Монография түркістан, 2010 жыл Пікір жазғандар: Ә. Жолдасбеков- педагогика ғылымдарының докторы,профессор
жүктеу/скачать 4,7 Mb.
|
| 2.4. Педагогикалық эксперимент
Латын сөзі «эксперимент» қазақ тілінде «тәжірибе», «сынақ» дегенді аңдатады. Педагогикалық эксперимент – бұл дәл ескерілген жағдайларда педагогикалық үдерісті өзгеріске келтіруге арналып, ғылыми ұйымдастырылған тәжірибе. Әдістер бар құбылысты ғана айғақтаса, эксперимент жасампаздық сипаты мен жаңа құбылыстарға жол ашады, яғни педагогикалық эксперименттен оқу-үйретім, үйренім, тәрбие іс-әрекеттерінің соны тәсілдері, әдістері, формалары, жүйелері өзінің тұрмыс-қызметтік бастауын алады. Эксперимент – бұл мәндік тұрғыдан қатқыл қадағалауға алынған педагогикалық бақылау, айырмашылығы: экспериментатор бақылау үдерісін белгілі мақсатта өзі ойластырып, өзі жоспарлы іске асырып барады. Педагогикалық эксперимент балалар тобын, бір сыныпты, мектепті не бірнеше тәлім орнын қамтуы мүмкін. Кең аймактық эксперименттер де жүргізілуі мүмкін. Тақырыбы және мақсатына тәуелді мұндай зерттеулер ұзақ мерзімді не қысқа мерзімді бола алады. Педагогикаклық экспермент жүргізу үшін келесідей талаптар орындалуы тиіс: іс-қызметтік болжам (гипотеза) негіздемесін жасау; зерттелуші мәселені сынаққа дайындау; эксперимент өткізудің мұқиятты жоспарын түзу; көзделген жоспардан ауытқымау; нәтижелерді нактылықпен дәл белгілеп алу; алынған деректерді зерделікпен талдау; ақырғы, қорытынды тұжырымдар жасау. Тәжірибелік тексеріске алынған ғылыми болжамның ролі маңызды келеді. Осы болжамның қаншалықты шындыққа сай келетіндігін ашу экспериментке жүктеледі. Зерттеу барысында болжам «електен өткізіліп», дұрысы сақталып, бұрысына түзетулер беріледі. Болжам зерттеуі-жай бақылаудан құбылыстардың даму заңдылықтарын ашуға өту формаларының бірі. Зерттеу нәтижелерінің сенімділігі эксперимент шарттарын сақтауға тікелей тәуелді. Тексеріске түсетін жағдаяттардан басқасының бәрі мұқият теңдестірлуі тиіс. Егер, мысалы, жаңа оқу-үйретім тәсілі тексерліп жатса, осы тәсілден басқа жағдайлардың бәрі эксперименталды сыныпта да, бақылаулы сыныпта да бірдей болғаны жөн. Педагогтар тарапынан өткізлетін эксперименттер түрі сан алуан. Әрқилы белгілеріне, яғни бағыт-бағдарына, зерттеу нысандарына, өткізу орны мен уақытына және т.б. орай олар бірнеше топқа ажыралады. Алға тартылған педагогикалық мақсатқа тәуелді эксперименттің келесі түрлері қолданылады: жүктеу/скачать 4,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|