Негіздері

194 
 
2.2.1 Мезенхима 
Мезенхима 
эмбриондық дамудың бастапқы кезінде ұрықтық 
жапырақшалар пайда болғаннан кейін түзілетін жабайы дәнекер ұлпа. 
Мезенхима негізінде мезодермадан бӛлініп шығатын ұрықтық жапырақшалар 
мен біліктік мүшелердің аралығын толтыратын, тармақтары бірі-бірімен 
ұштасып тор құрайтын жұлдыз пішінді жасушалардан тұрады (95- сурет). 
Мезодермадан пайда болатын мезенхиманы 
энтомезенхима
деп атайды. 
Мезенхима қан жасушаларына, алғашқы қан тамырларына, дәнекер ұлпасына, 
шеміршек, сүйек ұлпаларына жіктеледі. Мезенхиманың дамуына эктодермадан 
пайда болатын ми қабығы дамитын ұрықтық бастама — эктомезенхиманы 
немесе нейромезенхиманы құраушы жүйке жолағы да қатысады. 
Бірыңғай салалы бұлшық ет ұлпасы да мезенхимадан дамиды. Мезенхима 
жасушаларының ядросы ірі, пішіні сопақша келеді, цитоплазмасында 
эндоплазмалық тор жақсы жетілген және митохондриялар кӛп болады. 
Жасушаларының арасында белоктармен қосылған мукополисахаридтік 
жасуша аралық зат орналасқан. 
2.2.2 Қан 
Қан (грекше 
haemo
; латынша 
sanguis
— қан) — сұйық дәнекер ұлпа,
қоректік (трофикалық) және қорғаныс қызметтерін атқарады. Ол қан 
тамырларының тұйық жүйесін бойлай ағып, тасымалдау қызметін де 
атқарады. Қан барлық мүшелердің жасушаларына қоректік заттар мен оттегін 
жеткізеді және тіршілік әрекетінің ӛнімдерін шығару мүшелеріне 
тасымалдайды. Ағзадағы биологиялық әрекетшіл заттардың гуморальдық 

жүктеу/скачать 8,4 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: