Механикалық тербелістер Тербелмелі қозғалыс
жүктеу/скачать 38,54 Kb.
|
mehanikal k terbelister
| сызықты емес жүйесін көрсетеді, өйткені маятникті тепе-теңдік күйге әкелктін күш x ауытқуына пропорционал болады. Тек кіші тербеліс жағдайында жуықтап -ге ауыстырғанда математикалық маятник гармониялық осциллятор болып табылады. Яғни, гармониялық тербеліс жасайтын жүйе. Тәжірибе жүзінде бұндай жуықтау 15–20° бұрыштарға орынды, мұндағы шамасы шамасынан 2 % ерекшеленеді. Маятниктің үлкен амплитудалық тербелісі гармониялық емес.
Математикалық маятниктің аз тербелісі үшін Ньютонның екінші заңы төмендегідей түрде жазылыды: Сонымен, маятниктің aτ тангенциалды үдеуі кері таңбамен алынған x ауытқуына пропорционал. Бұл жүйеде гармониялық осциллятордың болу жағдайы. Жалпы ереже бойынша барлық еркін гармониялық тербелістер жасай алатын жүйелер үшін үдеу мен тепе-теңдік жағдайынан ауытқу арасындағы пропорционалдық коэффиценттің модулі айналмалы жиілік квадратына тең: Бұл функция аз тербеліс кезіндегі математикалық маятниктің өздік жиілігін көрсетеді. Осыдан, Горизонталь айналмалы оське орнатылған дене тартылыс аймағында еркін тербелістер жасай алады және маятник болып табылады. Бұндай маятникті физикалықмаятник деп атау ұйғарылған. Ол математикалық маятниктен тек массалар жіктеуімен айрықшаланады(2.3.2. сурет). Физикалық маятниктің C массаларының тұрақты тепе-теңдік центрі осі арқылы өтетін вертикаль бойынша О айналу осінен төмен орналасқан. Маятниктің φ бұрышына ауытқуы кезінде, оны тепе-теңдік күйіне әкелуге тырысатын ауырлық күш моменті пайда болады. M = –(mg sin φ)d. мұндағы, d – айналу осі мен массалар центрінің арасындағы арақашықтық. жүктеу/скачать 38,54 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|