17
Тіл – тірі организм. Ол туу, даму, қалыптасу, өзгеру басқыштарынан,
түрліше даму кезеңдерінен өтіп, бүгінге жетті. Сондықтан тілдегі белгілі ұғымды
зерттеу нысаны еткенде, оның тарихи даму кезеңдерін тұтастай қамтымайынша,
тілдік табиғатын толыққанды ашу қиын. Және түрліше ұстанымдар мен түрліше
кезеңдер бойынша жасалған зерттеулердің үздік тұжырымдарын басшылыққа
алу маңызды. Осы тұрғыдан келгенде, ең әуелі мөлшер мәнді тілдік бірліктердің
әлемдік лингвистикадағы зерттелуі жайына назар аудару керек.
Мөлшер мәнді тілдік бірліктер әлемдік лингвистикада да зерттеу нысаны
етілген. Атап айтар болсақ, ағылшын, орыс, қытай, тағы басқа да әлемдік
тілдерде кеңінен зерттеліп келеді. Алғашқы кезеңдерде орыс, ағылшын тіл
білімінде мөлшер семантикасы өлшем бірліктер аясында қарастырылды.
Метрологияның жалпы мәселелері мен дүниежүзіндегі әртүрлі өлшем
бірліктердің мәні жайлы Ф.И.Петрушевский [1], В.Депман [2], С.К.Кузнецов [42]
еңбектерінде қарастырылады. Ф.И.Петрушевскидің «Общая метрология» деген
екі бөлімнен тұратын еңбегінде өлшем бірліктердің әртүрлі және өте ауқымды
тілдік құбылыс екенін айта келіп, оның себебін былай деп түсіндіреді: «Меры,
как известно, чрезвычайно разнообразны, а разнообразия ихъ суть следующия
причины: 1) качество или свойство измеряемыхъ предметовъ; 2) ихъ количество,
и 3) самое существо меръ. Сюда же прибавить должно местность съ
политическими и религиозными правилами и народными привычками»
[1, с. 2].
Ғалым өлшем бірліктерді үлкен-үлкен сегіз семантикалық топқа бөліп
қарастырады. Ал Л.А.Молчанова [3] кейбір славян халықтары мен шығыс
халықтары тілдеріндегі өлшем атауларын жинақтай келіп, оны
Достарыңызбен бөлісу: