ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС ҤЛГІЛЕРІ Қарым-қатынас функцияларына ие болудан басқа, әрбір адам тиімді қарым-қатынас жасау ҥшін қолданыстағы байланыс моделдерінің барлық тҥрлерімен жҧмыс істеуі керек. Қарым-
26 қатынаста ақпараттық, сендіру, экспрессивті, нандыру (әдептілік) және салттық қарым-қатынас моделдерін ажыратады.
Қарым-қатынастың ақпараттық үлгісі. Ол әдетте ақпаратты беру, алу, талдау, тҥсіндіру және тҥсінік беру ҥшін қолданылады. Жіберілетін ақпарат қарым-қатынасқа қатысушылардың ақпараттық қорын кеңейтеді, инновациялық ақпаратты таратады, жағдайдың мән-жайларын тҥсіндіреді, оларға жаңа білім алуға немесе тиімді шешім қабылдауға мҥмкіндік беретін нақты фактілер мен деректерді береді.
Бір адамға ғана арналмаған, адамдар тобына бағытталған деректерді беру кезінде (мысалы: сыныпта, дәріс беруде, семинарда) жалпы қабылданған ережелер іске қосылады. Қатысушылардың кӛпшілігіне сценарийдің бағытын ӛзгерту, сӛйлеушіні халық алдында тоқтату ойларына келмейді. Демек, баяндамашы ӛзі айтатын ақпараттардың мазмҧнын және оны жасайтын нысанын да білуі керек; сол сияқты аудиторияның тыңдағысы келетінін және олардың хабарды дҧрыс қабылдай алатынын қарастырған жӛн.
Ақпараттық мақсаттарға жету ҥшін, әдетте, баяндама, хабар, дәріс немесе сабақ, конференция, семинар, кеңес беру, сондай-ақ жазбаша жҧмыстарды пайдаланады: рефераттар, курстық жҧмыс, жобалық жҧмыс, эссе сҧрақ теориясын меңгеру деңгейін бағалау, бейне және теледидарлық оқыту бағдарламаларын кӛру және т.б. ақпарат алмасуға арналған сҧрақтар мен жауаптар.
Дегенмен коммуникацияның ақпараттық ҥлгісінде қарым-қатыынастың тиімді болуын қамтамасыз ету ҥшін келесі шарттар қажет: белгілі бір тыңдаушылардың нақты мҥмкіндіктерін, олардың жаңа ақпаратты алуға және оның ӛңделуіне, тҥсінуіне және қабылдануына зияткерлік мҥмкіндіктерді алуға жеке кӛзқарастарын қарастыру.
