Мемлекет және қуқықі теориясы Оцу ццралы


Заңдылық пен қүқықтмқ тәртіптің арақатынасы


бет73/75
Дата20.09.2023
өлшемі
#181791
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   75
Байланысты:
мқтарих

4. Заңдылық пен қүқықтмқ тәртіптің арақатынасы
Заңды- 
лық пен құқықтық тәртіптің арақатынасы мыналардан көрінеді.
1) қүқықтық тэртіп қүқықтық тэртіптің мақсаты болып табы­
лады; құқықтық тэртіпке жету үшін заңдар мен басқа да нор- 
мативтік-қүқықтық актілер қабылданады, заңнаманы жетілдіру 
жүзеге асырылады, зандылықты нығайтуға байланысты шаралар 
қолданылады;
2) қүқықтық реггеуді жетілдіру мен заңдылықты қамтамасыз 
етуден басқа тәсілдермен құқықтық тэртіпке жету мүмкін емес;
3) зандылықты нығайту құқықтық тәртіпті нығайтуға алып 
келеді;
4) құқықтық тэртіптің нақты мазмүны заңдылықтың мазмұ- 
нына байланысты болады.
99


№ 40 кеспіе
100


Қүкықтық жүйе - бұл күкықтың құқықтық идеологиямен және 
сот тәжірибесімен біртұтастықта қарастырылуы. Осы үш элемент: 
заңдар мен баска да мемлекетпен танылған қайнар көздерден 
корініс тапқан жалпыға міндетті нормалар жүйесі ретіндегі қүқық, 
кұқықтық сананың белсенді жағы - кұқықтық идеология жэне сот 
тәжірибесі қүқықтық жүйені қүрайды.
«Құқықтық жүйе» түсінігінің белгілі бір мемлекеттегі құқыққа 
сипаттама берудегі маңызы зор. Бүл жағдайда ұлттық қүқықтық 
жүйе жөнінде сөз болып отыр. Қүкықтық жүйенің күкыкпен катар 
қай элементінің - не сот тәжірибесінің, не құқықтық идеология- 
ның - ерекше рөлге ие болуына сол мемлекеттегі барлык қүкык- 
тық қүбылыстар тәуелді болып келеді. Осы белгі бойынша құкык- 
тык жүйенің келесі жанүяларын (құкықтың қайнар көздерініц 
ортактыгы негізінде бөлінген кұқықтық жүйелердің жиынтыгы) 
бөліп қарастырады:
1. Континенталдық Еуропаның нормативтік-заңнамалық жүйе- 
лер отбасы - бүл романдық-германдық күкық. Бүл құкыктык 
жүйелерде бірінші орынға заң койылған (Италия. Франция, Гер­
мания, Португалия және т.б.).
2. Нормативгік-соттық, ағылшын-саксондык қүкықтық жүйе- 
лер жанүясы - бүл Ұлыбританияның, АҚШ-тың, Канаданың. 
Австралияның және т.б. елдердің прецеденттік қүкьігы. Бүл кұ- 
кықтық жүйелерде басты орынды сот тәжірибесі, заңды прецедент 
иеленген.
3. Діни-дәстүрлі, идеологиялык қүкықтық жүйелер жанұясы -
бүл мүсылман қүқығы (Иран, Ирак, Пәкістан, Судан жэне т.б.) 
және кеңестік кұкық. Бүл қүқықтық жүйелерде ерекше рөлді дін 
мен партиялык идеология иеленеді.

жүктеу/скачать

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   75




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет