Нивелирлеу. Нивелирлеу әдістері. Нивелир және оның құрылысы. Нивелирдің тексерулері. Нивелирлеу
Нивелирлеу. Нивелирлеу әдістері. Нивелир және оның құрылысы. Нивелирдің тексерулері.
Нивелирлеу
Жер бетіндегі нүктелердің биіктіктерін қайсы бір бастапқы нүктемен немесе бастапқы деңгейлік бетпен салыстыра отырып анықтау.
01.
Нивелирлеу тірек геодезия желісін түзу, топографиялық түсірулердің биіктік негізін құру, жер бедерін түсіру, түрлі ғимараттарды, тас жол мен тас жолды жобалау, тағы басқа мақсаттарда жүргізіледі. Жер пішінін зерттеу, жер қыртысының вертикаль қозғалыстарының шамасын анықтау, теңіз және көл деңгейінің өзгерісін белгілеу, тағы басқа ғылыми зерттеулерге қажет мағлұматтар береді. Нүктелердің биіктігі іргелес екі нүктенің биіктік айырымына қарай анықталады. Геометриялық және тригонометриялық Нивелирлеу топография түсірулерде биіктіктерді үлкен дәлдікпен анықтауға мүмкіндік береді. Барометрлік және механикалық Нивелирлеу түрлі экспед. зерттеулер кезінде пайдаланылады. Гидростатикалық Нивелирлеумен ғимараттардағы өзгерістер айқындалады. Бұлардан басқа астрономиялық немесе астрономиялық-гравиметриялық Нивелирлеу қолданылады
1.Геометриялық нивелир;
Геометриялық нивелирлеу— жер бетіндегі нүктелердің биіктік айырмашылығын (өзара биіктікті) горизонтальдық көздеу арқылы анықтайтын тәсіл.
Тригонометриялық нивелирлеу кезінде нүктелер арасындағы асып кету өлшенген вертикаль бұрыштар мен нүктелер арасындағы қашықтық (көлденең салуларға) бойынша анықтайды.
Барометрлік нивелир -асып кету толық барометрлiк формула көмегiмен өлшенген атмосфералық қысымның мәндерi бойынша анықталады.
Гидростатикалық нивелир — бiр деңгейдегi баяндаушы ыдыстардағы сұйықтың қасиетіне негiзделген
Механикалық нивелир - биіктіктер мен өлшенген қашықтықты қолдана отырып, жер бетіндегі нүктелердің биіктігін анықтау.
Спутниктік нивелир - Биіктіктер GNSS өлшеу әдісі арқылы есептеледі.
Нивелирлеу процесі
Нивелирлеу мыналармен жүргізіледі:
Нивелир - екі нүкте биіктіктерінің айырмашылығын анықтауға арналған геодезиялық аспап; көлденең нысаналау сәулесі мен осы нүктелерде тік орнатылған рейка көмегімен қолданылады.