Нормативтік-құқықтық актілерді жүйелеу

Заңдар мен өзге де актiлердiң түрлi ыңғайдағы жиынтықтарын, жинақтарын әзiрлеу мен басып шығару. Әдебиетте кезедесетiн инкорпорация ұғымын қорыта келе оның мынадай аса маңызды белгiлерiн тұжырымдауға болады:

- жүйелеу түрлерiнiң бiрi ретiнде инкорпорацияның белгiсi – қалыпты құқықтық актiлердi тәртiпке келтiру болып табылады;

- инкорпорация дегенiмiз - қалыпты құқықтық актiлердi әлдебiр жүйе бойынша заң шығарушының жариялаған мәлiметтерi;

- мұндай актiлердiң мазмұнындағы өзгерiстердiң көрсетiлмеуi;

- актiлерге сыртқы редакциялық-техникалық өңдеу жүргiзу: барлық соңғы шыққан актiлерге өзгерiстердi енгiзу, лауазымды адамдардың қойған қолдарын алып тастау, күшi жойылған деп танылған қалыпты емес, уақытша бөлiктердi алып тастау және т.б.

Заңдарды инкорпорациялаудың ең қарапайым мысалы – қолданылып жүрген акт мәтiнiне барлық кейiнгi ресми өзгерiстерiн енгiзiп, оны жаңа өзгертiлген нұсқасында жариялау болып табылады.

Егер акт жаңа нұсқасында ресми басылымдарда жарияланатын болса, онда бұл әдiс қалыпты актiлердi қайта жариялау деп аталады.

Белгiлi бiр iрi қалыпты құжаттарды немесе бүкiл заңдарды тұтастай өңдеп инкорпорациялау әлдеқайда терең әрi құқық қолдану тәжiрибесiнде мейлiнше тиiмдi болып табылады. Мұндай инкорпорациялау қызметiнiң нәтижесiнде пәндiк, салалық, ведомстволық немесе өзге де қағидат бойынша заңдардың, басқа қалыпты құқықтық актiлердiң түрлi жинақтары мен жиынтықтары жасалады.

Инкорпорация – қалыпты актiлердiң белгiлi бiр жүйе бойынша заң шығарушының баспа бетiнде жариялаған мәлiметтерi. Заңдарды ретке келтiру тәжiрибесiнде олардың түрлерi көп әр түрлi сыныптық негiздерге бөлiнедi. Инкорпорацияның қағидаттары: хронологиялық (оларды қабылдау уақыты бойынша), тақырыптық (белгілі бір тақырып бойынша) және т.б.

Инкорпорацияны кім жүзеге асырғанына байланысты жинақтардың үш түрін бөліп қарастырады: ресми, официозды және ресми емес. Ресми жинақ құқықшығарушы орган өзі жинақты дайындап, жариялаған кезде орын алады. Официоздық жинақ болып құқықшығарушы органның (мысалы, әділет министрлігінің) тапсырмасы бойынша, бірақ оның ресми көрініс таппаған қолдауы арқылы шығарылған жинақтар табылады. Ресми емес жинақ болып ғылыми мекемелердің, баспалардың өз ынтасы бойынша, құқықшығарушы органның арнайы өкілеттіктерісіз шығарған заңнама жинақтары табылады.