Количество учебных часов, отводимое учебной программой на изучение произведения, носит рекомендательный характер: возможна корректировка распределения количества часов в рамках темы для проведения творческих работ, поэтических чтений, читательских конференций и др.
Количество письменных работ: классных /домашних сочинений в 9 классе –3/1. Примерный объем сочинений – 3-3,5 листа.
Отметки за сочинение по русской литературе в 9 классе выставляются по литературе и языку: первая – по литературе, вторая – по языку. При написании домашнего сочинения или других творческих работ отметка за работу выставляется в графу, соответствующую дате, когда давалось задание, или дате, когда проходила защита творческой работы.
Отметки за чтение наизусть выставляются на учебном занятии, следующем за учебным занятием, на котором было дано задание выучить наизусть, или на любом другом учебном занятии, тема которого включает изучение данного произведения.
Непременным условием методически правильно организованного процесса обучения чтению является контроль за уровнем сформированности у учащихся навыка чтения. При этом следует обращать внимание на следующие стороны, характеризующие уровень сформированности навыка чтения.
Правильность чтения. При выявлении уровня сформированности правильности чтения нужно исходить из того, что от этой стороны навыка находится в прямой зависимости прежде всего выразительность чтения, в определенной мере – осознанность. Прямое влияние правильность чтения оказывает на развитие орфографической зоркости учащихся, что, в свою очередь, сказывается на уровне грамотности ученического письма. Особого подхода требует оценка темпа чтения учащихся. При проверке следует предупредить учащихся о ненужности торопиться при чтении.
Сознательность чтения проверяется путем ответов на вопросы, выделения главной мысли прочитанного, пересказа текста, озаглавливания и др.
Выразительность чтения. При проверке выразительности чтения обращается особое внимание на достаточную громкость и четкость произношения слов, соблюдение ударения, выделение при чтении важных по смыслу слов, т.е. логическое ударение, на осознанное использование пауз и интонаций, посредством которых учащийся выявляет не только понимание смысла читаемого текста, но и свое отношение к содержанию. Читать выразительно – значит осмысленно выражать отношение к прочитанному. Эта часть проверки особенно важна, так как она связана с проверкой осознанности чтения, с проверкой того, как слово входит в сознание учащегося.
При проверке техники чтения необходимо обязательно выходить на связи двух процессов: формирование навыков чтения и усвоение содержания читаемых текстов.
Для проверки техники чтения учащихся определенного класса отбирается текст, соответствующий следующим нормам.
Таблица 28 – Нормативы техники чтения
Класс
|
Чтение вслух
|
Чтение про себя
|
9 класс
|
140-150 слов
|
280-300 слов
|
Оценка устных ответов учащихся.
Устный опрос является одним из основных способов учета знаний учащихся. При оценке ответов учащегося необходимо руководствоваться следующими критериями:
– полнота и правильность ответа;
– степень осознанности, понимания изученного;
– языковое оформление ответа.
Из года в год отмечаются юбилеи известных писателей, поэтов, драматургов и других деятелей, оставивших свой след в мировой литературе. При планировании и организации внеклассной работы рекомендуется обратить внимание на календарь юбилейных дат, которые будут отмечаться в 2018-2019 учебном году:
17 августа – 110 лет (1908-1981 гг.) со дня рождения писателя
Б. Полевого;
20 августа – 105 лет (1913-1994 гг.) со дня рождения писателя
А.Б. Чаковского;
6 сентября – 90 лет со дня рождения поэта и писателя Э. Асадова;
8 сентября – 95 лет со дня рождения поэта Р. Гамзатова;
9 сентября – 190 лет (1828-1910 гг.) со дня рождения писателя
Л.Н. Толстого;
27 сентября – 215 лет со дня рождения французского писателя
П. Мериме;
3 октября –145 лет (1873-1950 гг.) со дня рождения писателя
В.Я. Шишкина;
8 октября – 195 лет (1823-1886 гг.) со дня рождения писателя
И.С. Аксакова;
14 октября – 80 лет со дня рождения детского писателя
В.П. Крапивина;
9 ноября– 200 лет (1818-1883 гг.) со дня рождения писателя
И.С. Тургенева;
23 ноября – 110 лет (1908-1978 гг.) со дня рождения писателя
Н.Н. Носова;
30 ноября – 105 лет со дня рождения писателя В.Ю. Драгунского;
1 декабря – 95 лет (1923-1984 гг.) со дня рождения писателя
Н.Ф. Тендрякова;
5 декабря – 210 лет (1803-1873 гг.) со дня рождения поэта
Ф.И. Тютчева;
12 декабря – 90 лет (1928-2008 гг. ) со дня рождения писателя
Ч. Айтматова;
15 декабря – 95 лет со дня рождения детского писателя Я. Л. Акима;
26 декабря – 115 (1898-1980 гг.) лет со дня рождения поэта С.П. Щипачева.
«Казахский язык» для школ с русским/ узбекским/ уйгурским/ таджикским языком обучения
«Қазақ тілі» пәнін қазақ тілді емес мектептерде оқыту негізгі және орта деңгейлер бойынша қазақ тілін қатысымдық тұрғыдан меңгерту, оқушыны өз ойын айқын, түсінікті жеткізуге үйрету, коммуникативтік қабілеті дамыған дара тұлғаның дамуына мүмкіндік жасауға негізделген.Қазақ тілін деңгейлік оқыту барысында сабақта коммуникативтік–танымдық мақсат жүзеге асу үшін сөйлеу әрекетінің бес түрі іске қосылады. Олар: тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым, тілдесім.
Тыңдалым– «аудирование» деген терминнің білдіретін мағынасы – есту арқылы түсіну. Бұл термин айтылған не техникалық аппараттарға жазылған аудиомәтіндегі сөздерді, сөйлемдерді тыңдай білудің нәтижесінде қабылдау және түсіну деген ұғымды білдіреді.
Оқылым – графикалық таңбалар арқылы қағаз бетіне түскен сөздер мен тіркестердердің мағынасы мен мазмұнын ой мен сананың нәтижесінде қабылдай отырып, сауатты, дұрыс, мәнерлеп, ұғынықты оқу және одан қажетті деректі түсініп, сұрыптап алу. Оқылым, біріншіден, ой мен мидың бірлескен жұмысына байланысты болады, екіншіден, жазылған графикалық таңбалардың тізбегін дұрыс танып білуге қатысты, үшіншіден, мұнда осы таңбалардың ішкі мән-мағынасын дұрыс түсінудің мәні зор. Осындай ерекшеліктер іске асқан жағдайда ғана оқылған материалдан керек ақпараттар жинақталып алынып, оқушының қажетінежарайды.
Айтылым - адамдар арасындағы тілдік қатынасты жүзеге асыратын сөйлеу әрекетінің бір түрі. Өзіне таныс (отбасы, өмірі, оқуы туралы) тақырыптар бойынша өз ойын түсінікті етіп жеткізе отырып, қарапайым тіркестер мен сөйлемдер арқылы сөйлесе алады. Күнделікті өмірдің негізгі аспектілерін сипаттайалады.Ол – тілдік қарым-қатынас барысында адамның өз ойын жарыққа шығару үдерісі, өз сөзін екінші біреуге ұғынықты етіп жеткізу.
Жазылым– тілдік тұлғалардың графикалық, фонемалық жүйесіне негізделген: лингвистикалық, психологиялық, физиологиялық, әдістемелік ерекшеліктерге қатысты тілдік материалдың мазмұны мен формасын бірдей қамтитын адамдардың ұзақ мерзімдегі қарым-қатынасына мүмкіндік жасайтын күрделі тарихи әрекет.
Тілдесім– сөйлеу әрекетінің барлық түрлерін қамтитын ерекше құбылыс.Ол тілдік қатынастың ең маңызды көрсеткіші бола келіп, оқылым, жазылым, айтылым, тыңдалымның іс жүзінде қолданылуына мүмкіндік жасайды.Тілдесім арқылы оқу, жазу, тыңдау, сөйлеуге үйрету жүзеге асады, оларға қатысты жұмыстар атқарылады.
«Балабақша-мектеп-колледж-жоғары оқу орны» жүйесіндегі мемлекеттік тілді деңгейлік үздіксіз оқыту стандартына (бұдан әрі – Стандарт) сай мемлекеттік тілді деңгейлік оқытудың сатылары жіктелді (29-кесте).
29-кесте – ҚР үздіксіз білім беру жүйесінде мемлекеттік тілді деңгейлік оқытудың сатылары
Үздіксіз білім
берудің сатысы
|
Сыныбы
|
Деңгей
|
Игерім атаулары
|
Негізгі мектеп
|
9
|
В1
Орта деңгей
|
В1Қалыптасқан толық игерім
В1.1 Қалыптасқан жетік игерім
|
Стандартта Еуропалық деңгейлер жүйесіне сәйкес қазақстандық әдістемеші-ғалымдар қазақ тілін үйрету үшін алты деңгейді ұстанады.Ол деңгейлер жүйесі А1, А2, В1, В2, С1, С2 деп аталатын үш ірі деңгейден тұрады .
30-кесте – Тілді білу деңгейлерінің жіктелуі
Қарапайым деңгей
|
А1 Бастапқы игерім
|
Негізгі деңгей
|
А2 Қалыптасу қарсаңындағы игерім
|
Орта деңгей
|
В1 Қалыптасқан игерім
|
Ортадан жоғары деңгей
|
В1+ Тереңдетіле қалыптасқан игерім
|
Жоғары деңгей
|
В2 Ілгерілей қалыптасқан игерім
|
Жетік деңгей
|
В2+ Тереңдетіле, ілгерілей қалыптасқанигерім,
С1 Кәсіби игерім
|
Стандартта ҚР жалпы білім беретін қазақ тілді емес мектептерде «Қазақ тілі» пәні бойынша оқушылардың қазақ тілін білу деңгейлері мен сөйлеу дағдыларына қойылатын өлшемдер де көрсетілген.
31-кесте – Қазақ тілін білу деңгейлері мен сөйлеу дағдыларына қойылатын өлшемдер
Аталымдар мен өлшемдер
|
Тілді меңгеру деңгейлері
|
Негізгі деңгей (А2)
|
Орта деңгей (В1)
|
Тілдік деңгейлер бойынша игерім кодтары
|
А2.1
|
А2. 2
|
А2+
|
В1
|
В1.1
|
Тілдік деңгейлер бойынша игерім атаулары
|
Қалыптасу қарсаңындағы игерімдер
|
жетік игерім
|
Сыныптар:
|
9-сынып
|
Оқушы меңгеруі тиіс
лексикалық минимум
|
130-150
|
Барлығы:
|
420-450 сөз
|
Бір минута оқуға тиісті сөздердің (шартты)
мөлшері
|
90-100
|
Тыңдаған/ оқыған мәтінді мазмұндаудағы сөз саны
|
50-60
|
Айтылымдағы сөз саны
|
70-80
|
Жазбаша мәтін құраудағы сөз саны
|
85-100
|
9 - сыныпта оқу процесі ҚР Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі №115 бұйрығымен бекітілген (ҚР Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 18 маусымдағы № 393 бұйрығымен өзгерістермен толықтырулар енгізілген) «Негізгі орта білім беру деңгейінің «Қазақ тілі» пәнінен үлгілік оқу бағдарламасымен жүзеге асырылады.
«Қазақстан Республикасы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы» ҚР БҒМ 2013 жылғы 27 қарашадағы №471 бұйрығына сәйкес «Қазақ тілі» пәні оқу жүктемесінің көлемі:
оқыту орыс тілді мектептерде:
9-сынып – аптасына 4 сағат, оқу жылында –136 сағат.
оқыту ұйғыр, өзбек, тәжік тілді мектептерде:
9-сынып– аптасына 2 сағат, оқужылында – 68 сағат.
Әрбір тоқсанда алынатын бақылау жұмысының (тест, бақылау жұмысы) саны сол сыныптағы апталық сағат санымен сәйкес келуі керек. Әрбір сабақтың мазмұнына сай әдістер мен тәсілдерді дұрыс таңдап, саралап, даралап оқыту ұсынылады. Оқушылардың қазақ тілін өз еркімен, ынтасымен қызыға, түсініп оқуға, қадірлеуге, бағалауға, жақсы меңгеруге, ауызекі дұрыс сөйлеуге үйрету мақсатында белсенді оқыту, коммуникативтік технология, интерактивті оқыту негізінде және сабақты «Блум таксономиясы» стратегиясы бойынша ұйымдастыру, сын тұрғысынан ойлау жобасының стратегияларын қолдану қажет.
Қазақ тілін сауатты үйрету үшін оқушыларға берілетін бақылау жұмыстарын дұрыс жоспарлаудың маңызы зор. Оқу орыс тілінде жүргізілетін мектепте оқушылар қазақ тілінің дыбыстық құрамын, дыбыстардың айтылу нормасын, дыбыстық заңдылықтарын, грамматикалық құрылысын меңгеруге, ойын еркін жеткізуге, жеткілікті дәрежеде сөздік қорын меңгеруге, сонымен бірге қазақ тілінде сөйлеуге жаттығып, қазақ тілінде қарым-қатынас жасай алуы қажет. Оқушыны мұндай дәрежеге жеткізу үшін түрлі жаңа технологиялардың тиімді жақтарын алып, оқушыны жеке тұлға ретінде дамыту жолында жұмыс жүргізу қажет.
32-кесте – Қазақ тілінен бақылау жұмыстарының саны
Сынып
|
Бақылау жұмысы
(әртоқсанда)
|
Тест тапсырмалары
(әр тоқсанда)
|
9
|
2
|
2
|
Достарыңызбен бөлісу: |