жэне онын 1збасарлары элеуметпк релдердщ кепттне орай тулганы
функция репнде карайды1, бул релдер кайсыб1р когамдагы кез-келген
индивидтерге тэн.
Элеуметтж рел — бул мшез-кулыктыц нускасы, когамдык жуйедеп
жэне тулгааралык катынастагы тулганын объективт! бершген элеумегпк
устанымы. Релдердщ жиынтыгын релдж жуйе дейдь «Релд1к жиынтык»
угымын Р. Мертон аныктады. Элеуметтж релдер адамга зан немесе баска
да кукыктык актшер аркылы формальды бектлу! мумкщ, жэне ол кепте-
ген моральдык тэртш нормалары аркылы формальды емес болуы да
мумкш. Элеуметтж рел релдж куплю пен релдж мшез-кулыкка белшедд.
Релдж куплю «ойын ережесше» сэйкес рэлд1 кутед1, ал релдж мшез-
кулыкты адам ез релшщ шецбер
1
нде накты орындайды. Адам кез келген
уакытта кайсыб1р релд1 езше алганда онымен байланысты кукыктары мен
мхндеттерщ накты тусшетш болады, эрекеттерд1н нобайын жэне б1р
1зд1л1пн бшедх, сейт1п езшщ тещрепндеп адамдардын куткен1ндей ез
журю-турысын курады. Осыган орай когам бэршщ дурыс орындалуын
кадагалап отырады. Сол ушш элеуметтж бакылаудын тутас жуйеа —
когамдык гаюрден зан коргау органдарына дейшп жэне соган сэйкес
элеуметтж тыйым жуйес1 — бетше басудан, айыптаушылыктан куштеп
токтатуга дейшг1 камтыган.
Редщк М1нез-кулык ете катан шектелген, ейткен! эр турл
1
кызметгерд!
араластыру немесе олардын бэрш б^рдей орындамау букш элеуметак жуйе
тепе-тенд1пнщ бузылуына экеп соктыруы мумкш. Б
1
рак бул шектер
абсолютт! емес; рел ю-эрекетке жалпы багыт беред1 жэне оныц макса-
тын айкындайды, ал оларды орындау стши варианттык фактор болады.
Мысалы, фирма директорынын рел! басшылык жасау кызметш жузеге
асыруды талап етед! жэне оны баска бгреудщ карамагында кызмет ютеу
Достарыңызбен бөлісу: |
