Микроэкономика
Изокоста. Ӛндіруші тепе-теңдігінің шарттары
жүктеу/скачать 3,68 Mb. Pdf көрінісі
|
Koshebaeva (1)
| 6.4 Изокоста. Ӛндіруші тепе-теңдігінің шарттары.
Масштабтан үнемдеу Факторлардың әр түрлі қисындасуы кезінде шығарудың сол немесе бір кӛлемі алынуы мүмкін болатыны сияқты, әр түрлі үйлесімдер шығындардың бірдей деңгейін беруі мүмкін. Ӛндіріс факторларының әр түрлі қисындарын бейнелейтін және тең жиынтық шығындарды беретін сызық изокоста деп аталады. Егер W - бұл еңбек бағасы, ал r - бұл капитал бағасы деп санайтын болсақ, онда ӛндіруші С - бюджеті бола тұрғанда, еңбектің (L) және (К) капиталдың белгілі бір мӛлшерін сатып алуы мүмкін. Онда изокоста теңдеуі мына түрде болады: Бұдан: Егер ӛндірушінің бюджеті ұлғаятын болса, онда бұл графикалық түрде изокостаның оң жаққа ығысуын білдіреді. Eгep ӛндірушінің бюджеті азаятын болса, онда изокоста сол жаққа ығысады (6.6-сурет). Ӛндірушінің тепе-теңдігіне қол жеткізу үшін изокоста изоквант картасына салынады. Ӛндірушінің тепе-теңдігіне, егер изокостаны изокванта картасына салатын болсақ қол жеткізуге болады. 68 6.6-сурет – Изокостаның бұрыштық шешімі Тепе-теңдік Е нүктесі изоквантаның бірімен изокостаның жанасу нүктесіне сәйкес келетін болады (6.7-сурет). Фирма изокоста және изоквантаның жанасу нүктесінде ӛнімдердің осы шығарылымдарына ең аз шығындалады. 6.7-сурет – Ӛндірушінің тепе-теңдігі Шығындарды барынша азайту ережесі келесілерден тұрады: егер ӛндірістің бір факторының шекті ӛнімінің оның бағасына ақшалай кӛрінісінің қатынасы оның ӛндірістің екінші факторының шекті ӛнімінің оның бағасына ақшалай кӛрінісінің катынасына тең болса, ӛнімдердің белгілі бір кӛлемін ӛндіруден шығындар минимум болады. мұнда: 1,2 және n- ӛндіріс факторлары. Пайданы барынша кӛбейту ережесі шығындарды барынша азайту тәртібін әрі қарай дамыту болып табылады және оны 69 келесі түрде тұжырымдауға болады. Фирма ӛндірістің әрбір факторының ӛлшенген шекті ӛнімділігі ӛзара тең және бірліктерге тең болған жағдайда ғана пайданы барынша кӛбейте алады. Аталған ереже тек қана жетілген бәсекелестік нарығында, нарық қызметіндегі ӛндіріс факторлары жетілген бәсекелестік шарттарынан алшақ болса да, қолданылатынын атап ӛту керек. Ӛндірушінің тепе-теңдік теориясын талдау фирманың «даму жолы» деп аталатынмен анықтауға мүмкіндік береді. Егер ӛндірушінің бюджеті тұрақты ӛсетін болса, онда изокостаның изоквантамен жанасу нүктелерін қоса отырып, OS - «даму жолы» сызығын аламыз. 6.8-сурет - Фирманың «даму жолы» сызығын салу Тақырыпты аяқтай отырып, «масштабтан үнемдеу» ұғымын қарастырамыз. Бұл ретте мыналар ерекшеленеді: 1) масштабтан ӛсетін үнемділік; 2) масштабтан кемімелі үнемділік; 3) масштабтан тұрақты үнемділік. 1) Егер изокванта арасындағы ара қашықтық азаятын болса, бұл масштабтан ӛсетін кайтарым болады дегенді білдіреді. 70 6.9-сурет – Масштабтан ӛсетін үнемділік 2) Егер изокванта арасындағы ара қашықтық кӛбейетін болса, бұл масштабтан кемімелі үнемділік туралы екенін білдіреді. L 6.10-сурет – Масштабтан кемімелі үнемділік . 3) Егер ӛндірістің ұлғаюы ресурстардың пропорционал ұлғаюын талап ететін болса, онда масштабтан болатын тұрақты үнемділік туралы айтады. 71 6.11-сурет - Масштабтан болатын тұрақты үнемділік Егер масштабтан болатын үнемділік ӛсуші болса, онда фирмаға ӛнімділік кӛлемін жетілдіру қажет, егер масштабтан болатын үнемділік кемімелі болса, онда фирмаға ӛндіріс кӛлемін мақсатқа сай жетілдіру жүктеу/скачать 3,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|