20,Гемоглобиннің физиологиялық және патологиялық туындылары. Тіндердегі ЛПТ үдеуі. Гемоглобиннің физиологиялық туындылары Оксигемоглобин НbO2 - Артерия канындв түзіледі. Оттектін молекуласы О2 жане гемоглобиннін құрамындағы теміріне косылуынан пайда болады. артерия канына акшыл қызыл түс береді. Жұтылу спектрі: жасыл сары бөлктегі Д мен Е арадагы екі жінішке күңгірт жолактары .
Карбгемоглобин HbCO2- Көктамыр канындв тзіледі. СО2 мен гемоглобиннін глобиндегі NH2ге косылуынан пайда болады. Жұтылу спектрі: Көміркышкыл газы глобинге байланыскандыктан , онын арнайы жұтылу спектрі жок.
Гемоглобиннің патологиялық туындылары Карбоксигемоглобин HbCO - Ауада СО (иіс газы) аскан кезде , жұтылып, канда иісті газ бен гемоглобин косылуынан пайда боалды. Ол жа жасыл сары бөліктегі Д жане Е арадагы екі жінішке күңгірт жолактарынында жұтылады ,бирак Шамалы кызылға ығысады.
Метгемоглобин :HbOH- Гемоглобин күшті тотыктырғыштар мысалы, бос радикалдар,азот оксидінін әсерінен гемоглобиннін гемдегі темір екі валенттен үш валентке айналады, жане ОН тобымен байланыс түзеді. Жұтылу спектрі: Үш жолак: сары жасылда -екі жане кызыл – бір.
Гликозилденген гемоглобин :A1c, HbA1c –калыпты молшері – 2-4 пайыз. Кантты диабетте 2 есеге артады, сол себептен ол кантты диабетін аныктауға манызды. Ферментсіз байланысу аркылы А1 гемоглобннін глобиндегі бета тізбегінің азотты сонынв глюкозвнын байланысуы аркылы түзіледі. Бұл кандағы глюкоза артып кеткен кезде байкалады, ол амин кышкылдын азотты сонына әрекеттесіп , альдимин немесе Шифф негізді құрайды, бірак ол тұракты емес. Бұл негіз тұракты болатын кетоаминге айналып ол белокен байланыскан күйде көпке сакталады.
Кан белоктары, көздегі, жүйкедегі белоктары гликозилденеді, эритроциттерде гликозилденген гемлглобин ұзакка сакталады, ол оттекпен тезірек әрекеттеседі себебі туыстығы жоғарырак, бірак ол оттектен айрйлып тіндерге жіберу киын , сол себептен бұл гипоксияға акеледі.
