Методические основы разработки учебно-методического комплекса для преподавателя
жүктеу/скачать 2,11 Mb. Pdf көрінісі
|
2. daris mikro-makro
| Қорытынды
1. Бюджет-салық саясаты – макроэкономикалық саясаттың негізгі бір құралы ретінде макроэкономикалық тұрақсыздық пен макроэкономикалық проблемаларды реттеу үшін мемлекеттің шығындар мен салық салу механизмдерін өзгерту арқылы экономиканың іскерлік белсенділік деңгейіне саналы түрде әсер ету шаралары. Бюджет-салық саясаты ұлттық табыс деңгейіне, өндіріс көлемі мен жұмысбастылық деңгейіне және бағаның жалпы деңгейіне әсер ете отырып, жұмыссыздық пен инфляция сияқты макроэкономикалық проблемаларды шешуге бағытталған. 2. Бюджет-салық саясатының дискрециялық және дискрециялық емес деген түрлері бар. Дискрециялық бюджет-салық саясаты елдің экономикалық белсенділігін өзгертуге бағытталады және ол ынталандырушы және тежеуші болып бөлінеді. Дискрециялық емес бюджет-салық саясаты үкіметтік арнайы шешімдерін талап етпей-ақ автоматты тұрақтандырғыштарға негізделеді. 3. Үкімет дискрециялық бюджет-салық саясатын жүргізу кезінде жиынтық сұранысқа да, жиынтық ұсынысқа да бірдей әсер етеді. Кейнстік бағыт шеңберінде бюджет (мемлекеттік шығындар) мультипликаторы, салық мультипликаторы және баланстанған бюджет мультипликаторы сияқты үшін мультипликатордың іске қосылуы есепке алынады. Ал ұсыныс теориясы шеңберінде «Лаффер әсері» қарастырылады. 4. Бюджет-салық саясатының мән-мағынасын жете түсіну үшін мемлекеттік бюджет туралы қарастыруымыз қажет. Мемлекеттік бюджет – мемлекеттің міндеттері мен қызметтерін қаржы-ландыруға арналған ақша-қаражаттарын қалыптастырудың және шығындаудың нысаны; заңдылық тәртіппен бекітілген мемлекеттің кірістері мен шығыстары-ның құрылымы. Мемлекеттік бюджеттің атқарылуын талдауда мемлекеттік шығындардың орны ерекше болып табылады. 5. Толық жұмысбастылық кезіндегі бюджеттің негізінде бюджет тапшылығының мынадай түрлері ажыратылады: 1) құрылымдық бюджет тапшылығы – толық жұмысбастылық пен нақты жұмысбастылық кезіндегі бюджет тапшылықтарының арасындағы айырмашылық; 2) циклдік бюджет тапшылығы – нақты бюджет тапшылығы мен құрылымдық бюджет тапшылығы арасында айырмашылық ретіндегі бюджет тапшы-лығының бір түрі. Циклдік тапшылық экономикалық белсенділіктің ауытқу себептерімен түсіндіріледі. 6. Бюджет тапшылығын қаржыландырудың бірнеше әдістері бар: 1) ақша эмиссиясы; 2) Орталық банктен қарыз алу; 3) жеке сектордан және сыртқы көздерден қарыз алу. Бюджет тапшылықтарының ел экономикасына әсер етуі көбінесе, сол елдің тапшылықты жоюда таңдап алған әдісімен анықталады. 7. Мемлекеттік қарыз – мемлекеттің алдында тұрған физикалық және заңды тұлғаларға, шетел мемлекеттеріне, халықаралық ұйымдар мен субъекті-лерге деген қарыздық міндеттемелері. Мемлекеттің ішкі және сыртқы қарыздары болады. Ішкі қарыз – мемлекеттік бюджет тапшылығын жабу үшін ел ішін-дегі резиденттерден алған қарыз сомалары. Сыртқы қарыз – мемлекеттік бюджет тапшылығын жабу үшін шетелдердегі резидент емес тұлғалардан (үкіметтен, ұйымдардан, азаматтардан) алған қарыз сомалары. жүктеу/скачать 2,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|