Жауабы: Дамир, Рүстем, Берік жəне Дəурен екі үстелді пайдаланып бір бірімен6кездесуөткізіпойнайтынболады.Ойыншылардыңесімдері22-кестеде толтырылған.
Кесте22–Толтырылғанойынкестесі
Ойынкестесі
|
№1 үстел
|
№2 үстел
|
1-раунд
|
Ден-Рек
|
Рэк-Бин
|
2-раунд
|
Ден-Бин
|
Рэк- Дерек
|
3-раунд
|
Ден-Дерек
|
Бин-Дерек
|
есеп. Сөмкенің ішіндегі əртүрлі түсті кəмпиттердің саны 24-суреттегі диаграммада көрсетілген.
8
6
4
2
0
Қызыл түсті
Қызғылт сарытүсті
Сарытүсті Жасыл
түсті
Көктүсті Қызғылт
түсті
Күлгін түсті
Қоңыр түсті
Сурет24–Сөмкедегітүрлітүстікəмпиттердіңсаны
сұрақ: Ринатқа анасы сөмке ішіне қарамай бір кəмпитті алуға рұқсат берді. Ол кəмпиттерді көре алмайды. Ринаттың сөмкеден алған кəмпитінің қызыл түсті болу ықтималдығын табыңдар [63, 73 б].
А)10%. В)20%. С)25%. D)50%.
Шешуі.Сөмкедебарлығы30кəмпитбар,алсоныңішіндеқызылтүсті кəмпитсаны–6.Ықтималдықтыңклассикалықанықтамасынпайдаланамыз, яғни 𝑘 = 30,𝑚 = 6.
Демек,𝑃(𝐴)=n
m
формуласыбойынша,𝑃(𝐴)=6
30
=1 =0,20болады.
5
Осыдан, Ринаттың сөмкеден алған кəмпитінің қызыл түсті болу ықтималдығы - 20%.
Жауабы:_10%.__сұрақ.'>Жауабы:_20%.__сұрақ'>Жауабы:20%.
сұрақ:Маратсөмкеішінеқарамайбіркəмпиттіалды.Сөмкеденқораптан алған кəмпитінің жасыл түсті болу ықтималдығын табыңдар.
А)10%. В)20%. С)25%. D)50%.
Шешуі.Сөмкедебарлығы30кəмпитбар,алсоныңішіндежасылтүсті кəмпитсаны–3.Ықтималдықтыңклассикалықанықтамасынпайдаланамыз,
яғни𝑘=30,𝑚=3.
Демек,𝑃(𝐴)= n
m
формуласыбойынша,𝑃(𝐴)=3=1
30 10
=0,1болады.
Осыдан,Мараттыңсөмкеденалғанкəмпитініңжасылтүстіболуықтималдығы- 10%.
Жауабы:10%.
сұрақ. Жеңісбек сөмкеге қарамай екі түрлі түсті кəмпитті алды. Жеңісбектің сөмкеден алған кəмпиттердің қызыл жəне көк түсті болу ықтималдығын табыңдар [58, 109 б].
А)1%. В)2%. С)3%. D)5%.
Шешуі. Сөмкеде барлығы 30 кəмпит бар, ал соның ішінде қызыл түсті кəмпит саны – 6, көк түсті кəмпит саны – 2.
Бұлоқиғадаекіжағдайболуымүмкін:
Жеңісбекекікəмпиталады,олардыңбіріншісіқызылтүсті,екіншісікөк
түстіболуықтималдығы:𝑃(𝐴)=6∙2
=1∙2
=2;
302𝖾 52𝖾 145
Жеңісбекекікəмпиталады,олардыңбіріншісікөктүсті,екіншісіқызыл
түстіболуықтималдығы:𝑃 (𝐵 )= 2
30
=1 ∙6
152𝖾
= 2.
145
Сонымен, ізделінді оқиғаның ықтималдығы екі жағдайдағы ықтималдықтардың қосындысына тең болады:
𝑃(𝐴)+𝑃(𝐵)=2
145
+2
145
=4
145
=0,03.
Осыдан, Жеңісбектің сөмкеден алған кəмпиттердің қызыл жəне көк түсті болу ықтималдығы - 3%.
Жауабы:3%.
Нұсқау. Берілген тапсырма жеке өмір жағдаятында беріліп, 1-деңгейлі – байланысты орнатуды тексеруге арналған.
Тапсырманың мазмұны 9 сынып алгебра курсындағы «Ықтимaлдықтaр теoриясының элементтерi» тарауының «Ықтимaлдықтың клaссикaлық aнықтaмaсы. Стaтистикaлық ықтимaлдық» тақырыптарына сəйкес келеді.
Есептің шешімі ықтимaлдықтың клaссикaлық aнықтaмaсына сүйеніп шешіледі.
есеп. Көктемгі жəрмеңкеде стендтегі ойын алдымен спиннерді пайдаланады. Содан кейін спиннер жұп санға тоқтаса, ойыншыға сөмкеден мəрмəр тасты алуға рұқсат етіледі. Жүлделер қара мəрмəр таңдалған кезде беріледі. Спиннер мен сөмкедегі мəрмəр тас 25-суретте көрсетілген [59, 221 б].
Сурет25–Спиннерменсөмке
Арманойындыбірретойнайды.Арманныңжүлдеалуықаншалықтыықтимал?
мүмкінемес;
мүмкіндігіөтеаз;
шамамен50%;
мүмкін;
анық.
Жауабы:мүмкіндігіөтеаз.
есеп.Жерсілкінісініңқаншалықтыжиіболатынытуралыдеректіфильм көрсетілді. Онда жер сілкінісінің болжамы туралы пікірталас болды.
Бір геолог: «Алдағы жиырма жылда Зед қаласындағы жер сілкінісі болумүмкіндігі үштен екі», - деді.
Келесітұжырымдардыңқайсысыгеологмəлімдемесіндұрыскөрсетеді?
2×20=13,3,сондықтан13-14жылдарыаралығындаЗедқаласында жер
3
сілкінісіболады;
2саны1-денүлкен,сондықтанкелесі20жылішіндеЗедқаласындажер
3 2
сілкінісіболатынынасенімдімін;
алдағы 20 жыл ішінде Зед қаласында жер сілкінісі болу ықтималдығы жер сілкінісінің болмау ықтималдығынан үлкен;
не болатынын айта алмайсың. өйткені жер сілкінісі қашан болатынын ешкім нақты айта алмайды [64, 165 б].
Жауабы:алдағы20жылішіндеЗедқаласындажерсілкінісіболуықтималдығы жер сілкінісінің болмау ықтималдығынан үлкен.
Біз жұмысымызда Қазақстан Республикасының Білім жəне ғылым министрінің бекіткен тізімінде бар жаңартылған білім беру мазмұнындағы 5-9 сыныптарға арналған оқулықтарды талдау нəтижесінде оқушылардың математикалық сауаттылығын дамытуға бағытталған стохастикалық есептерді бөліп алдық.
5-9 сыныптардың математика курсында комбинаторикалық есептердің негізгі түрлері:
алмастыру, орналастыру, теруге (мүмкін міндер ағашын құру арқылы шығару);
алмастыру, орналастыру, теруге (мүмкін міндер ағашын құру арқылы шығару (қосынды жəне көбейтінді ережесін қолданып шығару);
қайталанатынорналастырулар;
алмастыруларменорналастыруларғашектелгеншарттарыбаресептер;
графтардықолдану;
факториалдықолданыпшығаратынесептер.
5-9 сыныптардың математика курсында математикалық статистика есептерінің негізгі түрлері:
кестедеберілгенақпараттыоқужəнебаяндау,кестебойыншасұрақтарға жауап беру;
кестенібелгіліережебойыншатолтыру;
социологиялықсауалнамажүргізгенненкейінкестенітолтыру;
арифметикалықортамəнгеесептер;
статистикалықзерттеулержүргізу;
графиктіоқуға,графикбойыншаесепқұрастыру;
берілгенкестебойыншаграфикқұрастыру;
сызықтыжəнебағантүріндеберілгендиаграмманыоқу;
берілгенкестебойыншасызықтыжəнебағантүріндегідиаграммақұру;
өзбетіншетолтырылғанкестебойыншасызықтыжəнебағантүріндегі диаграмма құру;
дөңгелекдиаграмманыоқу;
дөңгелекдиаграмманықұру;
кездейсоқтəжірибеұғымыненгізу;
кездейсоқнəтижеболатынтəжірибелержүргізу;
кездейсоқоқиғаныңжиілігіжəнеоныбірдейкездейсоқтəжірибелержүргізу барысында есептеу.
5-9сыныптардыңматематикакурсындаықтималдықтардытабуға арналған есептердің негізгі түрлері:
жүргізілгентəжірибеніңбарлықнəтижелерінанықтау;
ақиқат,кездейсоқжəнемүмкінемесоқиғалартүсінігіненгізу;
классикалықсхемабойыншаықтималдықоқиғатүсінігіненгізу;
оқиғалардыңпайдаболумүмкіндігідəрежесінесəйкесорналасуы;
ақиқат,кездейсоқжəнемүмкінемесоқиғалардыңықтималдығынесептеу;
комбинаторикаэлементтерінқолданыпықтималдықтыесептеу.
Енді математиканы оқыту процесінде саралап оқыту тəсілін қолдануды жүзеге асыру үшін деңгейлі есептер жүйесін қарастырамыз.
Саралап оқыту тəсілінде жоғарыда көрсетілген үш деңгейлі тапсырмалармен қамтамасыз етіледі.
Бірінші деңгейдегі базалық тапсырмалар (А деңгейі) стандартты оқу- танымдық немесе оқу-тəжірибелік сипатта болады, ол жерде оқу əрекеттерінің əдістері анық. Мұндай тапсырмаларды сəтті орындау қабілеті басқа оқушылармен бірге оқу барысында мақсатты түрде қалыптасады жəне пысықталады.
Екінші жəне үшінші деңгейдегі қиындық жоғары тапсырмалар (В, С деңгейлері) оқушының орындау əдісіне қатысты нұсқаулар берілмейтін оқу- танымдық немесе оқу-тəжірибелік тапсырмаларды орындау қабілетін тексереді. Оқушы берілген пəнді оқу барысында игерген, өзіне белгілі əдістердің бірін өзі таңдап алуы тиіс. Кей жағдайларда оқушы өзіне белгілі əдістерді араластырып, басқа пəндерден алған білімін пайдаланып немесе өмірлік тəжірибесіне сүйене отырып, шешу əдісін өзі жасап шығуы керек.
Егержазбадажауапқақатыстыпікірдекөрсетілгенмаңыздытұстарболса, жасалу формасы мен əдісіне қарамастан, оқушының жауабы дұрыс деп бағаланады. Кей жағдайларда оқушының жауапты таңдау тапсырмасын шешуі кезінде,басқасындаоқушыныңтолықнемесеқысқашатүрдетапсырмажауабын
дербес түрде жазуы арқылы жоспарлы нəтижеге қол жеткізу жайлы қорытынды жасалады [95, 91 б].
Достарыңызбен бөлісу: |