Қ
О
Ғ
А
М
Д
Ы
Қ
Д
Е
Н
С
А
У
Л
Ы
Қ
Орындаған: Ибадуллаева А. Группа :201А
Приняла: Серiбекқызы Г.
Микроорганизмдердl бояу
Микроорганизмдерді бояу (красшение микробов) — микроорганизмдердің сыртқы жəне ішкі құрылысын зерттеуге арналған əдістер мен тəсілдер кешені, микроорганизмдердің түрлерін ажыратуға мүмкіндік беретін микробиологиялық техника əдісі.
Бұл әдіс микробтардың пішінін, мөлшерін, құрылымын, локализациясын, өзара орналасуын, олардың органеллаларының құрылымын анықтау үшін қолданбалы бактериологияда кеңінен қолданылады. Бояусыз микробтар, кейбір саңырауқұлақтардан басқа, олардың аз контрастына байланысты жарық микроскопында көрінбейді. Өңдеуден кейін мембраналар және / немесе микробтардың органеллалары фонмен қарама-қарсы түске ие болады.
Əдіс туралы жалпы мəліметтер
Микробтық препараттар химиялық реагенттерге, әдетте бояғыштарға немесе осмий тетраоксидіне ұшырайды. Бояғыштың объектілердің химиялық қосылыстарымен әрекеттесуінің физика-химиялық процесінің нәтижесінде оған белгілі бір түс беру үшін микроорганизмнің түрін немесе кем дегенде оның мембранасының түрін анықтауға болады (грам бойынша бояуды қараңыз).
Бояу әдістері өмірлік, кейінгі және теріс болып бөлінеді, соңғысы өмірлік және кейінгі болуы мүмкін.
Виталды бояу үшlн 0,2-0,001% метилен және толуоидин көк, бейтарап және конго қызыл сулы
ерlтlндlлерl қосылады.
қолданылады, олар мәдениеттlң ұсақталған немесе lлулl тамшыларына Осылайша, спирохеттер, протозоидтар анықталады, бактериялардың
қозғалғыштығы, капсуланың иммундық lсlнуl анықталады, бlрақ оны қолдану зертханалық инфекцияны болдырмайтын ережелердl қатаң сақтауды талап етедl.
Бекlтlлген препараттарды бояу әдlстерl (кейlнгl) қарапайым және күрделl болып бөлlнедl. Қарапайым әдlстермен Пфейфер фуксинlнlң (экспозиция 1-2 мин), сlлтlлl метилен көк (3-5 мин) бояғыш ерlтlндlлерl бекlтlлген препаратқа жағынды толығымен жабылатындай етlп жағылады, бояғыш ағызылады, препарат су ағынымен жуылады, шайқалады, кептlрlледl және микроскопталады.
Бояудың күрделl әдlстерlне бlр препаратты белгlлl бlр бояуларға жақындығына байланысты микробтарды саралау үшlн белгlлl бlр тәртlппен бlрнеше бояулардың ерlтlндlлерlмен бояу жатады. Күрделl әдlстердlң қатарына мыналар жатады: қышқылға төзlмдl микробтарды Циль- Нильсен бойынша бояу, грам бойынша бояу, Романовский бойынша бояу-Джиемза және басқалар.
Бояу әдlсl
1. Цилдlң карбол-фуксинl бекlтlлген жағындыға құйылады (сүзгl қағазы арқылы боялады) және бу пайда болғанға дейlн спиртовка жалынының үстlне қыздырылады. Бұл температура 1-2 минут бойы қайнатылмай сақталады.
2. Бояу төгlлlп, сүзгl қағазы алынып, ағынды суға мұқият жуылады.
3. 1% тұзды алкогольмен (70° алкогольмен), жағынды бозғылт қызғылт немесе бозғылт күлгlн реңкке ие болғанға дейlн (шамамен 30- 60 секунд).
4. Суда 15-30 немесе одан да көп секунд жуылады.
БОЯУДЫҢ ҚАРАПАЙЫМ ӘДІСТЕРІ
Қарапайым бояу микробтарды микроскопиялық материалда анықтауға, олардың санын анықтауға, микроорганизмдердің морфологиялық ерекшеліктерін тез зерттеуге мүмкіндік береді. Ол үшін негізгі және бейтарап анилин бояғыштары қолданылады. Қарапайым бояу үшін тек бір бояғыш қолданылады, көбінесе қызыл - фуксин ерітіндісі (бояу 10-30 сек), күлгін - генцианвиолет (бояу 1-2 минут ішінде жасалады) немесе көк - метилен көк (бояу 3-5 мин). Бояуға арналған препараттар қалыңдығы 1,1-1,4 мм-ден аспайтын слайдтарда дайындалады.
Жағындыларды бояу кезінде бояулардың ерітінділерін немесе А.и. ұсынған бояу қағазын пайдаланады. Мұны істеу үшін 2x4 см көлеміндегі бояғыш қағаз кептірілген және бекітілген препаратқа салынып, бірнеше тамшы су жағылады. Жағындыны бояу ұзақтығы бояу әдісімен анықталады. Бояу аяқталғаннан кейін қағаз пинцетпен алынады, жағындыны ағын сумен жуады, ауада кептіреді және микроскоппен қарайды.
Леффлер бойынша метилен көкпен бояу (Леффлер әдlсl):
Леффлер бойынша метилен көкпен бояу (Леффлер əдісі). Метилен көк негізгі бояғыштарға жатады, яғни хромофор-катион. Осының арқасында бояғыш ДНҚ аниондары мен бактериялардың рибосомалық РНҚ-мен комплекстің пайда болуына байланысты жасушалардың ядролық компоненттерімен қарқынды байланысады. Ерітіндіде сілтінің болуы жасуша компоненттерінің (ДНҚ жəне РНҚ) хромоформен əрекеттесуін күшейтеді.
Материалдар:
- заттық шыны;
- миды жууға арналған су;
- тампон - препараттарды бояуға арналған ванна жəне рельстер;
- жағындыларды бекітуге арналған 96% этил спирті;
- спирттік ішімдіктер;
- бактериологиялық Ілмек;
- Леффлер бойынша метилен көк ерітіндісі.
Грам бойынша бояу нəтижелеріне əсер ететін факторлар:
Әр түрлl заттардың культурасына әсер ету, осы заттардың қоспасы бар ортада өсlру арқылы грам-терlс микробтардың грам-позитивтl және керlсlнше өзгеруlне қол жеткlзуге болады.
Осындай ерекше өмlр сүру жағдайларын жасаумен қатар, физиологиялық жағдайда да грам түсlне қатысты ауытқулар болуы мүмкlн. Әрбlр бактериалды түрдlң белгlлl бlр максималды жасы бар, онда осы түрдlң грам түсlне тән қатынасы айқын көрlнедl. Грам-позитивтl бактериялардың жас дақылдары ескlлерге қарағанда Түссlзденуге төзlмдl, дегенмен 48 сағаттық дақылдар 24 сағаттық дақылдарға қарағанда төзlмдl деген нұсқаулар бар. Ең маңызды жағдайларда, әсlресе жаңадан сипатталған микробтың грам түсlне қатынасын анықтаған кезде, үш жастағы дақылдардан - 6-8 сағаттық, 12- 24 сағаттық және 48 сағаттық дақылдардан грам бояуға арналған препараттарды дайындау ұсынылады.
Н А З А Р А У Д А Р Ғ А Н Ы Ң Ы З Ғ А Р А Х М Е Т
Достарыңызбен бөлісу: |