Научная библиотек
жүктеу/скачать 14,83 Mb. Pdf көрінісі
|
bsattarov t dkenov m leumettanu
| 131
нде ем 1 р суру мен дамудын 1ШК1 кайнар каздершен айы- рылган. Оньщ булай аталуы взшщ келемще, ягни адамдарды камтуы мен уакыт молшер1не карай пайда болган, ягни бул мэдениет туракты, кунбе- кун жасалуына карай букаралык болып саналады. Букаралык мэдениет те мэдениеттщ жещлдетшген, ат уст1 варианты — беймделушшк орын алады. Нэтижес1нде букаралык мэдениет бизнестщ ерекше турвде айна- лады, оны адамнын тутынуынан гар1, адамнын есш шыгатын ет1п жэне оган езге мэдениет кабаттарын ауыстырып, адамнын эзш тутынатын етт1. Теледидарда бас-аягы б1тпейт1Н коб 1 к сериалдар деп аталатындардын узддксхз бер1Лу1 осыган мысал. Букаралык мэдениеттщ ен шектен тыс жузеге асуы — китч. Бул немхс- •пн « 1 а 1 зсЬ» деген сезгйен шыккан, ол «шалагай, дэрекшк; елжтеушшк» деген магынада колданылады. Китч ёзШн, эдеттеп эмхр суру ортасынан 301 кетш, калага келген ауыл тургынынын суранысына жауап репнде букаралык урбанизация кезшде пайда болды. Китчтын м1ндеп — бакыт туралы иллю зия калыптастыру. Китчтын кеншен тарауы Батые элеуметтанушыларын халыкгын материалдык жэне мэдени денгешнде кер1 тэуелдшж байкалуы мумюн, ягни эл-аукат денгейшщ оте жедел жаппай артуы рухани сураны- стардын темендеу1мен катар журу! мумкш деген корытындыга экелдь Батыстын букаралык мэдениет! мазмуны жагынан 60 -жылдарда тубе- гейлг орныкты десек болады. Батые Еуропа елдершдеп жастар бул т бука ралык мэдениеттщ адамга аса тюмш эсер етпейтшщ керсето, ейткеш ол б1рден барлык адамдарга есептелген болатын. Будан шыккан корытын- ды: кандай да болсын когамдык муратгарды эр турл1 элеуметпк топтарга (жастарга, кэсхби, аймактык топтарга жэне т.с.с.) эр турл! тэалдермен жетюзу кажет. Элеуметтанушылардын алдында мынандай келеа мшдеттер турады: мэдени белплерше карай топтарды жжтерге белу; олардын мудце-кызы- гушылыктарыньщ ерекше шенберш аныктап жэне б1р-бф|мен жанасу мумюнд1п нуктелерш табу; кайсыб1р топка эсер етудщ жолдарын, тэсш- дерш жэне куралдарын аныктау. Букаралык мэдениет эр турл1 элеум еток топтардын ерекшелжт1 си- паттарын есепке ала отырып модификацияланады. Онын ыкпал ету тэал- дер] де бйршама езгередк онын тандап алуы, техникалык жеттлдоршу!, ойлап тапкыштыгы бурынгьшан да артканмен, езшщ непзп куралы репнде статустык тутыну механизмш колданады. Мысалы, кайсыбйр заттарды сатып алу олардын техникалык сипаттамасына жэне аткаратьш кызметше катысты емес, керйсшше, мэртебе керуден туындайды. Егерде шынайы жэне букаралык мэдениет ездершщ максаттары мен кундылыктары жагынан айырмашылыктары болса, устемдж етуип мэде- ниетке орай суб- жэне контрмэдениеттер, ягни эр турл1 элеуметок топ тардын: жастардын, кэс1би, аймактык топтардын, т.с.с. мэдениет1 айы- рыкшаланады. Буларды, баскаша сезбен айтканда, жарым-жарты мэде- ниеттер деп атайды. Кез келген субмэдениеттщ езшдж кундылыктары бар, олар: жалпы кабылданган бйршама ерекшелжт1, мжез-кулыктын ерекше ережеа мен улплера, кшм-кешек етшн, карым-катынас манер! Сонымен б|рге, субмэдениет ресми турдеп кундылыктар мен ем!р салты- нын сипатына байланысты, осы кундылыктарды бел1сепн топтардын келемше, топ мущелерщщ ере юнел жтерше, сонымен катар олардын ез мудде-кызыгушылыгын жэне ем1р салтын коргау ушш белсешн эрекет- терге дайын болуына карай езгерщ отырады. Элеуметганушылар кейшп жылдары жастар субмэдениепне кеп кещл аударып жур. Ол туешжл де. вйткеж узак жылдар бойы элеуметтж бф- 302 келкшкке жетекшх болган социалиста когамда жастарда ерекшелхктх кундылыктар болган емес жэне болмайды да деп есептелдх. Ешюмге укса- майтын Э жүктеу/скачать 14,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|