Микробиологиялыќ зертхана
жүктеу/скачать 6,39 Mb. Pdf көрінісі
|
сабақ түсіндірген бойынша
| Бақылау сұрақтары:
1 Құтырық вирусының қысқаша сипаттамасы және олардың сыртқы орта жағдайларына төзімділігі. 3 Құтырық ауруын балауда жүргізілетін зерттеулер. 4 Құтырық ауруының клиникалық, патологоанатомиялық және дифференциалдық балауы. 5 Биосынама қойылатын жануарлар. 6 Вирустардың идентификациясында, серологиялық және ретроспективтік балауында қолданылатын тәсілдер. АУСЫЛ Аусыл ( Aphthae epizooticae ) – жұп тұяқтылардың арасында (ірі қара мал, қой, ешкі, шошқа және барлық күйіс қайыратын жабайы жануарлар, өте сирек жағдайда түйелер) жіті түрде өтетін аса қауіпті контагиозды індет. Аусыл ауруы қызбамен, ауыз және мұрын қуыстарының кілегейлі қабықтары, желін, тұяқ арасы, бұлшық еттің күлдіреуікті зақымдануларымен сипатталады. Ауру қоздырғышы РНҚ-лы бар вирустар тобына, Picornaviridae тұқымдастығына, Aphthovirus туыстығына жатады. Бұл вирусты 1898 жылы Леффлер мен Фрош ашқан. Вирион ұсақ икосаэдр пішінді, диаметрі 20-25 нм, құрамы шамамен 31,5% РНҚ және 68,5% белоктан тұрады. Ауру қоздырғышы жеті серологиялық типтерге бөлінеді: А, О, С, SAT 1, SAT 2, SAT 3 және Asia 1. Бұл типтерді бір-бірінен антигендік қасиеттері арқылы ажыратуға болады. Қазіргі кезде аусыл вирусының 80-нен астам тип тармақтары бар. Вирустың РНҚ-дағы нуклеотидтік жүйесінің өзгеріске ұшырап отыруына байланысты биологиялық қасиеттері де өзгеріп отырады. Аусыл вирусының А типі – 32, О түрі – 14, С типі – 5, SAT 1 типі – 10, SAT 2 типі – 3, SAT 3 типі – 4, ал Asia 1 типі – 3 тип тармақтардан тұрады. Бұлашев А.Қ., Мұқанов Қ.Қ және басқалар (2005) аусыл вирусының А 22 және О 1 серологиялық типтері антигендерінің құрылымдарын 11%- ды полиакриламидті гель электрофорезі көмегімен зерттеу барысында А 22 серотипінің құрамында молекулалық салмақтары 94, 66, 45, 34, 30, 26, 24, 20, 14 кД, ал О 1 препаратының құрамында молекулалық 177 салмақтары 92, 66, 50, 45, 34, 30, 26, 20 және 14 кД болатын белок фракциялары айқындалды. Жүргізілген зерттеу нәтижелерін қорытындылай келе вирустың екі серотипіне ортақ молекулалық салмақтары 66, 45, 34, 30, 26, 20 және 14 кД-ды құрайтын жеті белок фракцияларының болатындығы дәлелденді. Аусыл вирусы иодоформға, аммони ерітінділеріне, гипохлорит, фенолға төзімді, салқын және рН-ы нейтралды орталарда ұзақ сақталады, ал рН 6 ортада белсенділігі тез жойыла бастайды. Қоздырғыш сыртқы ортаға аурудың клиникалық белгілерінің көрінуіне 3-4 күн қалғаннан бастап ауа, сілекей, нәжіс, зәр, сүт және спермалары арқылы тарайды. Аурудан сауыққан және вакцина егілген малдардың жұтқыншағы мен мұрын қуысының қосылған жерінде вирус 9 айдан (қойларда) 2,5 жылға (ірі қара малдарда) дейін сақталады. Аурудың жасырын кезеңі 2 тәуліктен 14 тәулікке дейін созылады. Аусыл ауруын балау эпизоотологиялық деректерге, клиникалық белгілеріне, патологоанатомиялық өзгерістеріне, вирустарды бөліп алуға және биологиялық сынама қоюға негізделген. Ал олардың типтерін, тип тармақтарын анықтауда комплементті байланыстыру, вирустарды бейтараптау, полимеразалық тізбекті реакциялары және иммунды ферменттік талдау тәсілдері қолданылады. жүктеу/скачать 6,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|