Нұр-Сұлтан қаласы Ж. Жабаев атындағы №4 мектеп-гимназиясы. Сабақтың тақырыбы: атф синтезі: глюкозаның анаэробты және аэробты ыдырау кезеңдері. 10сынып.ҚГБ

Жасушалық тыныс алу үш кезеңнен тұрады: дайындық, оттексіз және оттекті

жүктеу/скачать 1,55 Mb. бет 3/5 Дата 13.12.2021 өлшемі 1,55 Mb. #125019 түрі Сабақ

Бұл бет үшін навигация:

• 2 – кезең- оттексіз (гликолиз) кезеңі. Бұл – кезең жасушаның цитоплазмасында, белгілі ферменттердің әсерінен глюкозаның – сүт қышқылына ыдауы жүреді (оттек қатыспайды).
• 3 – кезең – оттекті кезеңі. Бұл - кезең жасушаның митохондрия органоидында жүреді. Глюкоза соңына дейін ыдырайды, энергия көп бөлінеді.
• Майлар + су глицерин + карбон қышқылына ыдырайды Крахмал мен қант глюкозаға ыдырайды Біржасушалыларда ас қорыту лизосомада жүреді.
• Екі жағдайда да бұл реакцияларға тиісті ферменттер қатысады. Олардың негіздері пепсин, липаза және амилаза. аминқышқылдарына ыдырайды
• Оттексіз кезең тарихи және эволюциялық тұрғыдан бірінші кезең боп табылады, себебі алғаш жер ғаламшарында оттексіз атмосферасында ол бірінші боп түзілді. С6Н12О6 молекуласы
• 2 молекула пирожүзім қышқылына С3Н4О3 (немесе С3Н3О3 пируват) немесе 2молекула сүт қышқылына С3Н6О3 Гликолиздің оттексіз ыдырау реакциясы
• Екінші кезеңі (оттексіз)-гликолиз.
• Реакциялар жиынтығынан соң С6Н12О6 (глюкоза) 2 молекула триозаға бөлінеді.
• С6Н12О6 2С2Н5ОН + СО2 Тірі ағзаларда оттек жеткіліксіз болғанда химияның соңғы өнімі ретінде сүт қышқылы С3Н6О3 түзіледі.
• Гликолиздің толық немесе оттекті ыдырау реакциясы: С6Н12О6 + О2 H2O +СО2 – 2АТФ

Жасушалық тыныс алу үш кезеңнен тұрады: дайындық, оттексіз және оттекті. 1 – кезең – дайындық кезеңі Бұл – кезеңде тыныс алу емес асқорыту үдерісі жүреді. Қоректік заттар – жәй заттарға ыдырайды. 2 – кезең- оттексіз (гликолиз) кезеңі. Бұл – кезең жасушаның цитоплазмасында, белгілі ферменттердің әсерінен глюкозаның – сүт қышқылына ыдауы жүреді (оттек қатыспайды). 3 – кезең – оттекті кезеңі. Бұл - кезең жасушаның митохондрия органоидында жүреді. Глюкоза соңына дейін ыдырайды, энергия көп бөлінеді. Тыныс алудың бірінші кезеңі - дайындық кезеңі Көпжасушалы ағзаларда қоректік заттар алдымен ас қорыту жүйесінде содан кейін саңылау жасушада ыдырайды Тыныс алудың бірінші кезеңі-дайындық кезеңі Көпжасушалыда тыныс алу емес ас қорыту үдерісі жүреді. Асқорыту мүшелерінде Жасушада басқа заттарға қорытылады. ыдырайды Майлар + су глицерин + карбон қышқылына ыдырайды Крахмал мен қант глюкозаға ыдырайды Біржасушалыларда ас қорыту лизосомада жүреді. Екі жағдайда да бұл реакцияларға тиісті ферменттер қатысады. Олардың негіздері пепсин, липаза және амилаза. аминқышқылдарына ыдырайды Екінші кезеңі (оттексіз)-гликолиз. Оттексіз кезең тарихи және эволюциялық тұрғыдан бірінші кезең боп табылады, себебі алғаш жер ғаламшарында оттексіз атмосферасында ол бірінші боп түзілді. С6Н12О6 молекуласы 2 молекула пирожүзім қышқылына С3Н4О3 (немесе С3Н3О3 пируват) немесе 2молекула сүт қышқылына С3Н6О3 Гликолиздің оттексіз ыдырау реакциясы: С6Н12О6 2С3Н3О3 + энергия – 2АТФ Гликолиз реакцияларының барлығы ферменттердің қатысуымен жүреді. С6Н12О6 10 фермент 2С3Н6О3 + энергия – 2АТФ Екінші кезеңі (оттексіз)-гликолиз. Жасушада АТФ және О2 жеткілікті болса, гликолизді тоқтатады, яғни ингибирлейді . Егер де жасушада АДФ немесе АМФ жинақталған болса, гликолиздің ферменттері үдерісті әрі қарай жалғастырады. Реакциялар жиынтығынан соң С6Н12О6 (глюкоза) 2 молекула триозаға бөлінеді. Бактерияларда спирттік ашу үдерісі жүреді. Бұл гликолиз реакциясының соңғы өнімі - этил спирті. СО2 бөлінеді Реакциясы: С6Н12О6 2С2Н5ОН + СО2 Тірі ағзаларда оттек жеткіліксіз болғанда химияның соңғы өнімі ретінде сүт қышқылы С3Н6О3 түзіледі. Тыныс алудың соңғы үшінші- оттекті кезеңі. Тыныс алудың соңғы оттекті кезеңі -митохондрияда жүреді. Гликолиздің толық немесе оттекті ыдырауы да митохондрияның ішкі мембранасында үздіксіз жүретін процесс. Реакцияға аралық заттар ретінде ферменттер, АДФ және фосфор қышқылы қатысады. Бұл реакцияның оттексіз ыдыраудан айырмашылығы оттектің қатысымен глюкоза толық ыдырап, соңғы өнім ретінде CO2 және H2O түзіледі. Реакцияның бастапқы заты ретінде 2 моль C3H6O3 (сүт қышқылы) қатысады. Нәтижесінде 36 моль АТФ синтезделеді. Демек, энергияның негізгі көзі- глюкозаның оттекті ыдырауы кезінде түзіледі. Гликолиздің толық немесе оттекті ыдырау реакциясы: С6Н12О6 + О2 H2O +СО2 – 2АТФ жүктеу/скачать 1,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу: