ДНҚ репликациясының жобасы
1. Аналық ДНҚ молекуласын репликациялауға дайындайтын ақуыздар.
а) ДНҚ молекуласындағы репликацияның басталу (иницияция) нүктелері А-Т нуклеотидтер жұптарына бай бірізділіктерге ие. Әрбір осындай нуклеотидтер бірізділігіне (А-Т бай) ерекше танып білуші ақуыз (А) ДНҚ-репликациялаушы кешенді байланыстырады да өзі әрі қарай, кешенмен бірге жылжымайды.
ДНҚ-репликациялаушы кешен
А-танып білуші ақуыз; Г-геликаза; И-топоизомераза; S-SSВ-ақуыз; П-праймаза; АП-праймаза активаторы; ,β,δ-ДНҚ полимеразалар; Р-РСNА-ақуыз; Н-нуклеаза; ДНҚ лигаза.
б) Ферменттік кешеннің ең алғашқы іске кірісетін ферменті-геликаза (Г). Ол аналық ДНҚ молекуласының қос ширатпасының ашылып, жіпшелердің бір- бірінен ажырасуын қамтамасыз етеді.
в) Ширатпаның ашылып жазылуы әрі қарай үлкенді-кішілі түйіндердің (суперспирализация) пайда болуына алып келеді. Мұның себебі әрбір ДНҚ молекуласы өздерінің бірнеше учаскелерімен ядро матриксіне бекінген, ал бұл ширатпалары ашылған ДНҚ молекуласының еркін айналуына мүмкіндік бермейді, сондықтан да түйіндер пайда болады.
Бұл мәселе топоизомераза (И) ферментінің қатынасуы арқылы шешіледі.
Достарыңызбен бөлісу: |