МҰнайлы ауданының аумақтарын дамытудың 2016-2020 жылдарға арналған бағдарламасы мұнайлы ауданы, 2015 жыл Мазмұны

2. 
   Экономика
   

Өнеркәсіп өнімдерінің өндіріс көлемі 43 571,8 млн.теңге құрады, 2014 жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 7 684,6 млн. теңгеге көбейген.(01.10.2014ж. – 35 887,2 млн.теңге)

Ауданда 2 мемлекеттік коммуналдық кәсіпорын тұрмыстық қызмет көрсетеді.

1. «Маңғыстау жылу» МКК-ны ауыл тұрғындарына ауыз су, техникалық су, ыстық су, сонымен қатар, жылу және канализация қызметін көрсетумен айналысады.

2. Аудан тұрғындарына қыс айларында жылу энергиясы «МАЭК-Казатомпром» ЖШС – бұрынғы «ЗПМ» зауыты – Маңғыстау ауылы» жылу құбырымен беріледі. Бұл жылу құбыры (жалпы ұзындығы – 25 шақырым, жобалық қуаты 150 ГКал/сағ.) 1979 жылы пайдалануға берілген. Кезінде, осы жылу құбырынан «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ-на қарасты кәсіпорындар, «ҚТЖ»ҰК» АҚ-на қарасты кәсіпорындар, «МЖҚМК» АҚ (АО «МКДСМ»), «Ақтаутрансгаз» АҚ, «ЗММ» АҚ, бірнеше әскери бөлімдер және т.б. көптеген мекемелермен кәсіпорындар жылу алып отырған. 1999 жылға дейін, бұрынғы «ЗПМ» зауыты – Маңғыстау ауылы.» арасындағы ұзындығы 12 шақырым жылу құбыры «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ-ның балансында болған.

Жоғарыдағы көрсетілген кәсіпорындардың барлығы жеке жылу қазандықтарына өтуіне байланысты «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ жылу құбырын балансқа ұстаудан бас тартып, ешқандай жөндеу жұмыстары жүргізілместен Маңғыстау ауылының тұрғындары мен әлеуметтік нысандарына жылу беру мақсатында «Маңғыстау жылу» МКК-ның балансына 1999 жылы берілген болатын. Қазіргі таңда Маңғыстау ауылы мен басқада елді мекендер орталықтандырылған жылумен қамтамасыз етіп отыр.

Халықты ауыз сумен және су бұру қызметтерімен тиімді және ұтымды қамтамасыз ету мақсатында барлық ауыл, ауылдық округтерді ауыз сумен қамтамасыз ету үшін жұмыстар жүргізілуде. Қазіргі уақытта Дәулет ауылдық округін сумен қамту жұмыстары аяқталды, 52 шақырым су құбыры тартылып, әрқайсысы 1000 текше метр 2 резервуар орнатылды. Сонымен қатар, Маңғыстау ауылының Маңғыстау-1 елді мекенін сумен қамту жобасының қорытындысы алынып, құрылыс жұмыстары басталды және Баянды-3 тұрғын үй массиві мен Атамекен ауылдық округі елді мекендерінің су жүйесі құрылысының мемлекеттік сараптама қорытындысы алынды. Басқұдық және Қызылтөбе ауылдарын сумен қамту жүйесі құрылысының, Маңғыстау ауылынан канализация жүйесі құрылысының жобалық сметалық құжаттамасы жасақталуда.

Аудан тұрғындарын сумен қамтуды жақсарту мақсатында Каспий су тұщыту заводы аудан тұрғындарын сумен қамтамасыз етіп отыр. Бұрын «МАЭК Казатомпром» ЖШС-інен тәулігіне 3 мың текше метр су алатын болсақ, қазір Каспий су тұщыту заводынан алынатын судың көлемі тәулігіне 7-8 мың текше метрді құрап отыр.

Ағымдағы жылдың 1 жартыжылдығында ауыз суға 66,3 млн. теңге субсидия бөлінді. 1 текше метр ауыз судың бағасы 167 теңгені құрайтын болса, бөлінген субсидияның есебінен ауыз суды құбыр арқылы пайдаланатын тұрғындарға 1 текше метр 30 теңгеден, көлікпен тасымалданатын судың 1 текше метр 40 теңгеден жеткізіліп отыр, яғни судың 1 текше метр 130-140 теңгеге дейін арзандатылды.
Өңірлік макроэкономика бойынша SWOT-талдау:

Мықты жағы	Әлсіз жағы
Ауданда өнеркәсіптік өндіріс көлемінің өсуі; «TehnoTraiding» ЖШС-нің өндіріс көлемінің өсуі;	өнеркәсіптің жалпы үлесінде тау-кен өндіру өнеркәсібі үлесінің төмендеуі; инновациялық жобаларды іске қосу әлсіз динамикасы; өнеркәсіптік өндіріс өнімінің шикізаттық бағыты;
Мүмкіндіктер	Қатерлер
экономиканың дамуының кластерлік моделі және шағын бизнес субъектілерінің кластерлік құрылымдардағы белсенді рөлі; ауыл шаруашылығын дамытуда инновациялық тәсілдер – тамшылатып суаруды, жылыжайлық өсімдік шаруашылығын, облыс аумағында жем-шөп өндіруді енгізу;	отандық тауарлар өндірушілерді сыртқы экономикалық бәсекелестіктен қорғау; әлемдік экономикаға кірігуге байланысты экономиканың бәсекеге қабілеттігінің төмендеуі; азық-түлік тауарларының және оларды өндіруге арналған шикізаттың тасымалданып әкелуіне байланысты аудандағы азық-түлік қауіпсіздігінің қатері.

2.2.2. Агроөнеркәсіптік кешен

Ауыл шаруашылығы. Ауыл шаруашылығында негізінен мал шаруашылығы дамыған: қой, жылқы, түйе және тағы басқа шаруашылықтар.

Мұнайлы ауданында ауыл шаруашылығын жүргізуге қолайсыз климат жағдайлары мен су ресурстарының жетіспеушілігі негізгі фактор болып табылады.

Статистикалық көрсеткіштер бойынша 2015 жылдың 1 қазан жағдайына ауданда 27 277 мал басы тіркелген.
1-кесте. Аудандағы мал саны туралы мәлімет

Шаруашылықтардың барлық категориялары бойынша:	2013 жыл	2014 жыл	2015 жыл
Сиыр Облыс Аудан Ауданның үлесі, %	8315	16 077	15 464
	539	660	900
	6	4	5,8
Қой мен ешкі Облыс Аудан Ауданның үлесі, %	362070	573 201	368 671
	21238	24090	18 003
	6	4	4
Жылқы Облыс Аудан Ауданның үлесі, %	54024	61 637	59 926
	3633	3650	3 989
	7	5	+5
Түйе Облыс Аудан Ауданның үлесі, %	43733	56 146	49 708
	3351	3149	3 852
	7,5	4	+7

Қазіргі таңда, аудан бойынша мал басы: ірі қара мал – 900, қой- ешкі 18 003, жылқы – 3989, түйе – 3 852, құс-10152 бас құрайды.

Аудан аумағында 182 шаруа қожалығы қызмет көрсетуде, оның ішінде: 150 мал шаруашылығы, 32 қожалық егін шаруашылығымен айналысады. Ағымдағы жылы 227 га. көкөніс және бақша дақылдары егілді. Оның ішінде жылыжайда 6 га., ашық топырақта 221 га. Ағымдағы жылдың бірінші жарты жылдығында 226 тонна ет, 93,9 тонна сүт, 482,8 мың дана тауық жұмыртқасы өндірілді. 31 тауар өндірушіге 160,9 тонна амиак селитрасы 50% жеңілдікпен алынып берілді.

Ағымдағы жылы ауданда «Мұнайлы аудандық ветеринариялық станциясы» мемлекеттік мекемесі құрылып, 6 ауыл, ауылдық округтен ветеринариялық пункт ашылып, 6 ветеринарлық фельдшер мен 6 санитар жұмыс жасауда. Сонымен қатар, аудан тұрғындарын қаңғыбас ит тістеуден сақтау мақсатында 6 бригада құрылып, қаңғыбас иттерді жою бағытында жұмыс атқаруда. Осы жұмыстарды іске асыру үшін автокөлікке 6 тіркеме және пневматикалық қарулар сатып алынды. Осы жүргізілген жұмыстар нәтижесінде жыл басынан бері 5 838 бас ит ауланды.

Мұнайлы ауданының дамуының негізгі бағыттарының бірі шағын және орта кәсіпкерліктің дамуы болып табылады.

Тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің саны 2014 жылы 4541 бірлікті құрды, 2013 жылмен салыстырғанда (4069 бірлік) 1,1%-ға өсті, 2012 жылмен салыстырғанда (3797 бірлік) 1,19%-ға өсті.

Мұнайлы ауданы бойынша 2014 жылы шағын және орта кәсіпкерліктегі белсенді субъектілерінің саны 4500 бірлікті құрады, 2013 жылмен салыстырғанда (4053 бірлік) 1,1%-ға өсті және 2012 жылғы көрсеткіштен (3797) 1,18%-ға өсті.

Осы салада жұмыспен қамтылғандардың саны 2012 жылы 4692 адам, 2013 жылы 4858 адам, 2014 жылы 5281 адамды құрады. 2014 жылды 2012 жылмен салыстырғанда 1,12%-ға (589 адам), 2013 жылмен салыстырғанда 1,1%-ға (423 адам) адамға көбейді.
Кесте 1. Шағын және орта бизнестің көрсеткіштері

Көрсеткіштер	өлшем бірлігі	2012 ж	2013 ж	2014 ж	2015ж.11ай
Тіркелген шағын кәсіпкерлік субъектілердің саны	бірлік	3797	4069	4541	5006
Шағын кәсіпкерліктегі белсенді субъектілерінің саны	бірлік	3797	4053	4500	4970
Тіркелген шағын кәсіпкерліктегі белсенді субъектілерінің жалпы үлесі	%	100,0	99,6	99,1	99,2
Шағын кәсіпкерліктің белсенді субъектілеріндегі жұмыспен қамтылғандардың саны	адам	4692	4858	5281	6050

2013-2014 жылдары жүргізілген қорытынды бойынша көрсеткіштер жылдық өсудің оң үрдісін көрсетуде.

2010 жылдан бастап шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту және қолдау мақсатында «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасы жүзеге асырылуда.

«Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасы шеңберінде 2012-2014 жылдары 5 жоба субсидияланды, 2 несие кепілдікке берілді және 4 жоба бойынша инфрақұрылым жүргізілді.

2012-2014 жылдары «Бизнестің жол картасы 2020» мемлекеттік бағдарламасы аясында 46 қосымша жұмыс орны құрылды.

2011 жылдан бастап «Бизнестің жол картасы 2020» мемлекеттік бағдарламасы аясында «Кәсіпкерлерді қаржысыз қолдау» 4-бағыты іске асырылуда.
Кесте 3. «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасы аясында өткізілген оқуға қатысушылар саны

Қолдау құралдары	2012 ж	2013 ж	2014 ж
Бизнес кеңесші-1	66	102	125
Бизнес кеңесші-2	-	3	-

2012 жылдан бастап халықты жұмыспен қамтуды қолдау мақсатында «Жұмыспен қамтудың жол картасы – 2020» бағдарламасы жүзеге асырылуда.

Дүкендердің бірқатары 4 ауылдық округтерде шоғырланған:

Атамекен-90, Басқұдық-95, Маңғыстау-85, Қызылтөбе-90.
Шағын және орта кәсіпкерлік, сауда бойынша SWOT-талдау:

Мықты жағы	Әлсіз жағы
шағын кәсіпкерлікті дамытатын нарықтық инфрақұрылымның болуы: «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ, «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» АҚ, кәсіпкерлер бірлестігі және т.б. шағын және орта кәсіпкерліктің жобаларын қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы "бизнестің Жол картасы-2020" және басқа да өңірлік бағдарламасы белсенділігі; халықтың үлесін ұлғайту, кәсіпкерлік қызметке тарту	несиелік мекемелерде құжаттарды ұзақ мерзімде қарау; шағын және орта бизнес әртараптандырудың төмен деңгейі ілікті кадрлардың тапшылығы;
Мүмкіндіктер	Қатерлер
шағын кәсіпкерліктің өндірістік инфрақұрылымын дамыту үшін әлеуеттің болуы; Шағын және орта кәсіпкерліктің белсенді салаларын дамыту;	жұмыссыздықтың артуы; әлеуметтік шиеленіс күшіне банкроттық бірқатар шағын кәсіпорындардың криминогендік жағдайының артуы; теңгенің құнсыздануына байланысты әлеуметтік маңызды азық-түлік тауарларына арналған бағалардың өсуі;

2.2.4. Инновациялар мен инвестициялар.

Негізгі капиталға салынған инвестициялар көлемі 19 541,8 млн. теңгені құрап отыр.

Меншік түрлері бойынша тұрғын үй құрылысына инвестициялар көлемі 5 949,7 млн. теңгеніқұрайды.

«Үдемелі индустриялық-инновациялық даму» мемлекеттік бағдарламасы бойынша 2 жоба іске асырылуда.

1) «Арлан Group-Аktau» ЖШС-нің газ және су желілері үшін полиэтиленді құбырларын өндіру зауытының құрылысы 2013 жылы аяқталып, қолданысқа берілді.

2) «Эко – су тазарту» ЖШС мұнай қалдықтарын кайта өңдеу зауыты. Жылдық қуаттылығы 100 мың тонна мұнай аралас су өндірісі.