109
-
елдерді
экономикалық
даму
деңгейі
бойынша
топтастырып, кесте түрінде ұсынады
Халықаралық ұйымдардың деңгейлері мен мақсаттары
Бағалау
критерийлері
-
халықаралық ұйымдарды біледі, атайды;
-
халықаралық ұйымдарды деңгейі және мақсаты бойынша
топтастырады (қазақстандық компонентті қосымша қамту
негізінде);
-
картадан елдерді және олардың астаналарын көрсетеді
Қазақстан Республикасының əлеуметтік, экономикалық, саяси-географиялық
жағдайы
Бағалау
критерийлері
-
Қазақстан Республикасының
әлеуметтік жағдайына
кешенді баға береді;
-
Қазақстан Республикасының экономикалық жағдайына
кешенді баға береді;
-
Қазақстан
Республикасының
саяси-географиялық
жағдайына кешенді баға береді
Қазақстандағы саяси-əкімшілік хоронимдер
Бағалау
критерийлері
-
Қазақстандағы саяси-әкімшілік хоронимдерді жіктейді;
-
Қазақстандағы саяси-әкімшілік хоронимдердің мағынасын
түсіндіреді;
-
Қазақстандағы
саяси-әкімшілік
хоронимдердің
транслитерациясын үш тілде ұсынады
Қазақстан Республикасы туралы кешенді географиялық ақпаратты ұсыну
формалары
Бағалау
критерийлері
-
Қазақстан Республикасы туралы кешенді географиялық
ақпаратты түрлі мақсатты аудиториялар үшін дайындайды
Ұсынылған бағалау критерийлер үлгілік болып табылады, яғни көрсетілген
критерийлерге сүйене мектеп мұғалімдері білім алушылардың жас және
психологиялық ерекшеліктерін
ескере отырып тақырыпқа, оқу мақсаттарына
байланысты өз критерийлерін әзірлеулеріне болады.
Жалпы білім беретін мектептердің 7-9-сыныптарында «География» оқу
пәні бойынша оқушылардың білімін бағалауға арналған тапсырма үлгілерін
ұсынамыз.
Географиялық зерттеу әдістері
Тапсырма. Қазақтың халықтық географиялық терминдері
1)
Әр түрлі ақпарат көздерінен қазақтың халықтық географиялық
терминдерін жинақтаңдар.
2) Қазақ халқының халықтық географиялық
терминдерінің мағынасын
түсіндіреді. Мысалы:
Саумал – суының кермектілігі жоғары көлдердің аттарында жиі кездеседі,
Қазақстанда 10-ға жуық Саумалкөл бар).
Қақ – жазда кеуіп қалатын тайыз көлдерді атайды, топырақ тұздылығына
байланысты бұл көлдердің суының кермектігі жоғары (Қызылқақ, Қақ).
110
Сор – жазда тарылып қалатын тұзды, саяз суды белгілейді (Қарасор,
Алқасор – Қазақстанның солтүстігіндегі көлдер) [15].
Шаруашылыққа қолайлылық дәрежесі қазақ атауларында «жақсы»,
«жаман», «суық», «жылы», «тентек» сияқты анықтауыштар түрінде көрсетіледі.
Мысалы, Жезқазған өңіріндегі Жаманшұбар атауын «Шұбар»
терминімен
анықталатын жайылым (сортаңды жолақтары бар жерлер) түрінің
қолайсыздығын сипаттайды. Жаманшілік атауын мал шаруашылығына
қолайлылығы тұрғысында сипаттасақ, «қолайсыз жайылым» деген мағыналық
жүктемеге ие болады. Осы атау кейде «отынға жарамсыз шілік өскен жер»
ретінде түсіндіріледі [16].
Білім алушылардың «Географиялық дерек көздері» тақырыбының 7.1.1.3
кодымен берілген мақсатына жеткендіктерін бағалау үшін берілген жетістік
критерийлерін
қарастырайық, мысалы:
Достарыңызбен бөлісу: