-  берілген  құралдарды  және  электр  тізбегінің  сызбасын  пайдаланып  тізбек құрау;  -

49 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
№4  тапсырма  «Есепші»  https://bilimland.kz/kk/courses/physics-
kk/ehlektrodinamika/turaqty-ehlektr-
togy
 
4 түрлі үй тұрмыс құралдарының энергия мөлшері мен құнын 
есептеу 
критерийі 
Дескрипторы:  
Қалыптастырушы баға: 
(ұпаймен) 
Тұрмыста 
қолданылып 
жүрген  электр 
аспаптары 
ның 
энергия 
мөлшері 
мен 
құнын  есептей 
білу. 
Үй-тұрмыс  техникасының 
энергия мөлшері мен  құнын 
есептей біледі. 
5 
Үй-тұрмыс  техникасының 
энергия 
мөлшерін 
есептейді  
құнын 
е епте ді,  бірақ  аздаған 
қателіктер жібереді 
4 
Үй-тұрмыс  техникасының 
энергия мөлшерін есептейді, 
құнын есептей алмайды  
3 
№5 тапсырма «Эксперименттік есеп»  
№3  тапсырманың  мәліметтерін  пайдаланып,  шамның  немесе 
желдеткіштің кедергісін анықтау. 
критерийі 
Дескрипторы:  
Қалыптастырушы 
баға:(ұпаймен) 
Алдынғы 
тапсырманың 
мәліметін 
пайдаланады. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Бөлмедегі 
электр 
құралдарыны
ң  жалғануы 
көрсетілген 
сурет. 

50 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Сергіту 
сәті 
1-2 
минут 
 
(жинақ 
тау) 
топтық 
жұмыс 
5 минут 
Әр 
шамның 
немесе 
желдеткіштің  кедергісін 
анықтау 
Дұрыс анықтайды 
 
Анықтай алмай ы 
3 
 
0 
Сергіту сәті ойын « Сөз тізбегі» 
Білім алушылар тек физикалық терминдерді пайдаланып сөзбен 
жарысады. 
Мысалы: Ток-кернеу-уақыт-тығыздық-.... 
№6 тапсырма  «Суретпен жұмыс» 
Суреттегі  тізбекте  қанша  параллель  және  қанша  тізбектей 
жалғаулардың бар екенін анықтау 
критерийі 
Дескрипторы
:  
 
Қалыптастырушы баға: 
(ұпаймен) 
Суреттегі 
тізбекте 
қанша  параллель  және 
қанша 
тізбектей 
жалғаулард ң 
бар 
екенін анықтау 
 
Ұпай  саны    жалғаулар 
санымен анықталады. 
 
Аяқта 
луы  
(бағалау
) 
Сабақты 
бекіту 
3 минут 
минут 
Ой қорыту - кері байланыс 
- 
Электр  шамдары  мен  үй-тұрмыс  техникаларының  тиімді  және 
тиімсіз жақтарына тоқталу 
- 
Бағалау парақшасы бойынша ұпайларын жариялау 
- 
Жұлдыз санына байланысты бағалау.  
3-
жұлдыз – «5» 
1-
2 жұлдыз – «4» 
Жұлдызы жоқ білім алушы –«3» 
слайд 
Рефлек 
сия  
2 минут 
екі жұлдыз, бір тілек. 
Әр  топ  білім  алушылары  өз  жұлдызшаларын  өз 
тобындағы  жақсы қатысқан білім алушыға береді. 
Сабақтан 
алған 
әсерлерін  ауызша 
айтады. 
Үй  тап 
сырмасы 
Bilimland.kz  – 
физика-электродинамика-тұрақты  ток-  ток 
көздері 
Компьютер, 
интернет 
 
Практикалық  жұмысты  білім  алушылар  орындау  үшін  алдымен 
теориялық  білім  алғаннан  кейін  ғана  кірісе  алады.  Бұл  білім  алушының 
алдымен  теориялық  білімді  терең  меңгеріп,  жасалған  жұмыстың  нәтижесін 
дұрыс түсінуіне мүмкіндік береді.  
Жұмыстың  тақырыбы,  мақсаты,  зерттеу  объектісі,  қажетті  құрал-
жабдықтары  практикалық  және  лабораториялық  дәптерлеріне  жазылып, 
қорытындыланады.  Шынында  атомдық  және  ядролық  құбылыстарды  оқытуда 
практикалық  және  лабораториялық  жұмыстар  жасау  мектеп  жағдайында 
мүмкін емес. Сондықтан есеп шығаруға, атомдық және ядролық құбылыстарды 
компьютерлік моделдеу көмегімен көрсетуге айрықша көңіл аударған жөн. 
Оқу  процессінде  білім  алушылар  өздері  байқап  көре  алатын 
көрсетілімдер, эксперименттер, қарапайым зерттеулер кеңінен пайдалануы тиіс. 

51 
 
Негізгі орта білім беру деңгейінің 7-9-сыныптарына арналған «Физика» пәнінен 
жаңартылған  мазмұндағы  үлгілік  оқу  бағдарламасы
 
білім  алушылардың  оқу 
үрдісінде қалай білім алуды үйренуді білетін, дербес, ынталы, қызығушылығы 
жоғары,  сенімді,  жауапты,  анализ  жасай  алатын  білім  алушыны  тәрбиелеу 
қағидасын ұстанады. 
Мұғалімдер білім алушылардың бойында осы қасиеттерді әртүрлі оқыту 
стратегиялары арқылы қалыптастырады және дамытады деп күтілуде. Олардың 
ішіне мыналар кіреді:  
білім  алушылардың  жеке  пікірін  тыңдай  білу,  олардың  алдында 
меңгерген  білімдері  мен  түсініктерін  дамыту  үшін  оны  қолданудың 
маңыздылығын мойындау; 
жүйелі түрде іріктелген тапсырмалар мен іс-әрекет түрлері арқылы білім 
алушыларды ынталандыру және ауқымды оқыту; 
міндеттерді  шешу  әдіс  -  тәсілдерін  білім  алушыларға  түсінікті  жолмен 
құру және көрсету; 
білім алушылардың білім алуын бағалау арқылы қолдау; 
білім алушылардың зерттеу жұмыстарын жүргізуіне және зерттеу әдіс – 
тәсілдеріне негізделген белсенді оқытуды марапаттау; 
білім алушылардың сыни тұрғыдан ойлау дағдыларын дамыту; 
сынып  жұмысының  жеке,  топтық  және  жалпы  сыныптық  үйлесімді 
барлық жұмыс түрлерін ұйымдастару. 
Үлгі  ретінде  Астана  қаласы  №49  орта  мектептің  мұғалімі  Оразбаева 
Жамал Такенқызының қысқа мерзімді жоспарын ұсынамыз.  
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:   
Мектеп:  
Күні:  
Мұғалімнің аты-жөні:  
Сынып: 9 сынып 
Қатысқандар саны:   Қатыспағандар саны: 
Сабақ тақырыбы 
9.2.3.1 
дене импульсі мен күш импульсін ажырату; 
9.2.3.2  
импульстің сақталу заңын тұжырымдау және есептер шығаруда 
қолдану; 
Осы  сабақта  қол  жеткізілетін  оқу 
мақсаттары  (оқу  бағдарламасына 
сілтеме) 
Жаңа  білімді  түсінеді,  оқулықтағы  тапсырмаларды 
орындайды 
Сабақ мақсаттары  Дене импульсі және  импульстің сақталу заңы жайлы мағлұмат алады. 
Дене импульсі және  импульстің сақталу заңының формуласын есептер 
шығаруға қолдана біледі. 
Импульстің  сақталу  заңын  күнделікті  тұрмыста  қолдана  білуге 
үйренеді. 
Жетістік 
критерийлері 
Барлық білім алушылар: 
Сақталу  қасиеті  бар  физикалық  шамалар  және  тұйық  жүйе  туралы 
түсінікті біледі. Импульстің сақталу заңын тұжырымдайды. 
Білім алушылардың басым бөлігі:  
Дене және күш импульстерінің физикалық мағынасы, бағыты, формула 
арқылы өрнектеуді, өлшем бірлігін біледі. 
Кейбір білім алушылар:  
Дене  және  күш  импульстерінің  арасындағы  байланысты  түсінеді. 
Ньютонның  екінші  заңын  импульстік  түсінік  тұрғысынан  өрнектеуді 
орындайды. 

52 
 
Тілдік мақсаттар 
Пәнге тән лексика мен терминология: 
Дене импульсі, күш импульсі, соққы, серпімді соққы, серпімсіз соққы. 
Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер: 
Импульстер ережесін, тұйық жүйедегі импульс заңын айтады. 
Құндылықтарды 
дарыту 
Топтастыру арқылы білім алушыларды бірлікке тәрбиелеу 
Бірлесіп жұмыс жасау арқылы ұйымшылдыққа баулу 
Пәнаралық байланыстар 
Математика, астрономия 
АКТ қолдану дағдылары 
Слайдтар, интербелсенді тақта, 
Бастапқы білім  
Динамика негіздері 
Сабақ барысы  
Сабақтың 
жоспарланған  
кезеңдері  
Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет  
Ресурстар 
Сабақтың басы 
5 мин 
Білім 
алушыларға 
ынтымақтастық 
атмосфера 
қалыптастыру 
«Кездесу»  ойыны.  Әуен  ойнап  тұр.Білім  алушылар  екі 
шеңбер  құрап,  қарама-қарсы  айналады.Әуен  тоқтаған 
кезде бір-біріне қарап баланың қасиетін айтады. 
Топқа бөлу  
Топқа бөлу фигуралар арқылы.  
I-
шеңбер 
II-
төртбұрыш 
III-
үшбұрыш 
«Ой салу» Қызығушылықты ояту, топқа бөлу. 
1.Неліктен  хоккейде  қорғанушыны  салмақтылау,  ал 
шабуылшыны  жеңілдеу  әрі  ептілеу  болатындай  етіп 
таңдайды? 
2.  Оқ  қалқанын  садақтан  атылған  оқ  теспейді,  ал 
мылтықтан атылған оқ теседі. Неге? 
әуен, 
аудио  
 
 
 
 
фигуралар 
 
 
 
 
Слайд 
Сабақтың ортасы 
7 мин 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
10 мин 
 
 
 
Топтық жұмыс  
Жұптас-топтас-бөліс әдісі бойынша әр топ өзіне берілген 
экспериментті  жасап  көрсетіп,  оны  басқа  топтарға 
түсіндіріп береді. 
І топ. Екі жеңіл арбашалардық соқтығысуы 
ІІ топ. Екі металл шариктердің соқтығысуы 
ІІІ топ. Роликті конькиде баланың сырғанауы 
 
Қ. Мұғалім дұрыс тұжырым жасаған топ жауабына назар 
аударады.  «От  шашу»  әдісімен  топтар  бірін-бірі 
бағалайды. 
М. Күш пен оның әрекет ету уақытының көбейтіндісі күш 
импульсі  деп  аталады.  Күш  импульсі: 
t
F
I
⋅
=


;  өлшем 
бірлігі Н·с 
Дененің  массасы  мен  оның  қозғалыс  жылдамдығының 
көбейтіндісіне  тең  болатын  физикалық  шаманы  дене 
импульсі деп аталады. 
Дене импульсі: 
ϑ
⋅
= m
p
; өлшем бірлігі кг·м/с 
Жеңіл 
арбашалар, 
металл 
шариктер, 
роликті 
коньки 
 
 
слайд 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

53 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3-
4 мин  
 
(
)
t
F
p
p
p
t
F
m
m
t
F
t
m
F
ma
F
t
a
∆
=
∆
−
=
∆
⋅
−
=
∆
⋅
∆
−
=
=
∆
−
=
0
0
0
0
ϑ
ϑ
ϑ
ϑ
ϑ
ϑ
 
Дене импульсінің өзгерісі күш импульсіне тең. 
Тұйық жүйе деп сыртқы күштер әрекет етпеген жағдайда 
жүйеге  енетін  денелер  бір-бірімен  ішкі  күштер  арқылы 
ғана әрекеттесетін жүйені айтады. 
Ипульстің  сақталу  заңы:  жүйе  ішінде  туындайтын  өзара 
әрекеттесулер  нәтижесінде  тұйық  жүйенің  қосынды 
импульсі өзгермейді. m
1
υ
1
 + m
2
υ
2
 = m
1
 
 + m
2
 
 
немесе  
P
1
 + P
2
 = 
 + 
 
Соққының түрлері:  
Абсолют серпімсіз соққы - нәтижесінде екі дене бір ғана 
дене  болып  қалады.  m
1
υ
1
  + m
2
υ
2
 
=  υ  (m
1
  + m
2
); 
 
Абсолют серпімді соққы - нәтижесінде екі дене екі жаққа 
ұшып кетеді. m
1
υ
1
 + m
2
υ
2
 = m
1
 
 + m
2
 
  
Жұптық тапсырма 
Сұрақтарға жауап беріңіздер 
1. Мылтықтан атқанда неге кері серпілу болады? 
2.  Массасы  әртүрлі  екі  вагон  бірдей  жылдамдықпен 
қозғалады.  Егер  бірдей  күшпен  қозғалысқа  қарсы  әсер 
етсе, вагондардың жылдамдығы қалай өзгереді? 
3.  Реактивті  самолет  бірқалыпты  түзу  сызықты  жоғары 
көтеріліп  ұшып  барады.  Оның  импульсі  осы  жағдайда 
өзгере ма? 
4.  Массасы  1,5  кг  болатын  дене  2,5  м/с  жылдамдықпен 
қозғалғандағы импульсін табыңдар? 
Кесте толтырып, айтып беріңіздер 
импульс түрлері 
 
 
ұқсастығы 
 
айырмашалағы 
 
 
Тақтада дұрыс жауаптар көрсетіледі. 
Қ. «Түрту» әдісі бойынша жұптар бірін-бірі бағалайды. 
 
Бағалау критерийі білім алушы импульстің сақталу заңын 
есептер шығаруға қолдана алады. 
Дискриптор: білім алушы  
- 
есеп  берілуін дұрыс түсініп, шартын жаза алады; 
- 
есепке қажетті формуланы табады; 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
қима 
қағаздары 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
слайд, 
қима 
қағаздары  

54 
 
- 
импульс  заңы  формуласынан  белгісіз  физикалық 
шаманы табады. 
Жеке тапсырма.   
Деңгейлік есептер 
І  деңгей.    6  м/с  жылдамдықпен  жүгіріп  келе  жатқан 
массасы   60 кг адам,  
3 м/с жылдамдықпен қозғалып келе жатқан массасы   
40  кг  арбаны  қуып  жетіп,  оған  секіріп  мінеді.  Адам 
мінгеннен кейінгі арбаның жылдамдығы қандай? 
υ
1
 
= 6 м/с            m
1
υ
1
 + m
2
υ
2
 
= υ (m
1
 + m
2
)                
m
1
= 60 кг         
  = 
  = 480/100=4,8 
м/с 
υ
2 
= 3 м/с  
m
2
= 40 кг 
υ = ? 
ІІ  деңгей..Екі  арбашаның  ортасындағы    иілген  темірді 
шешкенде  екі  арбаша  екі  жаққа  қарай  2  м/с
2 
және  1м/с
2
 
үдеумен  қозғалады.      Біреуінің  массасы  1  кг  болса  , 
екіншісінің массасы қандай болады? 
υ = 0                            υ (m
1
 + m
2
) =  m
1
 
 + m
2
 
 
 
= 2 м/с                     -  m
1
 
  =   m
2
 
 
= 1 м/с                    m
2
 = 
 = 
 
= 2 м/с 
m
1
= 1 кг   
m
2
= ?     
ІІІ деңгей. Горизонталь бағытта v
0
=10 
м/с жылдамдықпен 
ұшып  келе  жатқан  граната  екіге  бөлініп  кетті.  Оның  бір 
бөлігінің массасы 1 кг ,ал екіншісінікі  
1,5  кг.  Екінші  бөлігі  бұрынғы  бағытпен  25  м/с 
жылдамдықпен ұшты. Бірінші бөлігінің жылдамдығы мен 
ұшу бағытын табыңдар. 
 
 
= 10 м/с                                  υ (m
1
 + m
2
) =  m
1
 
 + m
2
 
 
m
1
= 1 кг                            m
1
 
 
= υ (m
1
 + m
2
) -  m
2
 
 
m
2
= 1,5 кг 
= 25 м/с          =  
 =  
  = 
62,5 м/с 
 = ? 
 
Қ. «Мадақтау» әдісі бойынша мұғалім бағалайды. 
Сабақтың соңы 
5 мин. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Сәйкестікті тап: 
m
1
υ
1
 + m
2
υ
2
                                
 + 
 
∆P                                             F*t 
a                                                m   
F                                           m  + m 
0
 
F*∆t                                       F*∆t  
P                                               
 
І                                                 ma 
P
1
 + P
2
                                 m
1
 
 + m
2
 
    
Қ.  Дәптер  алмасып,  слайд  бойынша  дұрыс  жауаппен 
Слайд, 
сәйкестік 
жауабы 
 
 
 
 
 
 
 
 

55 
 
Жоғарыда  ұсынылған  қысқа  мерзімді  сабақ  жоспарынан  «тілдік 
мақсаттар»  деген  бөлімді  көресіздер.  Бұлда  жанартылған  мазмұнындағы 
бағдарламаның басты ерекшелігі. 
Негізгі  орта  білім  беру  деңгейінің  7-9-сыныптарына  арналған  «Физика» 
пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасында пән мұғалімдері 
тілдік  дағдыларды  дамыту  үшін  үштұғырлы  тіл  саясатының  жүзеге  асуын 
қолдауы  керектігіне  назар  аударауы  қажет.  Пәнді  меңгерту  мақсатында 
мұғалімдер  белгіленген  пәнге  сай    білім  алушылардың  «ғылыми  тілін» 
 
 
 
 
 
 
 
2 мин 
салыстырады, дәптерге «+,- » қойылады. «Екі жұлдыз, бір 
тілек» әдісі білім алушылар және мұғалім өткізеді. 
Кері байланыс 
«бағалау  ағашы»  тәсілі,  әр  білім  алушы  өзінің  есімін 
жабыстыратын қағазға жазады.  
Алма-түйгенім өте көп, сабақ маңызды болды, 
Гүл-көп нәрсені түсіндім, маған пайдалы болды, 
Жапырақ – түсінбегенім бар оқуым керек. 
 
Үй тапсырмасы  
19-
20  тақырып,  сұрақтарға  жауап  беру,  17  жаттығу 
есептерін шығару 
Сөзжұмбақ  құрастырып  келу  тақырыбы  «импульстің 
сақталу заңы» 
 
 
 
 
 
Бағалау 
ағашы  
Саралау–білім 
алушыларға 
қалай  көбірек  қолдау  көрсетуді 
жоспарлайсыз?  Қабілеті  жоғары 
білім алушыларға қандай міндет 
қоюды жоспарлап отырсыз?  
Бағалау  –  білім  алушылардың 
материалды  меңгеру  деңгейін 
қалай тексеруді жоспарлайсыз?  
Денсаулық 
және 
қауіпсіздік 
техникасының 
сақталуы  
Топтық  жұмыс  кезінде  әр 
баланың 
деңгейі 
бойынша 
тапсырмаларды  деңгейге  бөліп 
беремін.  АКТ  қолдану  арқылы 
білім 
алушылардың 
қызығушылығы  артады.  Білім 
алушылар 
ережелерді 
тұжырымдау  арқылы  тілдік 
дағдылары дамиды. 
Бағалау кезінде білім алушылар 
бірін 
бірі 
топпен, 
жеке 
бағалайды.    «Бас  бармақ», 
«Мадақтау», 
«От 
шашу», 
«Жұлдызша»,  «Бағалау ағашы» 
әдістерін  қолдандым.  Kahoot 
тест  тапсырмасы  арқылы  білім 
алушылардың  білім  деңгейі 
анықталды. 
Қозғалыс 
сергіту 
сәтінде  қолданылады. 
Топқа  бөлу  кезінде 
қауіпсіздік 
ережесі 
ескертілді. 
Сабақ бойынша рефлексия  
Сабақ  мақсаттары/оқу  мақсаттары  дұрыс  қойылған  ба? 
Білім алушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?  
Жеткізбесе, неліктен?  
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?  
Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?  
Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен? 
Бұл  бөлімді  сабақ  туралы  өз 
пікіріңізді 
білдіру 
үшін 
пайдаланыңыз.  Өз  сабағыңыз 
туралы  сол  жақ  бағанда 
берілген  сұрақтарға  жауап 
беріңіз.   
 
Жалпы баға 
Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 
1: 
Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 
1:  
Сабақ 
барысында 
сынып 
туралы 
немесе 
жекелеген 
білім 
алушылардың 
жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет? 

56 
 
дамытады.  Бұл  өз  кезегінде  әр  сабаққа  арналған  тілдік  мақсаттарды  қамтиды. 
Пән мұғалімдері білім алушылардың ғылыми тілді қолдануына назар аударуы 
және олардың  тілдік  жетістіктерін  бағалауына  қолдау  көрсетуі  тиіс.  Сонымен 
қатар, мұғалімдер білім алушыларда бай ғылыми тіл қалыптастыру мақсатында  
диалог  пен  жазылымға  қажетті  тіркестерден  тұратын  жүйелі  тілдік  қолдауды 
жүзеге асыруы керек[4]. 
Тілдік  мақсаттар  ғылыми  тілді  үйрену  үшін  маңызды  құрал  болып 
табылады.  Ғылыми  тілді  оқып  үйренуді  қолдау  үшін  оқытушыларға  оқу 
жоспарларына мынадай тілдік мақсаттарды қосу ұсынылады:   
Білім алушылардың назарын ғылыми тілге аудару (мысалы, пән бойынша 
оқу мақсаттарына жету үшін қажетті терминология мен тіркестері бар лексика); 
Сабақ барысында пән мазмұнының ұғымдарын қолдануға қажетті жұмыс 
тілін  қалыптастыру  (мысалы,  топтық  жұмыстар,  сұрақты  дұрыс  қоя  білу, 
жағдайды талдау және пікірталас жүргізу үшін қажетті тіркестері); 
сабақ барысында  лексиканы, оның ішінде терминология мен тіркестерді 
орынды пайдалану үшін оларды алдын ала оқыту кезеңінде тиімді қолдану; 
білім  алушылардың  тілдік  дағдының  төртеуін  де  түрлі  әрекеттерде 
(мысалы,  оқылым-тыңдалым,  оқылым-жазылым,  оқылым-айтылым,тыңдалым-
жазылым және тағы басқа) әртүрлі мақсаттарға қол жеткізу үшін қолдану; 
білім  алушыларды  пікірталас,  диалогтарға  тарту  (мысалы,  білім 
алушылардан қысқа жауаптарды қабылдамау және жауаптары тек білімді ғана 
көрсететін  сұрақтар  қоймау;  білім  алушыларды  өз  білімін  нәтижелі  талқылау 
үшін  пайдалануға  ынталандыру,  сондай-ақ  білім  алушылар  диалогқа  қатыса 
алуы үшін қажет бай сөздік қормен қамтамасыз ету);  
белгілі бір тілге тән дағдыларды дамыту (мысалы, қажетті мәліметті алу 
үшін  тыңдау,  түсіндіру,  металингвистикалық  және  метакогнитивтік  танымды 
дамыту, басқа сөзбен айту, сөздікпен жұмыс істеу дағдылары); 
тіл  туралы  сын  тұрғысынан  ойлауды  дамыту  (мысалы,  тілдерді 
салыстыру,  білім  алушылардың  тілді  барынша  нақты  пайдалануға 
ынталандыру, тілді меңгерудегі жетістіктерін бағалау); 
сабақтың  басында  тілдік  мақсатты  белгілеу,  сабақтың  соңында  осы 
мақсат бойынша қол жеткізілген жетістіктерді талқылау. 
Оқыту  үрдісінде  білім  алушылардың  тыңдалым  мен  айтылым 
дағдыларын дамытуға ықпал ететін тапсырмалардың төменде үлгілері берілген: 
Алдын ала дайындалған сұрақтар бойынша белгілі бір тақырыпта физик-
энергетик сияқты маманмен сұхбат. 
Сұхбат, лабораториялық жұмыс нәтижесін ауызша ұсыну.  
Командадағы  жұмыс  нәтижелерін  талқылау,  мысалы,  бірлескен 
лабораториялық жұмыс уақыты барысында бақыланатын құбылыстар бойынша 
білім алушылар арасында идеялармен алмасу.  
Топта тапсырмаларды тарату, өзара оқыту.  
Тыңдай білуді талап ететін сұрақтарды талқылау және белгілі тақырыпқа 
пікірлерін білдіру. 
Білім  алушы  белгілі  бір  тақырыпты  талқылау  барысында    тақырыпқа 
байланысты мәселені табады және оны талқылайды. 

57 
 
«Физика» пәнін оқыту процессінде оқылым дағдыларын дамытуға ықпал 
ететін тапсырма үлгілері: 
Әдебиетпен  (ғылыми  және  энциклопедиялық  әдебиет)  жұмыс  жасау, 
мысалы, сұхбатқа сұрақ дайындау үшін; ғылыми сұраққа жауап іздестіру үшін. 
Интернет  ресурстармен,  мерзімді  әдебиетпен  (ғылыми  журналдар, 
газеттер) жұмыс, мысалы, белгілі бір тақырыпқа немесе ғылыми көзқарастарын 
кеңейту үшін презентация дайындау және өткізу.  
«Физика»  пәнін  оқыту  процессінде  білім  алушыларда  жазылым 
дағдыларын дамытуға ықпал ететін тапсырма үлгілері: 
Сұхбат  қорытындысы  бойынша  есеп  жазу,  мысалы,  физик-энергетикпен 
сұхбат. 
Ақпаратты сызба, схема, кесте, график түрінде ұсыну. 
Жобалық-зерттеу жұмыстары бойынша есеп жазу. 
Зерттеу күнделігінде жазбалар жүргізу. 
Оқылым  –  материалда  берілген  мәтіннің  мазмұнын  толық  оқып  шығу 
(кейде  ҰБТ-де,  ОЖСБ-да,  PISA  тапсырмаларында  оқулықтағы  мәтінге  сай 
сұрақтар туындауы мүмкін). Физикалық тұрғыда оқылым-графикалық таңбалар 
арқылы  қағаз  бетіне  түскен  сөздер  мен  физикалық  шамалардың, 
формулалардың  мағынасын  түсініп  оқу  арқылы  санасына  қабылдай  отырып, 
сауатты, дұрыс, ұғынықты оқу және одан қажетті деректі түсініп, сұрыптай алу. 
Оқылым 

жүктеу/скачать 4,04 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: