Научно-методический журнал Серия: Естественно-технические науки. Социальные и экономические науки. Филологические науки
жүктеу/скачать 4,81 Mb. Pdf көрінісі
|
2-сан 2023 (1-серия)
| Ilim h
á m jámiyet. №2.2023 52 ning yettinchi majlisida quyidagi ma‘lumotni keltiradi: naql qilishlariga ko‗ra, Amir Temurning uchunchi o‗g‗li Miron- shoh Mirzo Tabrizda paytida bir oz ichkilikka ruju qo‗yadi [3]. Natijada noma‘qul ishlarni qila boshlaydi. Miron- shohning ichkilikka berilishiga sababchi bo‗lgan uch nodi- mi haqidagi xabar Amir Temurga yetib boradi. G‗azablangan Sohibqiron ularni o‗limga mahkum etadi. Bular Mavlono Muhammad Kohiy, ustod Qutb Noyi va sozanda Xoja Abdulqodir bo‗lgan. Farmonni eshitgan Xoja Abdulqodir qochib, qalandar libosida yurtma-yurt kezadi. Amir Temur Iroqqa yurish qilganida Xoja Abdulqodir haqida xabar topadi va uni tutib kelishni buyuradi. Xoja Abdulqodir jahongir qoshida juda chiroyli qiroat bilan qur‘on o‗qiydi. Undagi bu mahoratni ko‗rgan Sohibqiron, uning gunohidan kechadi. Sohibqiron keyinchalik Xoja Abdulqodirga iltifotlar ko‗rsatib, nodim va mulozim sifatida saroyida olib qoladi. Bizgacha yetib kelgan ma‘lumotlarga ko‗ra, Xoja Ab- dulqodirning ―Peshravi dor‖ nomli musiqiy asari uni qatl qilish haqidagi farmondan oldin yaratilgan. Bu kuyni eshitgan Sohibqiron bastakorning mahoratiga tan berib, uni jazodan ozod etgan. Bu rivoyat qay darajada haqiqatga ya- qin, bir narsa deyish qiyin. Ammo Amir Temurning musiqa san‘atini his qila bilishi, buyuk iste‘dodlarni qadrlashi, ma- horatini tan olishi haqiqat bo‗lib, uning yuksak ma‘naviyatli inson ekanligidan dalolat beradi. Xoji Abdulqodir vafotidan so‗ng ham u yaratgan san‘at asarlari keyingi avlod, aniqrog‗i, Abdurahmon Jomiyning ―Risolai musiqiy‖, Alisher Navoiyning musiqaga oid mulo- hazalari, Darvesh Ali Changiyning ―Risolai musiqi‖, Za- hiriddin Muhammad Boburning ―Musiqa ilmi‖ kabi as- arlarida davom etdi. Ayni mazkur davrlarda yaratilgan maqomlar tizimi ―Shashmaqom‖ning shakllanishida ham Xoja Abdulqodir ijodining ta‘siri borligi shubhasizdir. жүктеу/скачать 4,81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|