Методические указания к практическим работам

Зертханалық

жұмыстарға әдістемелік нұсқау

Павлодар

"Кітапхана"МҚ демонстрациясы.

Барлық төменде келтірілген мысалдар "Кітапхана " МҚ"-на жатады, оның басқару жүйесі кітаптарды опт түрінде әкелушінің жұмысын автоматизациалау үшін берілген.

Информациондық ағымдарды қорыту.

Кітаптарды опт түрінде әкелуші баспасөздер(кітапты әкелетіндер) мен дүкендер (кітапты сатып алушылар) арасында аралық шеп болып келеді. Бұл шептің болуы бірншісі мен екіншісіне де ыңғайлы болып келеді:баспасөз кітапты шығарысымен тираждың барлығын не бір бөлігін опт әкелушіге, осы арқылы ол көптеген дүкендермен байланысты іздеуден құтылады; дүкендер осы арқылы опт әкелушіде өзіне тек Ресейде ғана емес, Таяу шет елдердің баспасөздермен шығарылған кітаптарды табады. 1 суретте опт әкелуші мен партнердары арасындағы байланыс бейнеленген.

Сонымен,опт әкелуші мен оның партнердары қолданатын құжаттың екі түрі бар: беру, сатып алу немесе қайтару салымдары және төлемдер туралы құжат. Салымдарда кімге, неше, қандай кітаптар сатылды(сатып алынды) беріледі. Төлемдер туралы құжатта төл емдер сомасы мен партнердің аты беріледі.

Сурет1. Опт әкелуші мен парнерларі арсындағы байланыс.

Біздің МҚ бойынша кем дегенде 5 кесте болу қажет. FIRMS кестеде барлық парнерлар туралы барлық керекті мәліметтер болады. Осы таблицада да әр бір парнердың көбінесе сальдо деп аталатын біріккен қарызы жатады. BOOKS кестесінде кез келген тасымалдап-жеткізушіте(баспасөзде) немесе ауысу арқылы бір рет болса да сатып алынған әр бір кітап туралы мәлімет болады. NAKLS кестесі салымдар туралы мәліметтері болады.кестесінде өрістердің аралық саны бола алмайды, сондықтан салыммен байланысты кітап туралы мәлімет MOVEBOOK кетесінде болады. PAYMENTS кестеде төлемдер туралы мәлімет болады.

Төменде "Кітапхана" МҚ-ның негізгі кестелері берілген.

NAKLS кестесі

Файл-сервердік МҚ-да кестенің аты файлың атымен сәйкес келеді. 32-разрядты Windows версиялары орыстіліндегізын аттарына рұқсат беретіндіктен, кестелерді КІТАПТАР, САЛМУАР, т.б. деп атау ыңғайлы болушы еді. Бұны жасауға болмайды , себебі кириллицаны SQL пайдалануға болмайды.

Өрістерің атында кесте атының бір екі әріпінен құрылған префиксті қоюға пайдалы(NAKLS кестесінде барлық аттар «N» әрпінен басталады, FIRMS кестесінде «F» әрпінен т.с.с.). Бұл сіз өрісті SQL тілінің резервті сөзімен атауынан құтқарады. Өрістер атын мүмкіншілігіңіз бойынша локаничный етуіңізге тырысыңыз – бұл бағдарламаның кодын қысқарады және оның құрастыру мерзімін.

Кестелерді құрастыру .

МҚ-ны құрастырудан бұрын оның каталогын құрастырамыз - C:\BIBLDATA. файл-серверді МҚ кестелерін жасау утилиті арқылы жасалады , әкелу комплексіне кіреді.

утилиті арқылы кестені жасауға өзгертуге, жазуларды жасау, өзгерту , оларды қарауға болады. Өкінішке орай ол кириллицаны қабаламайы, сонықтан біз орыс тіліндегі жазулармен жұмыс істей алмаймыз. Басқа оның сондай үлкен кемшілігі клиент-сервердік МҚ-да қолдана алмайтынымызда.

Пуск ► Программы ► Borland Delphi 7 ► Database Desktop командасы арақылы DBD қосыңыз. Бірінші істейтініміз, утилитаның жұмыс каталогын жөнге келтіру керек, ол үшін File > Working Directory командасын тандап, шыққан терезеде каталогына ссылканы тандаңыз(1.3 суреті).

NAKLS Кестесін жасау үшін File ► New ► Table команасын танап, DBD Create Table терезені ашады, онда кесте типін танауға болады. Кестенің типі оның көп қасиеттерін анықтайды. Paradox 7 типі файл-сервердік кестелері үшін ең жақсысы деп есептеуге болады: ОК батырмасына басып Paradox 7 нұқасына қосыламыз. Экранда кесте структурасын құрасытыру және өзгертуге арналған терезе ашылады(1.4 сур.).

Сурет 2. жұмыс каталгын орнату.

Сурет 3. кетенің структурасын құрастыру терезесі.

Бұл терезенің Field roster кестесінде құрастырылатын кестенің әр бір өрісіне бір жазу сәйкес келеді: Field Name бағанына өріс атын енгізу керек, Туре бағанаға - өрістерде саталынатын мәліметтердің типін анықтайды, Size бағанаға - өрістің ұзындығын анықтайтын символын(өрістің барлық типіне міндетті емес), Key бағанасына – жұлдысша символын, егер бұл өрістің мәні бойынша алғашы кілтті құрастыру керек болса.

Бірінші өрістің NaklId атын енгізіңіз және келесі бағанаға өту үшін табуляция пернесін басыңыз, онда өрістің типі енгізілеі. DBD утилиті бола алатын типтерін көрсету үшін пробелді басыңыз және онда Autoincrement типін танаңыз. Автоинкриментті типті өрістер бірмәнде жазуды анықтайтын уникальді саны жасау үшін қолданылады: бірінші ажзу үшін - 1 саны , екіншісі үшін – 2, т.с.с. белгілі бір жазуды алып тастағанда ол үшін белгіленген сан жанадан қолданылмайды. Key бағанасына басыңыз. Пробел пернесіне басыңыз, өріс бойынша алғашқы кілтті жасау үшін.

4 сурет. кестенің өрістер структурасы.