Металдар Сабақтың мақсаты

Оқушылардың алған білімдерін қорыту, бір жүйеге келтіру және білім деңгейін тексеру, жан-жақты ойлауға, ұйымшылдыққа баулу.

Сабақтың міндеттері:

Білімділік:

Оқушыларды ынтымақ бірлікке, тез ойлауға және белсенділікке дағдыландыру, теориялық білімдерін бір жүйеге келтіру.

Оқушыларды өзіндік жұмыс істеуге баулу, ойлау және шығармашылық қабілеттерін дамыту, алған теориялық білімдерін іс- жүзінде қолдана білуге үйрету; жаңа комьпютерлік технология әдістері арқылы оқушылардың сабаққа белсенділігін арттыру.

1. 
   Ұйымдастыру кезеңі.
   

Психологиялық даярлық.. Кәне , Қуаныш бізге өз атыңнан басталатын үш тілек сөз айтып жіберші.

Қуаныш: Қош келдіңіздер,қуанышты Қазақстан

М: Өте жақсы. Кәне балалар ендеше келген қонақтармен амандасайық.

О: Қош келдіңіздер

М: Өте жақсы. Осы сөздің дәлеліндей елімізде қуанышты бейбіт күніміздің тағы бір таңы атты. Еліміздің болашағы мектеп қабырғасындағы ұрпақ. Сондықтан Қазақстан бәсекеге қабілетті елу елдің қатарына ену үшін білім керек. Ендеше, білім алатын тағы бір сабағымызды бастайық..

Темір-металл, темірді латын тілінен аударғанда «қамал» дегенді білдіреді, сондықтан да біз қамалдай берік Қазақстанның азаматымыз.

Алтын- таңғы арай дегенді білдіреді, сондықтан да сендерге әрбір арайлап атқан таңдарың сәттілік әкелсін дегіміз келеді.

Берилий- тәтті деген мағынаны береді, әсіресе берилий ғарышта өте маңызды орын алады, сондықтан да ғарышта ашылмаған құпияларды зерттеу, оқып-білу міндетіміз.

Металдарға байланысты сұрақтар слайдтар түрінде көрсетіледі

Топ басшыларының сайысы.

Қыздырылған Fe₂O₃ арқылы сутекті өткізіп, темір алуға болады. Егер 2,24л сутек жұмсалса, темірдің массасынесептеңдер. Реакция өнімінің шығымы теориялық мүмкіндіктің 95%-ін құрайды.

Массасы 12г Al мен Cu қоспасы тұз қышқылымен өңделді. Бөлініп шыққан сутек 7,4л (қ.ж) көлем алды. Әр металдың қоспадағы массалық үлесін анықтаңдар.

Массасы 15,2г хром(III) оксидін алюминиймен тотықсыздандырғанда 9г хром түзілді. Хромның теориялықпен салыстырғандағы шығымын процентпен көрсет.

Өзін-өзі тексеру үшін есептер жауаптар слайдтан көрсетіледі.

IV- кезең Тіл- өнер

Мұғалім:Табиғаттағы тіршілік атаулының өсіп-өну көзі- оның тамыры, адамның санасының даму көзі-оның тілі. Бүгінгі таңда дамыған елдің азаматтарына 3-4 тіл білу міндет, ендігі кезең тіл-өнер. Анограммадан сөз құрастырып, қазақша, орысша, латын, халықаралық атауын беру, формуласын жазу, салыстырмалы атомдық массасын айту .

РОЫНҚАҒС- қорғасын, свинец, плюмбум Рb 207

АСПЫН- сынап, ртуть, гидраргирум 201

АЫҚЙАЛ- қалайы, олово, станум 119

(тәжірибе жасау)

Алдарыңыздағы бар реактивтерді пайдаланып, өзгерістерді жүзеге асыру.

Қауіпсіздік техникасының ережелері слайдтар бойынша көрсетіледі.Әр топтан бір оқушы шығып , өз жұмыстарын қорғайды.

Кальций хлориді ерітіндісіне натрий карбонаты ерітіндісін қосқанда ақ тұнба түзіледі, түзілген ақ тұнбаға 20%-дық тұз қышқылын қосқанда «ақ сүт» қайнап, түссіз мөлдір сұйықтыққа айналады.

Түсіндірме: кальций хлориді ерітіндісі натрий карбонаы ерітіндісімен әрекеттескенде ақ түсті кальций карбонаты тұнбаға түседі:

Ca Cl ₂+ Na₂CO₃ = CaCO₃ + 2NaCl

Түзілген тұнбаға тұз қышқылын қосқанда тұнба еріп кальций хлориді, су және көміртек(IV) оксиді түзіледі, көмірқышқыл газының бөлінуі қайнауды көрсетеді: CaCO₃ + 2HCl + CaCl₂ + H₂O + CO₂

«Алтын» тобы «Судың лайлануы»

Ізбес суының қаныққан ерітіндісіне көмірқышқыл газын жібереміз. Ерітінді лайланады

Түсіндірме: кальций гидроксидінің ерітіндісінде көмірқышқыл газы еріп, кальций карбонатының ақ тұнбасы түзіледі:

Ca(OH)₂ +CO₂ = CaCO₃ + H₂O

Ізбес суы көмірқышқыл газының бар екендігін анықтайтын индикатор.

«Берилий» тобы «Мыстың түсі қандай»

Сынауықтың 1/3 көлеміне этил спиртін құйылады. Мас пластинкасын қысқышпен алып, оны жалынға ұстаймыз.Мыс пластинкасы қарайған соң, жалыннан алып, спирт құйылған сынауыққа саламыз. Пластинка ашық қызыл түс түзеді.

Түсіндірме: мыс пластинкасын қыздырғанда оттекпен әрекеттесіп мыс(II) оксидін түзеді: 2Cu + O₂ = 2 CuO

Мыс(II) оксиді спиртпен әрекеттесіп альдегид және мыс түзіледі:

СH₃-CH₂OH + CuO = CH₃-COH +H₂O + Cu

VI-кезең Өзіңді тексер

«Темір» тобына

1.Менделеев жасаған химиялық элементтердің периодтық жүйесіндегі металдардың
пайыздық мөлшері.
А) 90% Ә) 80% Б) 50%
2. Сілтілік Ме
А) Li. Na. K.Rb. Cs. Fr. Ә) Li. Na.Ca. Mb. Al.
Б) Na. K. Fr.Au. Al.
3. Жеңіл балқитын Ме
А) Күміс, алюминий, мыс Ә) Сынап, цезий, галлий
Б) Мыс, қорғасын, алтын.
4. Электр шамының қылын жасайтын, ең қиын балқитын Ме
А) Ti Ә)V Б) W
5. Негізгі топшаның Ме
А) s.d элементтер Ә) p.d элементтер
Б) s.p элементтер.
6. 4 Al + 302 2 Al2 O3 реакциясы бойынша 1 моль Al жанғанда неше моль Al2 O3 түзіледі?
А) 0,5 моль Ә) 2 моль Б) 1 моль

«Алтын» тобына:

1.Металдарға мына байланыс түрі тән:

1.Мына металдардың қайсысы сілтілік жер металдарына жатады:

Қорытынды:Оқушылар алдарыңда берілген шартты белгілерді тақтада ілініп тұрған Қазақстанның картасына, өз кен орындарына орналасырады. Отанымыздың жер қойнауы өте бай. Металдар- ғылым мен техниканың қазіргідей дәрежеге жетуінің бірден бір кепілі .