Қорыта келгенде ат-әбзелдеріне: ауыздық, өмілдірік, жүген, айыл, тізгін, делбе, кежім, үзеңгі, тебінгі, тепкіншек, таға-доға, құйысқан, сақ ер, ыңыршақ, ершік, ашамай, ноқта-бұйда, тоқым, шылаушын, арба, қамшы (бүлдірге), қайыс-таспа-тарамыс, шылбыр, шынжыр, жіп (шыжым жіп), арқан, желі, керме, тұсамыс, шідер, бұғау (егеу), кісен, құрық, құрсақ-белбеу жатады. Бұлардың ішінде салыстырмалы түрде зерттеу мақсатында бұйда, бүлдірге, егеу, немесе о баста арқан, жіп, қайыс сияқты жеке қолданыста болып, кейіннен мағынасы кеңейіп барып керме, желі екінші мағынаға ие болған единицалар да зерттеу нысанына алынды. Ат-әбзелдері де бір-бірімен мағыналық қарым-қатынасқа түсіп, түбір тұлғалы әртүрлі болса да, бір мағыналы сөз екендігі анықталды: үзеңгі ~ тебінгі ~ тепкіншек; таға ~ доға; ыңыршақ ~ ершік ~ сақ ер ~ ашамай; ноқта ~ бұйда; тұсамыс ~ шідер ~ бұғау ~ кісен; құрық~ күрке ~ құрсақ-белбеу; арқан ~ шылбыр ~ жынжып ~ шылбыр; қамшы <> бүлдірге; керме ~ желі. Қамшы сөзі мен бақсы, құрсақ пен ұмай (мифологиямен) тығыз байланысты екендігі анықталды.
Достарыңызбен бөлісу: |
