Методические рекомендации и инструкции по решению заданий международных исследований
жүктеу/скачать 21,28 Mb.
|
| Ғылыми-жаратылыстану сауаттылығы
1-тапсырма. «СҮТ» тапсырмалар тобы Келесі ақпарттарды оқып, сұрақтарға жауап беріңіз: СҮТ - сүтқоректілердің балалары тұтынатын ең алғаш қорек. Сүттің құрамында олардың ана сүтінде болатын денсаулығына қажетті қоректік заттардың болуы өте маңызды. Төменгі кестеде үш сүтқоректілердің сүтінің негізгі құрамы берілген. Олар: сиыр, қасқыр және адам. Кестеде келтірілген мәлімет 100 г сүттің құрамындағы орташа майдың, нәруыздің, көмірсулардың өлшемі берілген .
Қасқырлардың арасында өсіп, қасқыр сүтін қорек еткен балалар туралы аңыздар мен әңгімелер бар. Осындай аңыздың бірінде ежелгі заманда Европа ормандарында өмір сүрген бала туралы айтылады. Бұл аңыздың шын оқиға немесе ойдан шығарылғандығын осы кестені қолдана отырып дәлелдеуге болады. 1-сұрақ: Бұл кестені қолдана отырып аңыздың шын екенін дәлелдеңіз. 2-сұрақ: Бұл кестені қолдана отырып шындыққа жанаспайтындығын дәлелдеңіз. Сіз құрамындағы майы мен нәруыздардың мөлшері әр түрлі сүтті сатып алуыңызға болады. Дана «Айналайын» сүтінің көк және ақ қаптамадағы екі түрлі сүт сатып алады. Қаптаманың сыртындағы құрамындағы май мен нәруыз жөніндегі ақпарат екеуінде де берілген.
3-сұрақ: Сүтті бөлме температурасында қалдырсақ (мысалы, 20oC) бірнеше уақыттан соң, ол ашып кетеді. Соған қоса сүтте тығыз түйіршіктер пайда болады. Дана тығыз түйіршектердің неден тұратынын білгісі келеді. Ол 100 г ақ қаптамадағы және 100 г көк қаптамадағы сүтті 20оС температурада ұстайды. 4 күннен соң екі сүт те ашып кетеді. Ол екі сүтте де тығыз түйіршіктердің бірдей екенін байқады . Қаптамадағы ақпаратты қолдана отырып, екі тұжырымның қайсысы осы тығыз түйіршіктерге байланысты зерттеуге сәйкес келетінін көрсетіңіз A) Тығыз түйіршіктер тек майдан тұрады . B) Тығыз түйіршіктер тек нәруызден тұрады. C) Тығыз түйіршіктер нәруыз бен майдан тұрады. D) Тығыз түйіршіктердің май мен нәруызден тұратынын анықтауға болмайды. 4-сұрақ: Сүттің құрамындағы майлар адамға энергия көзі ретінде қолданыла алады. Сүттің құрамындағы басқа заттар - көмірсу, минерал және су. Осылардың қайсысы адамға энергия көзі ретінде қолданыла алады? «Иә» немесе «Жоқ» белгілеңіз.
2-тапсырма. «АНТИБИОТИКТЕР» тапсырмасы ДӘРІГЕРГЕ БАРУ «Сәлеметсіз бе, дәрігер. Мен Сізге қатты жөтелгендіктен келдім. Мен төрт күннен бері жөтелудемін және күннен күнге жөтел күшеюде. Сіз бұдан 2 ай бұрын осылай жөтел болғанда жазып берген антибиотиктерді қабылдадым, алайда бұл жолы олар маған көмектеспеді». «Сіз маған келіп дұрыс жасадыңыз. Алайда, сіз өз - өзіңізді емдеуге әрекеттенәп дұрыс жасамадыңыз: антибиотиктерді дәрігердің тағайындауынсыз ешқашан қабылдауға болмайды. Мен сіздің тамағыңыздың артқы қабырғасынан қақырықты сынауға алып, оны талдауға жіберемін. Осылайша, біз немен айналысатынымызды біліп, мен сізге сәйкес келетін емделу жолын белгілей аламын». 1-сұрақ: Жоғарыда келтірілген сұхбатта ауырған адамның жөтелден айығуы үшін антибиотиктер қабылдағаны туралы айтылады. Антибиотиктер төмендегілердің қайсысына тікелей әсер етеді? А) Жөтелге; 
жүктеу/скачать 21,28 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||