13 ҚОҒАМДЫҚ ИГІЛІКТЕР ЖӘҢЕ СЫРТҚЫ ӘСЕРЛЕР ТЕОРИЯСЫ 13.1 Жеке игілік және қоғамдық игілік Игіліктерді ӛндіру мемлекет және кәсіпорын функциясы
болып табылады. Бұл ретте мыналарды айыра білу керек: а) таза
қоғамдық игіліктер б) таза жеке игіліктер
а) Таза қоғамдық игіліктер - это бұл барлық тұтынушыларға
пайда әкелетін, бірақ нарық ұсынысы кейбіреуінде жеткіліксіз
немесе мүлдем болмайтын, игілік. Қоғамдық игіліктер
мысалдары мыналар болып табылады: ұлттык қорғаныс,
кітапханалар, мұражайлар, магистральдар, кӛшені жарықтандыру
және т.б.
Таза жеке игіліктер үш қасиеттерге ие болады:
1)
тұтынудагы бәсекелессіздік - оны бір мүшенің тұтынуы
басқа тұтынушылардың тұтынушылары үшін қол жететіндей
оның санын кемітпейтін игіліктердің қасиеті;
2)
тұтынудың
айрықша
емессіздігі
-
оны
барлық
тұтынушылардың тұтынуына кедергі жасау мүмкін еместігінен
тұратын игіліктің қасиеті;
3)
тұтынудың бӛлінбеушілігі - оны бӛлшектеп тұтынудың
мүмкін еместігінен тұратын игіліктің қасиеті.
«Қоғамдық игіліктер» үғымынан басқа, «игілікке қарсы»
деген үғымдар болатынын байқаймыз.
Игілікке қарсы - адамдар
тобына шығындарды тең шамада салатын қоғамдық игіліктер.
Игілікке қарсының мысалдары мыналар болып табылады: жылу
эффектісі, радиоактивті қалдықтар, қышқылды жаңбыр.
