Молекулалық биология кіріспе Молекулалық биология пәні және міндеттері
жүктеу/скачать 67,07 Kb.
|
Ìîëåêóëàëû? áèîëîãèÿ ê³ð³ñïå Ìîëåêóëàëû? áèîëîãèÿ ï?í³ æ?íå ì³íä
| 13. ДНҚ репарациясы
Днқ репарациясы –тірі ағзалардың мутагендік факторлар әрекетіне байланысты днқ молекуласында пайда болған бұзылуларды қайта қалпына келтіру қасиеті.Оның бірнеше түрлері бар: а)Жарықтық репарация-оны 1962 жылы РУПЕРТ ашты.Ултьракүлгін сәулелері днқ молекуласына әсер етіп онда тиминдік димерлер пайда болады,яғни екі көршілес жатқан тиминдер адениндермен байланысын үзіп өзара байланысады.бұл кезде фотореактивтеуші ферменттер жарықтың әсерімен тиминдік димерлерді ыдыратып днқ молекуласын бұрынғы қалыпты күйіне келтіреді. Өсімдіктер мен бактерияларда тиминдік димерлер тікелей фоторепарация арқылы репарацияланады.Бұнда репарация ферменттері күн сәулесінің энергиясын пайдаланып тиминдер арасында бұрыс байланысты үзеді. Эукариоттарда тиминдік димер репарациялыө эндонукдеаза екі фрагмент арқылы 5(1) ушынан кесіледі,одан кейән экзонуклеаза 100 ге жуық нуклеотидтерді бір бірлеп алып тастайды.Содан кейін жаңасинтез жүзеге асады.Жаңа синтез днқ полимераза бетта арқылы жүзеге асады.Кей жағдайда репарациялық жүйенің кемістігі байқалады.Осы кезде тұқым қуалайтын ауру пигменттік ксеродерма дамиды.себебі терісі күн сәулесіне сезімтал адамдарда күнге күю тиминдік диметрлердің түзілуін арандатады. б)Қараңғылық репарациясы-Геррен ашқан.Ол жарықтың қатынасынсыз жүреді.төрт сатыдан тұрады: 1 Эндонуклеаза ферменттері пайда болған диметрлерді тауып оларды таниды да қияды 2 Осы кесілген днқ молекулаларының жіпшелерінің ұштарын экзонуклеоза ферменттері танып арасын алшақтатады да ығыстырып шығарады 3 ДНҚ ПОЛИМЕРАЗА ферменті кесіліп тасталған нуктеолид орнына днқның үзілмеген екінші жіпшесі бойынща комплементарлы принциппен қалыпты нуктеотидтерді синтездейді 4 ЛИГАЗА ФЕРМЕНТТЕРІ синтезделген нуклеотидтерді днқның кесілген жіпшесіне жалғайды в) репликациядан кейінгі репарация:Егерде репарацияның бірінші және екінші түрінде днқ молекуласындағы қателіктер репликация кезінде жөнделмесе онда ол келесі репликацияда матрица қызметін толық атқара алмайды.Сол үшін қателіктер репликациядан кейін жөнделуі қажет.Мұны репликациядан кейінгі репарация дейміз жүктеу/скачать 67,07 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|