Үндестік заңы Буын үндестігі



Дата02.10.2019
өлшемі134,32 Kb.
#49146
Байланысты:
00004135-62727129


буын

Тұйық буын

Ашық буын

Үндестік заңы

Буын үндестігі

Тасымал


Дыбыс үндестігі

Орфография

Екпін

Дыбыс


Әріп

Орфоэпия


Дауыссыз дыбыс

Дауысты дыбыс

Бітеу буын

Фонетика- тіл білімінің дыбыстық жағын зерттейді

Бітеу буын

Ашық буын-жалғыз дауыстыдан құралған немесе дауыссыздан басталып, дауыстыға аяқталған буын


  • Ашық буын -жалғыз дауыстыдан құралған немесе дауыссыздан басталып, дауыстыға аяқталған буын
  • А-ТА, КЕ-МЕ

Буын-сөз құрамындағы бір немесе бірнеше дыбыстардың тобынан жасалған фонетикалық бөлшек
  • Тұйық буын- дауыстыдан басталып, дауыссызға аяқталған буын
  • ЕЛ, ЕР, АЙ
  • АЛ-МА

ДЫБЫС

ДАУЫССЫЗ ДЫБЫС - ӨКПЕДЕН ШЫҚҚАН АУАНЫҢ КЕДЕРГІГЕ ҰШЫРАП ШЫҒУЫНАН ЖАСАЛАДЫ

ДАУЫСТЫ ДЫБЫС -АУА ӨКПЕДЕН КЕДЕРГІСІЗ ШЫҒЫП,ҮННЕН ҒАНА ТҰРАТЫН ДЫБЫСТАР

ДАУЫСТЫ ДЫБЫСТАР

А,О,Ұ,Ы,Ә,Ө,Ү,І,Е,Э,И,У (12)

ТІЛДІҢ ҚАТЫСЫНА ҚАРАЙ

ЖАҚТЫҢ ҚАТЫСЫНА ҚАРАЙ

ЕРІННІҢ ҚАТЫСЫНА ҚАРАЙ

ЖУАН

А

О

Ұ

Ы

У

ҚЫСАҢ

Ы

І

У

Ұ

Ү

И

ЕРІНДІК

О

Ө

Ұ

Ү

У

ЕЗУЛІК

А

Ә

Е

Э

Ы

І

И

ЖІҢІШКЕ



Ә

Ө

Ү

І

Е

Э

И

У

АШЫҚ

А

Ә

О

Ө

Е

Э

ДАУЫССЫЗ ДЫБЫСТАР (26)

П,Ф,К,,Қ,Т,С,Ш,Щ,Х,Ц,Ч,Һ,Б,В,Г,Ғ,Д,Ж,З,Р,Л,Й,У,М,Н,Ң

ҚАТАҢ ДАУЫССЫЗДАР-САЛДАРДАН ЖАСАЛАҒАН ДАУЫССЫЗДАР

ҰЯҢ ДАУЫССЫЗДАР – ҮН МЕН САЛДАРДАН ЖАСАЛАТЫН, САЛДЫРЫ БАСЫМ ДАУЫССЫЗДАР

ҮНДІ ДАУЫССЫЗДАР – ҮН МЕН САЛДЫРДЫҢ ҚАТЫСЫНАН ЖАСАЛАП, БІРАҚ ҮНІ БАСЫМ БОЛАТЫН ДАУЫССЫЗДАР

П Ф К Қ Т С Ш Щ Х Ц Ч Һ

Б В Г Ғ Д Ж З

Р Л Й У М Н Ң

ҮНДЕСТІК ЗАҢЫ

ДЫБЫС ҮНДЕСТІГІ СӨЗ БЕН СӨЗДІҢ , СӨЗ БЕН ҚОСЫМШАНЫҢ АРАЛЫҒЫНДАҒЫ ДАУЫССЫЗ ДЫБЫСТАРДЫҢ БІР-БІРІНЕ ӘСЕР ЕТУІ

КӨРІКБАЙ-КӨРІКПАЙ

ЖАНПЕЙІС-ЖАМПЕЙІС

БУЫН ҮНДЕСТІГІ - СӨЗ БЕН ҚОСЫМШАДАҒЫ ДАУЫСТЫЛАРДЫҢ НЕ БІРЫҢҒАЙ ЖУАН, НЕ БІРЫҢҒАЙ ЖІҢІШКЕ БОЛЫП КЕЛУІ

АТА, КЕРЕГЕ, НАМЫС

БУЫН ҮНДЕСТІГІ

БУЫН ҮНДЕСТІГІ МЫНА СӨЗДЕРГЕ ТӘН ЕМЕС:

БУЫН ҮНДЕСТІГІНЕ БАҒЫНБАЙТЫН ҚОСЫМШАЛАР:
  • КӨМЕКТЕС СЕПТІК ЖАЛҒАУЫ: БАЛА+МЕН, ҚОНАҚ+ПЕН
  • -НІКІ, (-ДІКІ,-ТІКІ): БАЛАНІКІ, ҚОНАҚТІКІ
  • -ТАЙ, ТАЛ, -ДАР, -ЕКЕ,-ТАР: әкеТАЙ, дінДАР, өсімТАЛ, АҒАеке
  • БЕЙ,-БИ, КЕР,-ГЕР,-ҚОР, ПАЗ,-ҚОЙ, -КЕШ,-ХАНА, КЕС: БЕЙшара,балГЕР, жемҚОР,әсемПАЗ
  • -ОВ,-ОВА,-ЕВ,-ЕВА,-ИН,-ИНА: ӘуезОВ

ДЫБЫС ҮНДЕСТІГІ

ІЛГЕРІНДІ ЫҚПАЛ -КӨРШІ ДЫБЫСТАРДЫҢ АЛДЫҢҒЫСЫНЫҢ СОҢҒЫСЫНА ӘСЕР ЕТУІ.

КӨРІКБАЙ –КӨРІКПАЙ

КЕЙІНДІ ЫҚПАЛ – КЕЙІНГІ ДЫБЫСТЫҢ АЛДЫҢҒЫ ДЫБЫСҚА ӘСЕР ЕТУІ.

ТЕП-ТЕУІП, ЖАНПЕЙІС – ЖАМПЕЙІС, МЫСЫҚ-МЫСЫҒЫ

ТОҒЫСПАЛЫ ЫҚПАЛ – ҚАТАР ТҰРҒАН ЕКІ ДЫБЫСТЫҢ БІР-БІРІНЕ БІРДЕЙ ЫҚПАЛ ЕТУІ.

ДОСЖАН-ДОШШАН,ШАЙТАНКӨЛ-ШАЙТАНГӨЛ, ТАСЖАРҒАН-ТАШШАРҒАН

ЕКПІН –СӨЙЛЕП ТҰРҒАНДА, БІР СӨЗДІҢ БАСҚА СӨЗГЕ БІР ДЫБЫСТЫҢ БАСҚА ДЫБЫСҚА, БІР БУЫННЫҢ БАСҚА БУЫНҒА ҚАРАҒАНДА КҮШТІ, КӨТЕРІҢКІ АЙТЫЛУЫ

ОЙ ЕКПІНІ – СӨЙЛЕМ ІШІНДЕГІ ЕРЕКШЕ КӨҢІЛ АУДАРЫЛУҒА ТИІСТІ БОЛҒАН БІР СӨЗДІ ОҚШАУЛАП, БӨЛІП АЙТУ

АТАСЫ БҮГІН АУЫЛҒА КЕЛДІ

АТАСЫ АУЫЛҒА БҮГІН КЕЛДІ

АУЫЛҒА БҮГІН АТАСЫ КЕЛДІ



ДЫБЫС ЕКПІНІ - БІР СӨЗДІҢ ІШІНДЕГІ БІР КӨТЕРІП НЕ СОЗЫП АЙТУ ТӘСІЛІ.

ТАМАША-А, ЖАРА-АЙСЫҢ, ТЫНЫШ ОТЫР-

Р-Р


ТІРКЕС ЕКПІНІ – БІРНЕШЕ СӨЗДІҢ ТІЗБЕКТЕЛІП БІР ҒАНА ЕКПІНГЕ ИЕ БОЛУЫ.

АТА-АНА, СЕН ҒОЙ, ҚЫРЫҚ ШАҚТЫ, ҚҰЛАҚ САЛ

СӨЗ ЕКПІНІ – ЕКІ НЕМЕСЕ ОДАН КӨП БУЫНДЫ СӨЗДІҢ ІШІНДЕГІ БІР БУЫННЫҢ КӨТЕРІҢКІ АЙТЫЛУЫ. ҚАЗАҚ ТІЛІНДЕ ЕКПІН СӨЗДІҢ СОҢҒЫ БУЫНЫНА ТҮСЕДІ

ҮЗДІК ОҚУШЫЛАРҒА БАҒАЛЫ СЫЙЛЫҚТАР БЕРІЛЕДІ

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет