Мәшһүр-Жүсіп Шығармаларындағы заттық МӘдениет лексикасы
Саќина сµзініњ т‰бірі саќ
жүктеу/скачать 6 Mb.
|
| Саќина сµзініњ т‰бірі саќ`мыќты, сау, аќкµњіл, жомарт, ќолы ашыќ` сияќты мағына беруі мүмкін. Саќина аурудыњ бір т‰рі адамныњ басы айналады. Демек, аурудыњ µзі айналу ±ѓымымен ќатысты (дµњгелеу, дµњгелек) мағынасына жуыќтайды. Мүмкін, ерте уаќытта ќ±лдарды ќинау ‰шін басына саќина хамут салып ќинаѓан сияқты ұғым болуы да м‰мкін. Шойбеков саќинаныњ он жеті т‰рін атап көрсеткен (Ана тілі). Будаговтың мына сөзінің де алдыңғы ойымызға қатысы бар сияқты: дж бау 1) желзное кольцо, надваемое на шею плнныхъ непріятельской земли – дейді (1869: 440)
Түйін. Сақина > ұлттық қолөнердің жетістігі. М-Ж. Көпеев сақина сөзінің вариантын дақина – деп қолданған. Жүзік > сақина қолданылу жағынан өте жақын сөздер. Сақинаға ою-өрнек салынады`саќина, тасы бар саќина`; й‰з‰к тасы салатын – деп бөлінеді. М±сылмандар, єсіресе шейіттер ќ±дайѓа ќ±лшылыќ етушіміз, жєне баќыттыњ елшісіміз деп саусаќтарына саќина немесе ќымбат тастары бар саќина салып ж‰рген, ќ±дайѓа ќ±лшылыќ етушілер єдетте саќиналарына «алла» – деп ќ±раннан сµз жаздырады. Қорыта келгенде, ұлттық қол өнердің бірнеше түрі болады. Олар-ат әбзелдеріне, үй-тұрмыс шаруашылығына қатысты заттардың бәрін сәнді, әдемі қылып жасағанды әдетке айналдырған. Және заттың мәні мен мазмұнына қатты мән берген. Сыртқы дүниесі мен ішкі әлемінде үлкен байланыс болған. Мысалы, қамшы, құрсақ-белбеу, кісе т.б. Біз М-Ж. Көпеев шығармасындағы барлық зергерлік өнердің түрлерін емес, ішінен лингвистикалық талдауға түсетін, бір-бірімен тұлғалық және мағыналық жақындығы бар лексикаларды ғана таңдап алып, зерттеуді мақсат тұтық. Олар: жүзік, білезік, сырға, алқа, сақина сияқты түрлері. жүктеу/скачать 6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|