Независимый казахстан
жүктеу/скачать 1,99 Mb.
|
СВОБОДА ПОЛИТИЧЕСКАЯ - естественное, неотчуждаемое от человека, социальных общностей людей качество, позволяющее им выражать свои мысли и действия в соответствии с правовыми нормами, интересами направленности на стабилизацию, порядок в политико-властных отношениях государства и общества. Политические свободы закрепляются в конституции, других законах и правовых нормах. Свобода предпринимательской деятельности - возможность самостоятельной инициативной деятельности граждан и их объединений, осуществляемой на свой риск и под свою ответственность и направленной на получение прибыли. Предпринимательство относится к форме осуществления свободы труда и является социально - экономическим правом. Свободная таможенная зона - территория, на которую товары допускаются без таможенного контроля и без уплаты таможенных пошлин. Товары, САЯСИ ЕРКІНДІК – мемлекет пен қоғамның саяси-үкіметтік қатынасындағы тәртіпке, тұрақтылыққа бағытталған қызығушылық нормаларына сәйкес әрекеттер мен өзіндік ойларын білдіре алатын әлеуметтік адамдар қоғамы. Саяси бостандықтары конституцияда, басқа да заңдар мен құқықтық нормалармен бекітіледі. КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТТІҢ ЕРКІНДІГІ - пайда табуға бағытталған жауапкершілікті аса қажет ететін азаматтар мен ұйымдардың дербес мүмкіндігі. Кәсіпкерлік еңбек бостандығын іске асыруға негізделген әлеуметтік-экономикалық құқық болып саналады. ЕРКІН КЕДЕН АЙМАҒЫ - тауарлар кеден бақылауынсыз және кеден баж алымын төлемей жіберілетін территория. Еркін кеден аймағынан ел территориясына ввозимые на территорию страны из свободной таможенной зоны, подлежат контролю и облагаются пошлинами на общих основаниях. Свободная экономическая зона - зона свободной торговли, в которой действуют особо льготные экономические условия для иностранных и национальных предпринимателей. СЕПАРАТИЗМ - стремление к отделению, обособлению, к самостоятельным действиям и выступлениям. СИСТЕМА ПАРТИЙНАЯ - механизм отношений, существующих между политическими партиями в данном государстве. Основными сторонами партийной системы являются особенности внутренней структуры партий (централизованные и децентрализованные, гибкие и негибкие и т.п.). СОВЕТ ПО ВЗАИМОДЕЙСТВИЮ И МЕРАМ ДОВЕРИЯ В АЗИИ - международный фонд по безопасности азиатских государств. Идею создания әкелінетін тауарлар кеден бақылауынан өткізілуге тиіс және оларға жалпы негізде кеден баж алымы салынады. ЕРКІН ЭКОНОМИКАЛЫҚ АЙМАҚ - шетелдік және ұлттық кәсіпкерлер үшін ерекше экономикалық жағдайлардағы қолданылатын жеңілдіктерге ие ерікті экономикалық аймақ. СЕПАРАТИЗМ - өзіндік әрекеттерге, бөлінуге ұмтылу,и мемлекет ішінен ұлттық, тілдік, және діни қағидалаға сүйеніп, мемлекет құруға әрекеттену. ПАРТИЯЛЫҚ ЖҮЙЕ - азаматтармен, мемлекетпен, өзара және басқа саяси институттармен әрекеттесуші әрі осы қоғамда қандай да бір деңгейде саяси билік қатынастарына араласушы партиялардың жиынтығы. АЗИЯДА СЕНІМДІЛІК ШАРАЛАРЫН ІСКЕ АСЫРАТЫН КЕҢЕС - азиялық мемлекеттердің қауыпсіздігі жөніндегі халықаралық қоры. Бұл предложил президент РК Н.А.Назарбаев на 47 сессии Генеральной Ассамблеи ООН (октябрь 1992г.). Цель РК при создании совета - упорядочение правовых норм безопасности азиатских государств, используя международный опыт. Основные принципы совета: а) гарантия целостности региона; б) независимость государств; в) решение кризисных и конфликтных ситуации путём мирных переговоров и т.д. СОЗНАНИЕ ПОЛИТИЧЕСКОЕ - осознание социокультурной целостности частичным, идеологическим образом, направленное на сохранение и защиту национально-государственного образования с учетом интересов господствующих социальных классов или слоев. Политическое сознание является моментом целостного общекультурного сознания, оно отражает все практические и духовные особенности наличной социальности. СОЦИАЛИЗАЦИЯ ЛИЧНОСТИ ПОЛИТИЧЕСКАЯ - включение граждан государства в систему политических отношений. Политическая социализация выступает в қорды ұйымдастыру идеясы. ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаев БҰҰ Бас Ассамблеясының 47 сессиясында ұсынған болатын. Кеңесті құрудақы ҚР мақсаты – халықаралық шарттылықтарды пайдалана отырып, азиялық мемлекеттердің қауыпсіздік құқықтық нормаларын реттеу. Кеңестің негізгі принциптері: а) аймақтық тұтастыққа кепілдік; б) мемлекеттік тәуелсіздігі; в) дағдарыстық және жанжалдық мәселелерді шешу. САЯСИ САНА - өмірдегі саяси қатынастарды бейнелейтін, оларды түсініп-сезінетін, адамдардың бұл саладағы іс- әрекеттеріне бағыт-бағдар беретін әлеуметтік сезімдер, түсініктер, көзқарастар жиынтығы. Яғни, адамдардың саяси өмірді түсініп, сезінуі. Оған ең алдымен қоғамдағы саяси идеяларды, көзқарастарды, мақсат-мүдделерді ұғынуы, саяси билікке қатынасуы жатады. САЯСИ ТҰЛҒАНЫҢ ӘЛЕУМЕТТЕНУІ - саяси қатынастар жүйесіне мемлекет азаматтарын қосу. Саяси әлеуметтену жалпыәлеуметтену кезінде іске асады. Саяси әлеуметтену қызметі качестве момента общей социализации, имея свою специфику. Социальная защита - комплекс мер, направленных на компенсацию материальных потерь малообеспеченным гражданам и их семьям при переходе к рыночной экономике. Социальное обеспечение - установленная государством система материального обеспечения граждан в старости, в случае полной или частичной утраты трудоспособности, потери кормильца, а также помощи многодетным, неполным и малообеспеченным семьям. СОЦИОЛОГИЯ ПОЛИТИЧЕСКАЯ - междисциплинарная отрасль знания, возникшая на стыке социологии и политологии. В центре ее – анализ социальной структуры общества, социальных элементов и характера их взаимоотношений, которые в политических отношениях приобретают особенно политико-властное содержание. СПИКЕР – председатель нижней палаты Парламента. мазмұнының көпқырлылығы- мен ерекшеленеді. ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ - нарықтық экономикаға көшу кезінде ауқаты төмен азаматтар мен олардың отбасына материалдық шығынның өтімін төлеуге бағытталған шаралар кешені. ӘЛЕУМЕТТІК ҚАМСЫЗДАНДЫРУ - азаматтарды қартайған шағында, еңбек ету қабілетін толық немесе ішінара жоғалтқанда, асыраушысынан айырылғанда материалдық жағынан қамтамасыз ету түрі. САЯСИ СОЦИОЛОГИЯ - әлеуметтану және саясаттану ғылымдарының тоғысында пайда болған білімнің пәнаралық саласы. Оның мақсаты – қоғамның әлеуметтік құрылымдарын, оның әлеуметтік элементтерін зерттеу. СПИКЕР – Парламенттің төменгі палатасының төрағасы. СРЕДСТВА МАССОВОЙ ИНФОРМАЦИИ (СМИ) - система сообщения населению информации посредством печатных, технических, изобразительных и иных форм и средств, а также осуществление коммуникаций между культурными и политическими субъектами посредством образных форм в виде искусства, трансляции массовых зрелищ, спортивных и иных феноменов, несущих информацию и воздействующих на человека как коммуникативного перципиента. СРЕДСТВА ОБЕСПЕЧЕНИЯ МЕЖДУНАРОДНОГО МИРА И БЕЗОпасности (по уставу ООН) - сокращение вооруженных сил, вооружений и разоружение; разрешение международных споров мирным путем; использование санкций по отношению к агрессору. СТАТУС (в международном праве) - правовое положение или состояние (например, статус независимого государства, колониальный статус). БҰҚАРАЛЫҚ АҚПАРАТ ҚҰРАЛДАРЫ (БАҚ) – баспасөз, техникалық, көркемсурет және басқа да құралдар арқылы тұрғындармен хабарлама жүйесі, сонымен қатар мәдени және саяси субъектілер арасында байланысты іске асыру, адамға әсер ететін спорттық және т.б. оқиғаларды көрсету. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БЕЙБІТШІЛІК ПЕН ҚАУІПСІЗДІКТІ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ ҚҰРАЛДАРЫ (БҰҰ УСТАВЫ БОЙЫНША) - қарулы күштерді, қаруларды азайту қарусыздандыру; халықаралық дауларды бейбіт жолмен шешу, агрессорға санкциялар қолдану. СТАТУС (халықаралых құқықта) - құқықтық ереже немесе қалып (мысалы, тәуелсіз мемлекеттің статусы, колониалды статус). СТАТУС-КВО - термин междунородного права, обозначающий фактическое или правовое положение, существующее в данноет время или существующее до каких либо событий, до какого-либо момента, напр. до войны. СТЕРЕОТИПЫ ПОЛИТИЧЕСКИЕ - устойчивое и массовое явление политического сознания или действия, формирующие политическое пространство. Стереотипы воспроизводятся на всех уровнях политической иерархии, матрицируют сферу бессознательного и рационального, а также господствуют в практической политике. СТРАТЕГИЯ И ТАКТИКА в политике - уровни планирования и управления политическим процессом. Стратегия формируется как общая цель движения и общие принципы и способы ее достижения и реализуется через идеологические теории, манифесты, общие программы политических партий и элит. СТРАТИФИКАЦИЯ СОЦИАЛЬНАЯ - факт социального неравенства в обществе, его расслоение, из чего выводится социальная структура общества. КВО-СТАТУСЫ -халықаралық құқықтық термин. Қандай болмасын белгілі уақытта болған немесе болып отырған құқықтық жағдайды белгілеу үшін пайдаланылады. САЯСИ СТЕРЕОТИПТЕР – саяси кеңістікті қалыптастыратын саяси сана мен әрекеттердің тұрақты және жалпылама құбылысы. Стереотиптер саяси иерархиялардың барлық деңгейлерінде туындайды, рациональды және санасыз сферасына матрицаланады, сол сияқты нақты мәртебеге ие. САЯСАТТАҒЫ СТРАТЕГИЯ МЕН ТАКТИКА - саяси процестерді жоспарлау мен бақылау деңгейі. Идеологиялық теориялар, манифесттер, саяси партиялар мен элиталардың жалпы бағдарламалары арқылы іске асатын стратегия түрі. ӘЛЕУМЕТТІК СТРАТИФИКАЦИЯ - қоғамның әлеуметтік құрылымынан тысқары орналасқан қоғамдағы әлеуметтік теңсіздік фактілері. СОДРУЖЕСТВО НЕЗАВИСИМЫХ ГОСУДАРСТВ (СНГ) - межгосударственное объединение, созданное на основе Соглашения об образовании Содружества Независимых Государств. Суверенитет - независимость государства во внешней политике и верховенство во внутренних делах. Уважение суверенитета - основной принцип современного международного права, закреплённый в Уставе ООН и др. международных актах. ТӘУЕЛСІЗ МЕМЛЕКЕТТЕР ДОСТАСТЫҒЫ (ТМД) - Тәуелсіз мемлекеттер достастығын құру келісімі негізінде құрылған мемлекетаралық бірлестік. ЕГЕМЕНДІК – сыртқы саясат пен ішкі істер биліктің басымдығы және тәуелсіздігі. Егемендікті құрметтеу – қазіргі халықаралық құқықтардың БҰҰ бекітілген, негізгі принциптерінің бірі. Таможенный союз - общая таможенная территория двух или более стран с единым таможенным тарифом в отношении третьих стран и полной отменой пошлины во взаимных отношениях. Тенге - национальная денежная единица РК. Введена 15 ноября 1993г. 1 тенге равен 100 тиынам. Теневая экономика - термин, обозначающий все виды экономической деятельности, не учитываемые официальной статистикой и не включаемые в ВНП. ТЕНЕВОЙ КАБИНЕТ - неофициальное наименование правительства, формируемого оппозиционными политическими силами. Поскольку каждая внушительная, организованно оформленная, известная политическая сила в качестве главной своей задачи, цели определяет приход к государственной власти, то она заранее создает наиболее важные государственные структуры для возможного политического властвования. ТЕОРИИ ЭЛИТЫ - идейно-политические концепции КЕДЕН ОДАҒЫ - үшінші бір елдер жөнінде бірыңғай кеден тарифін ұстайтын және өзара қатынаста баж салығының күші толық жойылған екі немесе одан да көп елдердің ортақ кедер территориясы. ТЕҢГЕ - ҚР ұлттық ақша бірлігі. 1993ж. 15 қарашасында енгізілген. 1 теңге 100 тиынға тең келеді. КӨЛЕҢКЕЛІ ЭКОНОМИКА - экономиканың барлық қызметтерін анықтайтын термин. Бұл термин арнайы статистиканы қажет етпейді. КӨЛЕҢКЕЛІ КАБИНЕТ – оппозициялық саяси күштерді қалыптастыратын үкіметтің ресми емес атауы. әрбір жасырын ұйымдастырылған, өзінің мақсаттары мен міндеттері бар белгілі саяси күш. ЭЛИТА ТЕОРИЯСЫ – бюрократиялық аппарат арқылы утверждающие, что необходимыми элементами функционирования общества является активное меньшинство, осуществляющее в государстве власть на основе гегемонии, принимающее в рамках политической системы главные решения, отдающее приказы и контролирующее посредством бюрократического аппарата их выполнение. ТЕОРИЯ «СТАТУСНОЙ ПЕРЕСТАНОВКИ» - концепция, объясняющая политизацию социальных групп в условиях, когда их объективные социально- экономические характеристики не снижаются, но происходит рост статуса низших классов. ТЕРРОРИЗМ - политика и тактика террора, то есть совокупность особо жестких форм и средств политического насилия, которые используют террористы для достижения своих античеловеческих целей. Терроризм довольно широко использовали в истории в качестве средства политической борьбы в светской и церковной жизни. Особенно террор применялся в переходных состояниях общественного и политического развития общества и государства бұйрық беру мен бақылауды гегемония негізінде мемлекеттік билікті іске асыратын қоғамдағы белсенді мүшелерінің идеялық-саяси концепциясы. «СТАТУСТЫҚ ОРЫН АУЫСТЫРУ» ТЕОРИЯСЫ - әлеуметтік топтардың объективті әлеуметтік- экономикалық сипаттамалары төмендемейтін, бірақ төменгі таптардың мәртебесінің өсуі жүзеге асатын жағдайлардағы саясилануды түсіндіретін тұжырымдама. ТЕРРОРИЗМ - саяси мақсатты сылтауратып күш қолдану. «Террор» ұғымы қазіргі әдебиеттерде диктаторлық немесе тоталитарлық жүйелердің өз азаматтарына қатысты күш қолдану және үрей туғызу саясатын сипаттауда қолданылады. Терроризм – ұйымдасқан топ діттеген мақсатына жету үшін дүрсін-дүрсін күш қолдану арқылы көрініс табатын әдіс. ТЕХНОКРАТИЯ - одно из направлений современной общественно-политической мысли, согласно которому политическая власть должна перейти от политиков и собственников к научной и технической интеллигенции, специалистам, технократам. ТИПОЛОГИЯ ПОЛИТИЧЕСКИХ ПАРТИЙ - сравнительное изучение структурных и функциональных особенностей деятельности политических партий. Толерантность - терпимость по отношению к иному мнению, поступку, позиции. Трайбализм - поддержание культурно-бытовой, культовой, общественно-политической обособленности, присущей родоплеменным, клановым структурам. «Туркестан» - международная независимая еженедельная газета. Первый номер вышел 28 января 1994г. ТЕХНОКРАТИЯ – саяси үкіметтің саясаткерліктен және меншік иесі болудан ғылыми және техникалық интеллигенцияға, мамандарға, технократтарға ауысқан қазіргі заманғы қоғамдық-саяси бағыттардың бірі. САЯСИ ПАРТИЯЛАР ТИПОЛОГИЯСЫ - саяси партиялардың құрылымдық және қызметтік ерекшеліктерін танытатын салыстырмалы зерттеу. ТОЛЕРАНТТЫЛЫҚ - өзге көзқарасқа, іс-әрекетке, бағытқа қатысты шыдамдылық. ТРАЙБАЛИЗМ – рулық, таптық құрылымдарға тән мәдени-шаруашылық, мәдени, қоғамдық-саяси ерекшеліктерді қолдау. «ТҮРКІСТАН» - халықаралық тәуелсіз апталық газет. Алғашқы нөмірі 1994ж. 24 қаңтарында шықты. Унитарное государство - форма устройства государства, при которой оно не имеет внутри себя других каких-либо государственных образовании и для оптимального управления страной и населением подразделяет свою территорию на административно-территориальные единицы. Уровень жизни - показатель, характеризующий среднее количество и качество товаров и услуг, потребляемых в стране. УНИТАРЛЫ МЕЛЕКЕТ - территориясын әкімшілік-аймақтық бірліктерге бөлетін, мемлекетті жүйелі түрде басқару үшін қолданылатын мемлекеттік құрылымның бір формасы. ӨМІР ДЕҢГЕЙІ – елде қолданылатын тауарлар мен қызмет көрсетулердің орташа саны мен сапасын қарастыратын көрсеткіш. Флаг государственный - официальный символ государственной власти, олицетворяет суверенитет государства. РК имеет государственные символы - Флаг, Герб и Гимн. Их описание и порядок официального использования устанавливается конституционным законом. Утверждены 4 июня 1992г. Флаг государственный является символом государственнного суверенитета. ФОРМА ПРАВЛЕНИЯ – 1. способ организации высших органов государственной власти: как они образуются, в каких взаимоотношениях находятся, какова степень их участия в формировании деятельности народа; 2. структура высших органов государственной власти, порядок их образования и распределения компетенции между ними. ФЕМИНИЗМ В ПОЛИТИКЕ - общее название массового демократического движения за уравнение в правах женщин с мужчинами. На первых его этапах ставилась задача добиться предоставления женщинам избирательных прав. МЕМЛЕКЕТТІК ТУ - бейнелеуі заңмен белгіленген мемлекеттің ерекше ресми нышаны. Мемлекет туы мемлекеттің егемендігін білдіретін белгі. Бір түсті немесе түрлі түсті матада ел таңбаның немесе эмблема салынып келеді. 1992ж 4 мамырында бекітілген. БАСҚАРУ ФОРМАСЫ - 1. жоғарғы мемлекеттік билік органдарын ұйымдастыру әдісі; олардың қалыптасуы және халықпен арақатынасын анықтайтын тәсіл; 2. мемлекетаралық тәртіпті бөлудің жоғарғы мелекеттік билік органдарының құрылымы. САЯСАТТАҒЫ ФЕМИНИЗМ - әйелдер теңдігі идеологиясы және 18 ғасырды пайда болған әйел құқықтарын кеңейту тәсілдері бойынша жыныстар арасындағы теңдікке жету үшін жүргізілген әлеуметтік қозғалыс.
заключающийся в формулировании основных задач, установок, конечных результатов, ради достижения которых предпринимаются те или иные действия. ЦЕЛЬ И СРЕДСТВА В ПОЛИТИКЕ - Цель представляет собой образ желаемого будущего, идеальный результат, к которому стремятся политические субъекты, который является побудительным мотивом деятельности. Цель в политике кроме мотивационной, выполняет и организационную, мобилизационную функцию. Средства - это способ достижения политических целей. Поэтому они носят служебный характер, «подчиняются» целям, их обслуживают. Средства есть конкретные инструменты влияния субъектов политики на объекты. ЦЕННОСТИ В ПОЛИТИКЕ - нормы, актуальные стереотипы политического сознания, которые позволяют оценивать политическую ситуацию и ориентироваться в ней.
Политические ценности входят как составная часть в набор социальных ценностей (аксиология), выражают как их, так и осмысление политического опыта. Ценности входят также в структуру идеологии и ментальности, или общественной психологии. Одни и те же политические явления в зависимости от идеологии и системы ценностей будут пониматься, интерпретироваться различным образом. ЦЕНТРАЛИЗМ - совокупность конкретных мер и средств управления политической системой общества. Его содержанием является реализация принципа подчинения нижестоящего органа власти, управления вышестоящему, наличие в обществе одного центра, который жесткими, административными средствами регламентирует всю политическую жизнь общества, нижестоящих политико-властных структур и институтов. ЦЕНТРЫ ПОЛИТИЧЕСКОЙ ВЛАСТИ - это сосредоточение власти у политического субъекта, ее осуществление различными способами. Поскольку субъектов политической власти Сонымен қатар құндылықтар идеология мен ментальдылық, немесе қоғамдық психология құрамына енеді. Идеология мен құндылықтар жүйесіне байланысты болып келген бірдей саяси құбылыстар түрлі тәсілдер арқылы беріледі. ЦЕНТРАЛИЗМ - қалыпты реформалар жүргізу арқылы әртүрлі әлеуметтік-саяси күштерді біріктіруге талпынатын көшбасшылар мен ұйымдардың саяси көзқарасы. Оңшыл радикалда, солшыл радикалды идеялық-саяси ағымдардың экстремизмі. САЯСИ БИЛІКТІҢ ОРТАЛЫҒЫ - саяси субъектте биліктің тоқтауы. Саяси биліктің субъектілері көп болғандықтан, саяси орталықтар да көп болып кездеседі. Саяси биліктің кез множество, они подразделяются по разным основаниям, то и центров политической власти можно выделить много.
келген субъектісі орталық бола алмайды. Мұнда билікке тек қана саяси дәреже ғана беріледі. САЯСАТТАНУДАҒЫ ӨРКЕНИЕТТІ КӨЗҚАРАС - дербес дамыған өркениеттерге әлемдік тарихтың қысым көрсету концепциясының тұжырымдамасы. Частная собственность - форма собственности, признаваемая законодательством РК, означающая абсолютное, защищённое законом право гражданина или юридического лица на конкретное имущество, включая средства производства. Частное предпринимательство по гражданскому законода- тельству - инициативная деятельность граждан, направленная на получение чистого дохода путём удовлетворения спроса на товары (работы, услуги), основанная на частной собственности. жүктеу/скачать 1,99 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|