Нанотехнологиялар
Қоршаған орта, денсаулық сақтау
жүктеу/скачать 4,68 Mb. Pdf көрінісі
|
НАНОТЕХНОЛОГИЯЛАР
- Бұл бет үшін навигация:
- N N ШЕҢБЕРІНДЕГІ АҒЫМДАҒЫ ЗЕРТТЕУЛЕР
| Қоршаған орта, денсаулық сақтау
және қауіпсіздік №№бастамасышеңберінденанотехнологияныңқоршағанортаға: денсаулық сақтауға және қауіпсіздікке әсерін бағалауға белсенді күш салынып отыр. Бұл зерттеулер масштабы жаңа нанобөлшектер, наноқұрылымдар, наноматериалдар және наноөнімдер пайда болуы- на сай артып келеді. Бұл бағыттағы NN1 жобалары ішіндегі басым жобалар ретінде келесілерді атауға болады: • наноматериалдардың денсалыққа әлеуетті тәуекелін зерттеу; • АҚШ қоршаған ортаны қорғау Ұлттық институты, АҚШ қорғаныс министрлігі, АҚШ энергетика Министрлігі мен Ұлттық ғылыми қоры күштерінің шоғырлануы; • АҚШ Ұлттық стандарттар институтымен бірге жаңа стандарт- тар жасау; • NN 1 мүшелерімен мәлімет алмасу; • реттеуші саясат бойынша шешім қабылдау үшін ғылыми- техникалық іс-әрекет басымдылықтарын анықтау және жіктеу; • үкіметтік, коммерциялық және ғылыми ұйымдардың тығыз қызметтестігіне қолдау көрсету; Бұл тапсырмалардың орындалуын нанотехнологияның қоршаған орта мен денсаулыққа әсерін зерттеу бойынша жұмысшы топ ^ Е а М I ^ О -К Е Ш ^О ) пен басқа да нанотехнологиялық және реттеуші агенттіктердің тығыз бірлестікпен жүзеге асыруда. Бұл жұмысшы топтың мақсаттарының бірі — наноматериалдардың өмірлік айналы- мын зерттеу және олардың қоршаған ортаға әсері дәрежесін бағалау. N N ШЕҢБЕРІНДЕГІ АҒЫМДАҒЫ ЗЕРТТЕУЛЕР 2004 жылы NN1 шеңберінде қоршаған ортаны қорғау және денсаулық сақтау аумақтарындағы ғылыми-техникалық жұмыстарға 105,8 млн АҚШ доллары көлеміндегі қаржы немесе NN1 жалпы қаржыландыруының шамамен 11% бөлінген. 2006 жылы 23 үкіметтік институттарды біріктіретін тағы да бір бағдарламаның шеңберінде нанотехнологияның қоршаған орта мен денсаулыққа әсерін зерттеу үшін қосымша 39 млн доллар бөлінген. Жасанды нанобөлшектің әсерін бағалау үшін алдымен табиғи жолмен нанобөлшектің пайда болған әсері қандай екендігін зерттеу әрекеттері жасалған. Оларға шөл даладағы құм тозаңы, жанартау күлдері, тоғай өртінің түтіндері, бактериялар мен вирустар жатады. Сонымен бірге, дәстүрлік өнеркәсіптік үдерістер де нанобөлшектер көзі болып табылады (бұл, мысалы, жану өнімдерін түзілген күй, пайдаланылған газ қалдықтары, ұшқыш бояулар мен дәнекерлеу бо луы). Нанобөлшектерді пайдаланудан туындайтын қауіп-қатер уыттылық деңгейі мен олардың әсер ету мерзімінің ұзақтығына тура тепе-тең: ТӘУЕКЕЛ =У Ы Т ТЫ Л Ы Қ * ЭСЕР ЕТУ М ЕРЗІМ І Мысалы, егер нанобөлшектің уыттылығы жоғары болмаса, ал әсер ету уақыты көп болса (бірнеше жыл), онда туындайтын тәуекел біршама болады. Уыттылық жоғары болған сайын тәуекел артады және де керісінше - уыттылық төмен болған сайын, тәуекел төмендейді. Сәйкесінше әсер ету мерзімі көп болған сайын тәуекел артады, ал әсер ету уақыты азайған сайын туындайтын тәуекел азаяды. Бүгінгі таңда жасанды нанобөлшектің әрекеттесу тәуекелі (мыса лы, көміртекті нанотехнологиялар) наноматериалдар өндірілетін неме- се зерттелетін ғылыми-зерттеу зертханаларындағы қызметкерлермен ғана шектеледі. Алайда бұл ахуал жақын уақытта өзгеруі мүмкін және адамзат баласы осындай өзгерістерге дайын болуы қажет. жүктеу/скачать 4,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|