20. Фармацевтикалық практикада қолданылатын консерванттар. Фармацевтикалық тәжірибеде қолданылатын негізгі консерванттар: альдегидтер(парентеральді және дерматологиялық препараттар үшін формальдегид; парентеральді препараттар үшін ронгалит); гуанидин туындылары(жақпа, көзге, мұрынға және құлаққа арналған тамшыларға арналған хлоргексидин диацетат; көзге және мұрынға арналған препараттарға арналған хлоргексидин дигидрохлориді);бейорганикалық қышқылдар және олардың тұздары(көз және мұрын тамшылары үшін бор қышқылы; натрий метабисульфиті, парентеральды препараттар үшін натрий сульфиті); органикалық қышқылдар және олардың натрий тұздары(ішуге арналған препараттар үшін бензой қышқылы; көз және мұрын тамшылары үшін дегидроацетон қышқылы, инъекциялық препараттар; сыртқы препараттар үшін салицил қышқылы); сынаптың органикалық қосылыстары (иммунобиологиялық препараттарға арналған мертиолат, көз, мұрын, құлақ, инъекциялық препараттар). 21. Консерванттарға қойылатын талаптар Қойылатын негізгі талап консерванттар фармацевтикалық тәжірибеде эмпирикалық қауіпсіздік факторына сәйкестігі және микробқа қарсы белсенділік дәрі-дәрмекті сақтау және қолдану кезеңінде, бірақ бұл жеткіліксіз. Сонымен, бензой қышқылы мен оның препараттарын, ондаған жылдар бойы консервілеуде кеңінен қолданылатын дәрі-дәрмектерді (және тамақ өнімдерін) мұқият зерттеу, тіпті бұл белгілі препараттың да коканцерогендік қасиеттері бар екенін көрсетті. Дегенмен, синтетикалық химияның жетістіктеріне байланысты консерванттардың қасиеттеріне ие заттардың ағыны жалғасуда, бұл олардың қандай да бір классификациясын қажет етеді
22. Стерильдеу-анықтамасы; стерильдеу әдістері (химиялық, физикалық, механикалық). Стерилизация дегеніміз – бұл аспаптарда, таңу материалдарында микроағзалар мен олардың спораларын толық жою болып табылады. Науқасты күту және емдеу кезінде қолданылатын кез-келген заттар толық стерилизацияланбаса басқа адамдарға ауру жұқтыра алады. Жеткіліксіз стерилизацияланған аспаптарды қолдану сарысу, гепатит, ЖИТС, стафилококк және басқа инфекцияларды дамыта алады. Көп жағдайларда стерилизацияның жылулық түрі қолданылады: қайнату арқылы, атмосферадағы ыстық ауаға құрғақ ауамен немесе пар арқылы дымқыл ауамен, сонымен қатар заттарды отта тесу арқылы.
Стерилизацияның негізгі 3 түрі бАр. физикалық (жоғары температура, сәуле әсерінен, Ультракүлгін сәулелерді қолдану Бұл әдіс негізінен бөлмелердің ауасын, ламинарлы бокстарды зарарсыздандырадыруда қолданылады.); Стерилизацияның химиялық тәсілі 1. Газды зарарсыздандыру (формалин буы, этилен оксиді). Ол бір реттік медициналық құралдарды, басқа әдістермен (өкпені жасанды желдету аппараттары, жасанды қан айналымы және т. б.), зарарсыздандыруға болмайтын дәрі-дәрмектерді, бактериялық сүзгілерді зарарсыздандыру үшін қолданылады. 2.Химиялық заттардың ерітінділеріне батыру (этил спирті 960, сутегі асқын тотығы). Ол негізінен термиялық және басқа әдістермен зарарсыздандырылмайтын медициналық құралдарды зарарсыздандыру үшін қолданылады. Стерилизацияның механикалық тәсілі – фильтрация. 23. Жылулық стерилизация: қыздыру, қайнату, құрғақ ыстық, ағымдағы бу, қысым астындағы бу. Микроорганизмдерге әсер ететін құрал-жабдықтар, режимдер, механизм. Стерильдеу жүргізу ережесі; автоклавтау кезіндегі негізгі қателер. Стерильдеудің осы түрлеріне жататын дәріханалардың объектілері. Жылулық Стерилизация Микробтардың жоғары температураға сезімталдығына негізделген.60 градуста және су бар жерде ақуыз денатурациясы болып нәтижиесінде микробтардың вегптивті түрлері жойылады.Құрамында көп мөлшерде суы бар және онымен тығыз байланысқан тыңыз қабығы бар споралар 160-170градуста жойылады.Құрғақ ыстық пен бу қолданылады. Құрғақ ыстықпен стерилизациялау- ауалы стерилизаторда (бұрынғы аты - құрғақ ыстық шкафтар немесе Пастер пеші деп аталады) жүргізіледі. Қайнату – стерилизациялау әдісі ретінде стандартпен ескерілмеген.
