кесте. ЕС мүшелігіндегі елдер

Елдер Кірген жылы Елдер Кірген жылы

Франция 1958 Ирландия 1973

ФРГ 1958 Греция 1981

Италия 1958 Португалия 1986

Бельгия 1958 Испания 1986

Люксембург 1958 Австрия 1995

Ұлыбритания 1973 Швеция 1995

Дания 1973 Финляндия 1995

Батыс Европа елдеріндегі сертификацияның Ұлттық жүйесінің көп болуы, осы елдердің нормативті құжаттарында негізделіп, біріңғай өнім әртүрлі көрсеткіш бойынша әртүрлі әдістермен бағаланған жағдайға әкеліп соқты. Бұл Европалық Одақ елдері – мүшелері арасындағы саудаға техникалық кедергі болды және ішкі шекарасыз кеңістік жасау идеясын құруға кедергі болды, онда адамдар тауар және қызметті еркін араластыру қамтамасыз етілді.

Сәйкестік сертификациясындағы ерекшілік әкімшілікті аспектілерге де қатысты болды. Нәтижесінде әртүрлі нормативті құжаттармен негізделген техникалық барьерлер, сертификация процедурасын қайталау жолымен импортер – елдерде алыстатылды, олар экспортер елдерде іс жүзіндегі ереже бойынша өткізілген.

Бұл мәселенің шешімі 1989 жылы 21 желтоқсанда, ЕС кеңесі “сертификация және сынақ бойынша глобальді концепция ” құжатын қабылдаған кезде табылды. Бұл құжаттың негізгі идеясы, біріңғай европалық норма бойынша құрылған, аккредитация, сертификация сияқты инструменттерді қолдану жолымен тауарлар мен қызметтерге сенім ұйымдастырудан тұрады. Бұл өнім сапалылығы мен үйлесімділігімен дәлелденуі керек.

А елі Б елі

Аккредитация жөніндегі орган		сенім		Аккредитация жөніндегі орган
Сертификация жөніндегі орган				Сертификация жөніндегі орган
Сынақ зертханасы				Сынақ зертханасы
Өндіруші				Өндіруші
Тауар қызмет, процесстер				Тауар қызмет, процесстер

1.3 сурет “Глобальді концепция ” жиегіндегі процестер қызметтер және тауарларға сенім ұйымдастыру. ЕС.

“Глобальді концепцияның ” негізгі бағыттарын асты тезисте көрсетуге болады:

• 
  осы стандарттарға сәйкес сертификация және ЕИ 2900 сериялы сапалы қамтамасыз ету бойынша стандарттың жалпы қолданысын көтермелеу;
  
• 
  45000 сериялы стандартты қолдану, сертификация және сынақ зертханасы бойынша органдарға қойылған аккредитация кезіндегі талаптарды бекітетін.
  

- заңды түрде реттелмейтін аймақта сертификация және сынақ бойынша ұйым құру.

- ЕС елдерінде сертификация және сынақтың инфрақұрылымын дайындау.

- сынау және сертификаттың өзара талғамдары жөніндегі үшінші елдермен келдісім шарт жасау.

Еуропалық елдердің ұсыныстарын тәжірбие жүзінде өткізу үшін аккредитация жөніндегі көптеген ұйымдар негізін қалады., олар халықаралық сауда үшін жасалған шартты жеңілдету, аккредитация әдістемелерін гармондау; сертификация, аккредитацияны өзара мойындау , сынақ нәтижесін және өлшем құралын калибровкалауды: сынақ сапасын көтеру сияқты мақсаттарды ұстанады. Сертификацияны өзара мойындау үшін өнімнің нақты түрі бойныша келісім өте маңызды, мысалы кабельдер немесе сындардағы сәйкестік белгісін икемдену процедурасын анықтау бойынша келісім немесе медициналық электроприборларды маркалау бойынша ЕМЕДІСА келісім.

АҚШ- тағы Батыс Еуропа елдерінен айырмашылығы сертификацияның біріңғай ережесі болмайды немесе сертификация жөніндегі біріңғай ұлттық орган. Әртүрлі ассосация – даярлаушыларда жасалған жүздеген жүйе істе, жеке компанияларда. Мұндай ереже стандартизациясымен елде-стандарттар әртүрлі статусы бар жүздеген ұйымдармен жасалады.

Сертификация жөніндегі біріңғай ұлттық органның жоқ болғанына қарамастан, онда сертификация жөніндегі жұмыстың жалпы жетекшілігі енгізілер еді, іс – жүзіндегі сертификациялық жүйе үшін жалпы критерийлер жасау бойынша қадамдар қолданылады.

Бұл үшін сынақ зертханасының аккредитациялық ұлттық жүйесі құрaлды, сертификациялық жүйені тіркеу жүйесі ұйымдастырылады.

1.2. кесте Сертификация ұлттық және халықаралқ денгейде сапа кепілі болды. Сондықтан сертификацияның міндеттілігін бекітетін заңдылықтар жоқ, сақтандыру компаниясының ұлттық зертханасы газ өнеркәсібінің американдық кәсіпорын зертханасы үибраска штатындағы ауыл шаруашылық техникалық сынақ орталығы сияқты ұйымдары құрылған сертификация жүйесі қолданылады.

Батыс еуропа елдері сертификация жүйесін батыс еуропа елдерге ұқсас дамытты. Экономикалық өзара шешім кеңес жиегіндегі сертификатциялық сұрақтарындағы интеграция бойынша жұмыстар 70-ші жылдардың аяғында басталды.

“Екі жақты келсім бекіту үшін өнім сапасын бақылау және нәтижелерді өзарамойындаудың негізгі принциптері ” жасалады және “өнім сапасын бақылау және сынақ нәтижесін өзара мойындау жөніндегі мойындауға екі жақты келсімнің типтік формуласының” әдістемелік материяалдары жасалады.

1980 жылы СЭВ иниституты стандартизация бойынша “өнімді сынау нәтижесін өзара мойындау үшін арналған құрылым ұйымын қарастырады.” Құрлымды басқаратынжелі жасау болжалуы сондай-ақ аккредиттенген сынақ зертханасы, олар өткізілген сынақтың сенімділігі мен объективтілігіне қамтамасызету керек болады, сертификат пен сынақ хаттамасын дұрыс өрлеу.

80-жылдардың соңындағы белгілісаяси жағыдай СЭВ жиегіндегі жоспарларды қолдануға беріледі, бірақ әлемдік эканомикадағы интеграциялық процестер әлеуметтік лагердегі бұрынғы елдерді дамуға және сертификаттау процестерін іске асыруға мәжбүр етеді, оларды жалпы европалық және әлемдік стандарттармен сарапталады.

Ресей федерациясындағы өнім сертификациясы ал бұған дейінгі КСРО-да, ЦК КПСС және КСРО министерлер кеңесін орнатудан соң 1979 жылы дами бастады. ГОС стандартқа министрлік және ведмоствамен бірігіп өндірістік-тұрмыстық белгідегі өнімнің маңызды түрлерін мемлекеттік сынау бойынша басты ұйымды бекітуге тапсырыс беріледі. Мұндай жүйенің мақсаты өнім сапасының оперативті бағалануы мен сенімділігін қамтамасыз ету болы, техникалық іске асырылмаған өндіріске аударуды іске асыру, конструктивті және техналогиялық өңделген өнім, сондай-ақ шығарылған өнімнің сапа тұрақтылығын жүйелі бақылау. Сол жылдардағы сынау жүргізу зертханасы үшін арналған база болады. Бірақтан мемлекеттік сынақ жүргізу орталығы жұмыс жасаған критери сертификаттау кезіндегі сынаққа қойылған талаптар мен келісіледі. 1986 жылы қабылданған “КСРО дағы РД 50-598-86 машина құрлысы өнімнің сертификация жөніндегі уақытша ереже” ұйымдық-әдістемелік құжат болды, сертификаттау бойынша екі жақты шешім немесе сертификациялау бойынша жұмыстың негізгі ережелерін бекітеді.

Осы ережеге сай, КСРО-дағы машина құрлысы өнім сертификаттау бойынша жұмыстар төмендегідей бағытта өткізіледі.

-сертификатцияға өткізілетін өнімнің тізімдерін анықтау;

-Өнімге қосылған сертификациялық талаптарды бекіту және оларды осы өнімнің нормативті-техникалық құжаттамасына енгізу;

-нақты өнімді сертификациялауды жүргізу ережесін бекіту құжаттар жасау;

-даяарлаушы кәсіпорнында сертификатталған өнім өндірісін аттестациялау;

-сертификациялық сынақ үшін анықталған сынау ұйымын аккредитациялау;

-сертификацияға жіберілетін өнімді сынау;

-сәйкестік белгісін орнату немесе сертификат шығару;

-сертификатталған өнім сапасын бақылау және елімізде сертификация жүргізу;

-нақты өнім сертификациясының халықаралық жүйесіне қатысу немесе көпжақты келсім бекіту немесе сынақ нәтижесін өзара мойындау;

Осылайша 90-шы жылдардың басында Ресейде сертификацияның ұлттық жүйесін құру үшін арналған нормативті және техникалық база үйлестірілуі сертификация заңдылығы тұтынушы құқығын қорғаудың міндетті процедурасы ретінде 1992 жылы Ресей федерациясының “Тұтынушы құқығын қорғаушешіміндегі” іске қосылады.1922 жылы 1 мамырдан баста ГОСТ міндетті сертификация жүйесі іске қосылды.

“Cертификация жөндегі” Қазақстан Республикасының заңына сәйкес “ сертификация” термині тұтынушы мен даяарлаушыға тәуелсіз органының жазбаша тұжрымы дегенді білдіреді, өнім сәйкестігі, нормативті құжаттарда бекітілген.

Өнім сертификациясы нормативті құжаттардағы бектілген талаптарға сай, өнім сәйкестігін дәжересіндегі мақсатындағы өткізілетін шаралардан тұрады.

Өнім қауіпсіздігі сұрақтары, денсаулықты,өмірді және адам мүлкі мен қоршаған ортаны қорғау заң белгіні сапасыз өнім шығаруға қарсы өндіруші жауапкершілігін бекіту, екінші жағының орындауға міндетті шығарылған өнімге сипатына қатысты ең аз талаптарды орындауға бекітуге заң билігіне артады.

Сертификация объектілеріне өнім, қызмет, процестер, жұмыстар және сапа жүйесі жатады.

Сертификация бойынша жұмыс жүргізу нәтижесіне сәйкестік сертификаты жатады. Сертификацияның мемлекеттік жүйе ережесі бойынша шығарылған құжат.