Түйін. Арқан бойы ұзындық өлшемі болған. Арқан, қайыс, шыжым жіпті, шылбырларды желі мен керме тартуға пайдаланады. Бұлар ат әбзелдеріне жатпағанмен жасалу жолы, тәсілі бар. Ұлттық өнер, салт-дәстүрдің түрік жұрты ойлап тапқан бір түрі. Тазалық үшін мәні зор. Арқан > желі мағынасы бір сөзер. Тұрмысқа қатысты заттың атына ауысып кеткен.
Желі. Атпенен желі тарттырдым кереге бойы шалғынға (Мәшһүр-Жүсіп, 35). Қазаныма қақпағым желі бір қағар тоқпағым (М-Ж., 37); Бөкейліктің биесін байлайтын деп Өрмекшінің он құлаш желісі бар (М-Ж., 58);
Іелинъ يلين дж. тат. (кир. جلين) вымя (домашн. животныхъ (Будагов, 365). Желі جليверевка, прибитая кольями къ земл; къ ней привязывають жеребять, когда доять кобылъ (т.е. въ Ма, и жеребята такъ остаются на цлый мсяцъ и боле, чтобы не высасывали своихъ матерей и чтобы кобылы давали доить) Такъ какъ обычай не позволяеть перешагнуть черезъ джели, то этимъ словомъ выражется всякое доброе желаніе, пущешнная стрла да не долетитъ отъ одного конца твоего джели до. другаго (Будагов, 1 том: 440).
Достарыңызбен бөлісу: |
