Методические рекомендации по изучению учебного предмета «физика» (7-9 классы) в рамках обновления содержания образования

112 
 
Білім  алушыға  нұсқаулық:  Есепті  шығармас  бұрын  есептің  шартын  жақсылап  оқып 
шығыңыз. Егер сіз білмейтін сұрақ кездессе, міндетті түрде оқулықтағы параграфты оқып, 
сол  сұрақтың  жауабын  тауып  алыңыз.  Оқулықтағы  барлық  анықтамалар  мен  ережелерді 
мұқият назар салып оқыңыз. 
№1.  Массасы  400  г  қаршығаны  ауа  тасқыны  70  м  биікке  көтереді.  Құсты  көтергендегі 
ауырлық күшінің жұмысын есептеңдер. 
№2.  Автокран  массасы  1,5  т  жүкті  көтеріп,  22,  5  кДж  жұмыс  атқарды.  Сонда  жүк  неше 
метрге жоғары көтерілді? 
№3. Массасы 10,5 т көмір артқан қауға-ыдыс шахтыдан бір қалыпты көтерілгенде 6200 кДж 
жұмыс істелінеді. Шахтаның тереңдігі қандай?  
№4. Спортшы массасы 200 кг штанганы 4 с-те 2 м-ге көтерді. Сонда оның қуаты қандай? 
№5. 1 сағатта 18000 кДж жұмыс өндірген двигательдің қуатын анықтаңдар. 
№6.  Қуаты    3МВт  тепловоз  150  кН  күшпен  вагондарды    тартып  келе  жатыр.  Тепловоз 
вагондарымен  48 км жолды бір қалыпты жүріп өту үшін қанша уақыт керек? 
№7. Жүк көтеруші машинаның қуаты  4кВт. Ол қандай жүкті 15 м биіктікке  2 минут ішінде 
көтере алады? 
№8-Тест. Қуат дегеніміз не? 
А. Күш пен жол көбейтіндісі 
В. Бетке перпендикуляр әсер ететін осы беттің ауданына қатынасы 
С. Жұмыстың уақытқа қатынасы 
Д. Күш пен уақыттың көбейтіндісі. 
№9.-Тест. Жұмыстың орындалу тездігін/шапаңдығын  сипаттайтын шамаА. Қуат 
В. Күш 
С. Энергия 
Д. Жылдамдық 
№10.Қуаты 30 Вт желдеткіш 10 минутта қанша жұмыс жасайды? 
А. 1,8 кДж 
В. 18 кДж 
С. 180 кДж 
Д. 3 Дж 
№11.-Тест. Жұмысты қандай формуламен анықтайды? 
А. Fs 
В. Nv 
С.   Fv 
D.F/s 
 
Тест. 1 нұсқа 
 
1.0,2 кН күштің әсерінен дене 10м – ге орын ауыстырғандағы атқарылған жұмыс 
А) 2000 Дж  В) 20000 Дж   С) 200 Дж   D) 2 МДж    Е) 20 МДж 
2.Жұмыс атқарылмайтын жағдай  
А) шар жер бетімен домалап бара жатыр.   В) кірпіш жерде жатыр. С) жүк машинасы жүкті 
көтергенде.   D) балғаның денеге құлауы.   Е) шаналарт аудан сырғанағанда. 
3.Мотоциклші  жүріпкележатқанда  60  Н  кедергікүшінеиеболады.  Мотоциклш  і50  м  орын 
ауыстырғанда кедергі күшінің атқарған жұмысы  
А) 3000 Дж   В) 1,2 Дж  С) 100 Дж   D) 110 Дж   Е) 300 Дж 
4.Дене  шамасы  40  Н  күш  әсерінен  вертикаль  жоғары  2  м  қашықтыққа  орын  ауыстырды. 
Күштің атқаратын жұмысы 
А) 120 Дж  В) 80 Дж  С) 40 Дж  D) 0   Е) 60 Дж   
5.
Денеге  әсер    ететін    тең    әрекетті  50  H    күш  горизонталь  бағытталған.  Дене  20м/с 
жылдамдықпен жүрсе, 10с ішінде  күштің  атқарған  жұмысы 
А) -1250 Дж,       В) 1250 Дж      С) 0        D) 3000 Дж       Е) 1000 Дж  

113 
 
Тест. 2 нұсқа 
1.Двигателінің  куаты  8  кВт-қа  тең  көтергіш  кран  жүкті  тұрақты  6  м/мин  жылдамдықпен  
көтереді. Жүктің массасы (g = 10 м/с2) 
А) 5 т    В) 4,8 т     С) 0,8 т      D) 8 т     Е) 6 т  
2.Тегістеп өңдейтін станок тасының жұмыстық бетінің жылдамдығы 30м/с өңделетін деталді 
тасқа  100  Н  күшпен   қысады,  үйкеліс  коэффиценті  0,2.  Станок  двигателінің    механикалық  
қуаты 
А) 600 кВт       В) 0,6 кВт     С) 6 кВт       D) 60 кВт     Е) 60 Вт   
3.Адам бір  жұмысты  бірінші  рет 15 минутта, екінші  рет 45 минуттао  рындады. Өндіретін  
қуаттарын  салыстырыңыз 
А) N1=N2      В) N1=2N2      С) N1=0,5N2     D) N1=3N2     Е) N1=0,3N2 
 
4.Қуаттың өлшембірлігі 
А) Дж    В) Вт    С) Н     D) Дж∙с    Е) Н∙с 
5.Салмағы 600Н адам вертикаль баспалдақпен 3 м-ге 2 с- та  көтерілді. Адамның  көтерілу  
кезеңіндегі  қуаты 
А) 36 кВт       В) 9 кВт      С) 900 Вт     D) 90 Вт     Е) 360 Вт  
6.Куаты 3 кВт-қа  тең  қозғалтқыш 5 с ішіндегі  атқарған  жұмысы 
А) 15 Дж     В) 15 кДж      С) 600 Дж     D) 0,6 Дж     Е) 60 Дж  
7.Массасы  1,5  т  автомобильдің      жылдамдығы  36  км/сағ.  Оның      қозғалтқышының    10  с 
ішінде  істеген  жұмысы мен қуаты 
А) 1,5*106 Дж; 1,5*105 Вт.  
В) 1,5*106 Дж; 740 кВт 
С) 1,5*106 Дж; 1500 Вт   D) 
7,5*106 Дж; 8,5*105 Вт.  Е) 2,5*106 Дж; 4,5*105 Вт. 
 
 
Бөлім/тақырып 
 
Бөлім 7.3 С: Жұмыс және қуат 
Оқу мақсаты 
7.2.3.1.механикалық жұмыстын физикалық мағынасын түсіну; 7. 
2.3.2. қуаттың физикалық мағынасын түсіну; 
7.  2.3.3.  A=FS    формуласы  бойынша  механикалық  жұмысты  
есептеу   
Ойлау 
дағдыларының 
деңгейі 
Білу және түсіну/қолдану/анализ, синтез/бағалау/математикалық 
сауаттылық 
Бағалау критерийлері 
Білім  алушы  жұмыстың  физикалық  мағынасын  түсінетіндігін 
көрсетеді;    қуаттың  физикалық  мағынасын  түсінетіндігін 
көрсетеді;    жұмыстың  және  қуаттың  формулаларын  қарапайым 
есептерді шығаруда қолданады 
Тапсырма:   
1. 
Механикалық жұмыс деп қандай шаманы айтады? 
2. 
Механикалық жұмыс атқарылуы үшін қандай шарттар орындалуы керек? 
3. 
Қуат дегеніміз не? 
4. 
Қай дененің қуаты көп екенін анықтау үшін нені білу жеткілікті болады? 
5. 
1 гектар жерді өгіз жеккен соқамен, ат жеккен соқамен, тракторға тіркелген соқамен 
жыртуға болады. Қай жағдайда жер жылдам жыртылады? Қай жануардың /механизмнің 
қуаты көп болады? 
6. 
0,2 кН күштің әсерінен дене 10м – ге орын ауыстырғандағы атқарылған жұмысты 
есептеңіздер 
7. 
Төмендегі жауап нұсқаларының ішінен жұмыс атқарылмайтын жағдайды көрсетіңіздер:  
А) шар жер бетімен домалап бара жатыр;   В) кірпіш жерде жатыр;  С) кран  жүкті көтеріп 
барады; D) балғаның денеге құлады; Е) шаналар таудан сырғанап барады 
Төменде  келтірілген кестені толтырыңыздар 
Шама атауы 
белгіленуі  формуласы 
бірлігі  Өлшеу  құралы- 
бар болса 

114 
 
 
Жұмыс 
 
 
 
 
Тұрақты күштің жұмысы 
 
 
 
 
Ауырлық күшінің жұмысы 
 
 
 
 
Қуат 
 
 
 
 
Бірқалыпты қозғалыстағы қуат   
 
 
 
Бағалау критерийлері 
Дескриптор 
Балл 
Білім  алушы  кестенің  әр  жолын  дұрыс 
толтырады 
Кестенің 
әр 
жолын 
дұрыс 
толтырды 
5 
Білім 
алушы 
жұмыстың/қуаттың 
анықтамаларын біледі 
Жұмыс 
пен 
қуаттың 
анықтамаларын дұрыс жазды 
2 
Білім  алушы  жұмыстың  физикалық 
мағынасын түсінетіндігін көрсетеді 
Білім 
алушы 
физикалық 
терминдермен жеткізіп түсіндірді 
1 
Білім  алушы  қуаттың  физикалық 
мағынасын түсінетіндігін көрсетеді 
Білім  алушы  әр  жағдайды  дұрыс 
түсіндірді 
1 
Білім  алушы  жұмыстың  және  қуаттың 
формулаларын  қарапайым  есептерді 
шығаруда қолданады 
Сұрақтарға 
дұрыс 
жауап 
берді/есептерді дұрыс шығарды 
4 
 
Бөлім/тақырып 
 
Бөлім 7.3 С: Жұмыс және қуат 
Оқу мақсаты 
7.2.3.1.механикалық жұмыстын физикалық мағынасын түсіну;  
7. 2.3.2. қуаттың физикалық мағынасын түсіну; 
7.  2.3.3.  A=FS,  N=A/t,  N=Fυ  формулалары  бойынша  механикалық 
жұмыс пен қуатты есептеу 
Ойлау 
дағдыларының 
деңгейі 
Білу  және  түсіну/қолдану/анализ,  синтез/бағалау/математикалық 
сауаттылық 
Бағалау критерийлері 
Білім  алушы  жұмыстың/қуаттың  физикалық  мағынасын  біледі  және 
түсінеді;  қуаттың/жұмыстың  формулаларын  әртүрлі  есептерді 
шығаруда қолданады 
Тапсырма:  
№1.  Массасы  400  г  қаршығаны  ауа  тасқыны  70  м  биікке  көтереді.  Құсты  көтергендегі  ауырлық 
күшінің жұмысын есептеңдер 
№2.  Автокран  массасы  1,5  т  жүкті  көтеріп,  22,  5  кДж  жұмыс  атқарды.  Сонда  жүк  неше  метрге 
жоғары көтерілді? 
№3. Массасы 10,5 т көмір артқан қауға-ыдыс шахтыдан бір қалыпты көтерілгенде 6200 кДж жұмыс 
істелінеді. Шахтаның тереңдігі қандай?  
№4. Спортшы массасы 200 кг штанганы 4 с-те 2 м-ге көтерді. Сонда оның қуаты қандай? 
№5. 1 сағатта 18000 кДж жұмыс өндірген двигательдің қуатын анықтаңдар. 
№6.  Қуаты    3МВт  тепловоз  150  кН  күшпен  құрамды  тартып  келе  жатыр.  Осы  құраммен  48  км 
жолды бір қалыпты жүріп өту үшін қанша уақыт керек? 
№7. Жүк көтеруші машинаның қуаты  4кВт. Ол қандай жүкті 15 м биіктікке  2 минут ішінде көтере 
алады? 
Бағалау критерийлері 
Дескриптор 
Балл 
Білім 
алушы 
жұмыстың/қуаттың 
физикалық  мағынасын  біледі  және 
түсінеді;  
Жұмыстың жалпы формуласын біледі 
1 
Ауырлық 
күші 
жұмысының 
формуласын білді және қолданды 
1 
Қуаттың  формуласын  есеп  шығаруда 
дұрыс қолданды 
1 
қуаттың/жұмыстың 
формулаларын 
әртүрлі есептерді шығаруда қолданады 
 
 
Жұмыстың/қуаттың    формуласын  әр 
жағдай үшін дұрыс қолданды/  
1 
Барлық есептеулерді дұрыс орындады 
7 

115 
 
Төмендегі  қосымшада 
әртүрлі 
қиындықта  
келтірілген 
тапсырмаларды 
ұсынамын
 
Алдын 
ала 
дайындалған 
тапсырмалар  мен  сұрақтарды, 
бағалау  критерийлері мен  бағалау 
парақтарын  пайдалану  арқылы; 
білім алушыларды өзін өзі бағалау 
және  өзара  бағалауы  арқылы 
тексеремін және бағалаймын 
АКТ  –  білім  алушылар  жоғарыда 
келтірілген  сілтемелер  бойынша 
сайттармен жұмыс жасай алады  
Ой толғау 
Сабақ 
мақсаттары/оқыту 
мақсаттары  шынайы  болды 
ма?  Бүгін  білім  алушылар 
нені 
үйренді? 
Мен 
өз 
уақытымды 
ұтымды 
пайдалана алдым ба?  
Төменде  берілген  бос  орынды  өз  сабағыңызға  рефлексия  жүргізу 
үшін  пайдаланыңыз.  Сабағыңызға  қатысты  деген  сол  жақта 
келтірілген сұрақтарға жауап беріңіз. 
Оқыту  мақсаттары  бағдарлама  мен  оқу  жоспарына  сай;  білім 
алушылар  бүгінгі  сабақта  күнделікті  өмірдегі  «жұмыс»  және 
«механикалық 
жұмыс» 
терминдерінің 
арасында 
қандай 
айырмашылық бар екенін, механикалық жұмысқа анықтама беруді, 
жұмыс  жасалуы  үшін  қажеті  шарттарды,  жұмыстың  ХБЖ-дег 
өлшем  бірліктерін  ажыратуды  және  түрлендіруді;  механикалық 
жұмыстың формуласын қолданып есеп шығаруды үйренді. Осының 
барлығы  олар  өздерінінің  әрекетіне  рефлексия  жасауда,  өздерін, 
бірін бірі  бағалау  кезінде  және  сабақты  қорытырндылауда  көрініс 
тапты. 
Мен өз уақытымды біршама ұтымды пайдаландым, себебі, сабақта 
білім  алушылар  меңгеруге  тиісті  мәселелердің  барлығы 
қарастырылды, жоспарлаған шаралар жүзеге асты, тапсырмаларды 
орындауға,  рефлексия  мен  бағалауға  уақыт  жетті.  Дегенмен,  үйге 
тапсырма  беруге  уақыт  тығыз  болып  қалды,  сол  себепті,  үй 
тапсырмасы еш комментарийсыз берілді 
Қорытынды 
Ең жақсы өткен екі тапсырманы атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты) 
1: 
http://Bilimland.kz
  –
Қазақстан  сайтындағы  материалдарды  пайдалану  уақытты  үнемдеуге 
көмектесті 
2: 
Білім  алушыларға  алдымен  проблемалық  сұрақтар  қою  арқылы  өздерінің  ойларын  тыңдай 
оытырып,  жаңа тақырыпты өздері меңгеруге жағдай туғызу 
Қандай  екі  нәрсе  немесе  тапсырма  сабақтың  одан  да  жақсы  өтуіне  ықпалын  тигізер  еді  (оқытуға 
және үйренуге қатысты)?  
1: 
білім алушылардың математика пәнінен олқылықтары болмағанда есеп шығаруға көбірек уақыт 
бөлінуші еді 
2: 
Осы  сабақтың  барысында  барлық  сынып  немесе  жекелеген  білім  алушылар  туралы  менің  келесі 
сабағыма қажет болуы мүмкін қандай ақпаратты білдім? 
1:    Осының  алдында  сабаққа  дайындықсыз  келіп  жүрген  «Ә»  деген  білім  алушының  сабаққа 
дайындығы, сабақтағы белсенділігінің артқаны байқалды; кейбір білім алушылар  әлі күнге ХБЖ-
дегі  негізгі  бірліктерді  шатастыратынын,  кейбір  білім  алушыларда  математикалық  амалдарды 
орындауда қателесулер кездесетінін байқадым 
2: 
келесі сабақтарда білім алушылардың кейбіреулерінен жоғарыда бақылаған/байқаған жағдайлар 
бойынша жұмыстар жүргізуім қажет болады 

116 
 
Қорытынды 
Ең жақсы өткен екі тапсырманы атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты) 
1: 
Презентация арқылы  материалдарды пайдалану уақытты үнемдеуге көмектесті 
2: 
Білім  алушыларға  алдымен  проблемалық  сұрақтар  қою  арқылы  өздерінің  ойларын  тыңдай 
отырып,  жаңа тақырыпты өздері меңгеруге жағдай туғызу 
Қандай  екі  нәрсе  немесе  тапсырма  сабақтың  одан  да  жақсы  өтуіне  ықпалын  тигізер  еді  (оқытуға 
және үйренуге қатысты)?  
1: 
Білім алушылардың математика пәнінен олқылықтары болмағанда есеп шығаруға көбірек уақыт 
бөлінуші еді 
2: 
Осы  сабақтың  барысында  барлық  сынып  немесе  жекелеген  білім  алушылар  туралы  менің  келесі 
сабағыма қажет болуы мүмкін қандай ақпаратты білдім? 
1:    Осының  алдында  сабаққа  дайындықсыз  келіп  жүрген  «Ә»  деген  білім  алушының  сабаққа 
дайындығы, сабақтағы белсенділігінің артқаны байқалды; кейбір білім алушылар  әлі күнге ХБЖ-
дегі  негізгі  бірліктерді  шатастыратынын,  кейбір  білім  алушыларда  математикалық  амалдарды 
орындауда қателесулер кездесетінін байқадым 
2: 
Келесі сабақтарда білім алушылардың кейбіреулерінен жоғарыда бақылаған/байқаған жағдайлар 
бойынша жұмыстар жүргізуім қажет болады 
Формативті бағалау тапсырмалары  
І. Сұрақтарға жауап беріңіз. 
1.Механикалық    жұмыс  дегеніміз...?(денені  бір  орыннан  екінші  орынға  қозғап  апаруда  күштің 
істеген жұмысы) 
2.Механикалық жұмыстың формуласы?( A=F·s) 
3.Механикалық жұмыс орындалу үшін шарттарды атаңыз?(денеге күш жұмсалу керек және дене 
бір орыннан екінші орынға ауысу керек) 
4. 12 кДж-ды Дж-ға айналдырыңыз?(12·10
3
Дж) 
5.27 мкДж Дж-ға айналдырыңыз?(27·10
-6
 
Дж) 
6.Механикалық жұмыстың өлшем бірлігі?(Джоуль) 
7.A=F·s формуласынан күшті табыңыз?(
) 
8.Механикалық жұмысқа мысал келтіріңіз?(,,,) 
ІІ. Сөзжұмбақты шешіңіз. 
 
 
 
 
 
д 
Ж 
о 
у 
л 
ь 
 
с 
Ұ 
й 
ы 
қ 
 
д 
и 
н 
а 
м 
о 
М 
е 
т 
р 
 
қ 
а 
т 
а 
ң 
д 
Ы 
қ 
 
 
С 
е 
к 
у 
н 
д 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1.Жұмыст
ың  өлшем 
бірлігі? 
2.Аққыштық, көлемін сақтау, пішінін сақтау қандай заттарға тән? 
3.Күшті өлшейтін құрал? 
4.Гук заңындағы k-деген қандай физикалық шаманы білдіреді? 
5.Уақыттың өлшем бірлігі? 

117 
 
 
ІІІ. Есепті шығарыңыз: 
Машина 72 км/сағ жылдамдықпен бірқалыпты қозғалып келеді.Егер оның моторының тарту күші 
2000 Н болса,онда ол 10 с-та қанша жұмыс атқарады? 
Берілгені:       ХБЖ:     Шешуі: 
υ=72 км/сағ   =20 м/с     s= υ·t 
F=2000 H                        A=F·s; A=F·
υ·t 
t=10 c 
A-?  
А=2000·20·10=400000 Дж=40·10
3
 
Дж 
 
Білім алушы білімін бағалау парағы 
Бағалау критерийлері 
Дескрипторлар 
Балл 
Білім  алушы  механикалық  жұмысқа 
анықтама бере алады 
Жұмыстың анықтамасын дұрыс айтты/жазды  1 
Білім  алушы  механикалық  жұмыстың 
формуласын біледі 
Жұмыстың формуласын дұрыс айтты/жазды  1 
Білім  алушы  механикалық  жұмыс 
жасалуы  үшін  қажетті  шарттарды 
біледі/жазады 
Жұмыс  жасалу  үшін  қажетті  шарттарды  
дұрыс айтты/жазды 
1 
Білім  алушы  жұмыстың  ХБЖ-дегі 
өлшем 
бірлігін 
біледі/ХБЖ-не 
түрлендіреді 
Жұмыстың  ХБЖ-дегі  өлшем  бірлігін  дұрыс 
жазды/айтты/ХБЖ-не дұрыс түрлендірді 
1 
Білім  алушы  механикалық  жұмыс 
жасалатын жағдайларға өз мысалдарын 
келтіреді 
Дұрыс мысалдар келтірді 
1 
Білім  алушы  жұмыстың  формуласынан 
басқа 
шамалардың 
формуласын 
қорытады 
Математикалық 
сауаттылығымен, 
формуланы дұрыс қорытты 
1 
Білім  алушы  физикалық  терминдерді, 
атауларды 
білетіндігін 
қолданып, 
сөзжұмбақты шешеді 
Сөзжұмбақты  дұрыс  шешті/5  терминді 
дұрыс жазды 
5 
Білім  алушы  жұмыстың  формуласын 
қолдана отырып, есепті шығарады 
Есеп  шартын  дұрыс  жазып,  ХБЖ-не 
түрлендірді 
1 
Қажетті формулаларды дұрыс  жазды 
1 
Есептеулерді дұрыс орындап, жауабын алды  1 
Жалпы балл саны 
14 
 
 
 
Сабақты  жоспарлау  мұғалімнің  оқу  мақсаттарына  тиімді  қол  жеткізуіне 
мүмкіндік  береді.  Оқушылардың  оқу  жетістіктерін  критериалдық  бағалау 
күтілетін  нәтижелер  жүйесі  негізінде  оқушының  оқу  жетістіктерінің  деңгейін 
сапасын анықтайды. 
 
Қорыта  айтқанда,  «Физика»  пәнін  оқытуды  ұйымдастыруда  ұсынылған 
қысқа  мерзімді  жоспар  дайындау  және  критериалды  бағалауды  ұйымдастыру 
бойынша  әдістемелік  ұсынымдар  оқушылардың  ғылымды  танып-білуін 
дамытуға,  олардың  табиғат  және  қоғамдық  өмiр  құбылыстарын  тереңiрек 
түсiнуiне, бұл құбылыстарды саналы түсiндiре алуына, оларға өзiнiң қатынасын 
анықтай алуына ықпал ететін болады. 
 

118 
 
ҚОРЫТЫНДЫ 
 
Білім  беру  мазмұнын  жаңарту  –  бұл,  орта  білім  беру  моделін,  оның 
құрылымын, мазмұнын, оқыту мен тәрбиелеу тәсілі мен әдістерін қайта қарау, 
білім  алушылардың  білім  жетістіктерін  бағалаудың  барынша  жаңа  бағалау 
жүйесін енгізу.  
Жаңартылған  білім  мазмұнына  көшу  үшін  мектептің  мемлекеттік 
жалпыға  міндетті  білім  беру  стандарттары,  үлгілік  оқу  жоспарлары,  оқу 
бағдарламалары  әзірленді.  Үлгілік  оқу  бағдарламасы  білім  алушылардың 
әлемнің қазіргі физикалық бейнесінің негізінде жатқан  іргелі заңдылықтар мен 
принциптер туралы білімді меңгерту, физикалық экспериментті орындау және 
зерттеу жұмыстарын жүргізу дағдыларын дамыту, оқу және зерттеу қызметіне 
жауапкершілікпен қарауға тәрбиелеуге негізделген. 
Оқу  бағдарламасының  мазмұны  білім  алушылардың  танымдық 
қызығушылықтары  мен  ғылыми-теориялық  ойлауын,  білім,  білік,  дағдыларын 
қалыптастыруға,  оқуда  және  күнделікті  өмірде  туындайтын  мәселелерді 
шығармашылықпен шешуге мүмкіндік туғызады.  
Бағдарлама 
практикалық 
маңыздылығымен, 
сондай-ақ 
білім 
алушылардың 
зерттеу 
дағдыларын 
дамытудағы 
мүмкіндіктерімен 
ерекшеленеді.  Білім  алушылардың  алған  білімдері  мен  біліктіліктерін  әртүрлі 
оқу  және  практикалық  жағдайларда  қолдануға,  білім  алушыларды  өзiндiк 
шығармашылық еңбекке, өмiрге белсендi араласуға дайындауға негiз болады. 
«Орындалуға  міндетті  практикалық  және  лабораториялық  жұмыстар 
тізімі»  білім  алушыларға  пән  бойынша  жаңа  білім  алып,  зерттеу  дағдыларын 
дамытуға мүмкіндік беретіндей етіп іріктелген.  
Оқытуды  ұйымдастырудың  формалары  мен  әдістері  білім  берудің 
практикалық бағытын күшейтіп, білім алушылардың ойлау қызметін дамытып 
және шығармашылық, ізденушілік, зерттеушілік дағдыларын қалыптастырады. 
Сонымен  бірге  ғылыми  тілді  қалыптастыру  мақсатында  білім 
алушылардың  сөздік  қорын  байыту,  үш  тілдегі  физикалық  терминдермен 
таныстыру  бойынша  жүйелі  жұмыстар  жүргізу,  үш  тілде  оқыту  (СLIL 
технологиясы), ақпараттық құралдар мәселелері қарастырылды. 
Ұсынылған  қысқа  мерзімді  жоспар  дайындау  және  критериалды 
бағалауды  ұйымдастыру  бойынша  әдістемелік  ұсынымдар  оқушылардың 
ғылымды  танып-білуін  дамытуға,  олардың  табиғат  және  қоғамдық  өмiр 
құбылыстарын  тереңiрек  түсiнуiне,  бұл  құбылыстарды  саналы  түсiндiре 
алуына, оларға өзiнiң қатынасын анықтай алуына ықпал ететін болады. 
.  

119 
 
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 
 
1.    Негізгі  орта  білім  беру  деңгейінің  7-9-сыныптарына  арналған 
«Физика»  пәнінен  жаңартылған  мазмұндағы  үлгілік  оқу  бағдарламасы. 
Қазақстан  Республикасы  Білім  және  ғылым  министрінің  2017  жылғы  25 
қазандағы № 545 бұйрығы. 
2
. Қазақбаева Д.М. Мектепте жаратылыс-ғылыми білім беруді дамытудың 
теориясы мен практикасы: пед. ғыл. док. ... дис.: 13.00.08. – Алматы, 2010. – 315 
б. 
3. 
Физика. Негізгі орта білім беру деңгейінің 7-9-сыныптарына арналған 
оқу бағдарламасы. – Астана: Ы. Алтынсарин атындағы ҰБА, 2013. – 22 б. 
4
.  Орта  білім  мазмұнын  Назарбаев  Зияткерлік  мектептері  тәжірибесі 
негізінде  жаңарту.  Әдістемелік  құрал.–Астана:  Ы.Алтынсарин  атындағы  ҰБА, 
2014. –
43б  
5. 
«
Казақстанның  TIMSS-2015  Халықаралық  зерттеуіне  қатысу 
нәтижелері» Ұлттық есеп.  – Астана: «Ақпараттық-талдау орталығы» АҚ, 2017 
– 219 
бет
 
6.
Бастауыш  білім  беру  деңгейінің  1-4-сыныптарына  арналған 
«Жаратылыстану»  оқу  пәні  бойынша  үлгілік  оқу  бағдарламасы.  Қазақстан 
Республикасы  Білім  және  ғылым  министрінің  2015  жылғы  3  сәуірдегі  №  115 
бұйрығы. 
7. 
Негізгі  орта  білім  беру  деңгейінің  5-6-сыныптарына  арналған 
«
Жаратылыстану» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы. 
Қазақстан  Республикасы  Білім  және  ғылым  министрінің  2017  жылғы  25 
қазандағы № 545 бұйрығы. 
8. 
Башарұлы  Р.,  т.б.  Физика.  Оқыту  әдістемесі:  Жалпы  білім  беретін 
мектептің 8-сынып мұғалімдеріне арналған /Башарұлы Р.,  Шүйіншина Ш. М., 
Сейфоллина К. К. – Алматы: Атамұра, 2016. – 112 б.  
9. 
Башарұлы  Р.,  т.б.  Физика.  Оқыту  әдістемесі:  Жалпы  білім  беретін 
мектептің  8-сынып  мұғалімдеріне  арналған  (Байқау  нұсқасы)  /Башарұлы  Р.,  
Нурадинов  Н.  М.,  Шүйіншина  Ш.  М.,  Сейфоллина  К.  К.  –  Алматы:  Атамұра, 
2017. – 
112 б.  
10.  С.Б.Бабаев..  Оңалбек  Ж.К.  Жалпы  педагогика:  Оқулық  –  Алматы: 
«Нұр-пресс», 2005 – 228 бет. 
11. 
Активные методы в педагогической и воспитательной деятельности в 
условиях  реализации  ФГОС  (для  слушателей  Pedcampus)  /  Консалтинговая 
группа «Финиум». – Москва, 2014 
12. 
Физика.  Жалпы  білім  беретін  мектептің  7-сыныбы  мұғаліміне 
арналған  нұсқаулық  /  Г.А.  Жармухаметова,  Т.Г.  Преснякова,  А.Б.  Тулеуова 
және т.б. – Астана: «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ, 2016. – 128 б.  
13
.  Абдукадыров  А.  А.  Кейс-технология  как  средство  повышения 
компетентности  будущих  инженерно-педагогических  кадров  [Текст]  /  А.  А. 
Абдукадыров, Б. З. Тураев // Молодой ученый. — 2013. — №6. — С. 659-665. 
14. 
Тангалиева  А.  И.  Оқытудың  жаңа  әдіс-тәсілдерін  физика  сабағында 
пайдаланудың тиімділігі.  http://zkoipk.kz/ru/2015smart1/1548-conf.html 

120 
 
15. 
Ағылшын  тілін  және  жаратылыстану-математика  бағыты  пәндерін 
(информатика,  физика,  химия,  биология)  кіріктіріп  оқыту  бойынша  оқу-
әдістемелік құрал. Оқу-әдістемелік құрал. – Астана: Ы. Алтынсарин атындағы 
ҰБА, 2016. – 300 б. 
16. 
Центр 
педагогического 
мастерства 
АОО 
«Назарбаев 
Интеллектуальные  школы».  Программа  курсов  повышения  квалификации 
педагогических работников. Руководство для учителя. Третье издание. – 2014. - 
17. 
Ғылыми  жаратылыстану  циклы  пәндері  бойынша  жобалық 
тапсырмалар. – Астана: Ы.Алтынсарин атындағы ҰБА, 2015. – 80 б. 
18.  PISA-
2015  халықаралық  зерттеуге  дайындықты  әдістемелік  және 
ғылыми-әдістемелік  қамтамасыз  ету.  Әдістемелік  жинақ.  –  Астана:  Ы. 
Алтынсарин атындағы ҰБА, 2015. – 118 б.  
19.
 
Кохаева Е.Н. Формативное (формирующее) оценивание: методическое 
пособие / Е.Н. Кохаева. – Астана: АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы» 
Центр педагогического мастерства, 2014. – 66 с. 

121 
 

жүктеу/скачать 4,04 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: