражай, оқу мен мәдени орындар аз емес. Осындай ортада адам рухани мәдениетін арттыра алады. Және кітап, газет, журналдар оқу арқасында сөйлеу мәнеріңді дамытып, өмірге деген ой-өрісінің өзгеруі сөзсіз. Қазіргі, таңда адамның сауатты, білімді болуы заманның талабы. Шыны керек біз адам баласын көрген сәтте сырт-келбетіне, жүріс-тұрысына мән береміз. Оны жоққа шығару орынсыз. Ал егер адаммен жеке сөйлесіп, сырлассаң оның сөйлеу мәдениетіне, ойына, білімділігіне зер саламыз. Қазіргі таңда күннен күнге өмір қажеттілігі өсуде. Күнделікті жаңалықтар өмірге деген жаңа талпыныстарды талап етеді. Өйткені, уақыт бір орнында тұрмайды. Ол күнде жүру, өзгеру үстінде. Былайша айтқанда, өзен ағынынан қалып қоймау. жүктеу/скачать 15,13 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|