Нұрмұратов с нұрекеева С. С., Сағымбаев Е. Оқырмандарға ұсынылып отырылған бұл антологияның ерекшелігі «Өзін-өзі тану»
жүктеу/скачать 6,93 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Білімдіден шыққан сөз (86- бет)
- Ата-анаға көз қуаныш (123-бет)
- ӘБДІРАХМАН ӨЛІМІНЕ
- Шәкерім
Жігіттер ойын арзан...(54-бет)...Тірі жанға құрбы боп жап-жасында-ақ Қалжыңдамақ, қасынбақ, ыржыңдамақ. Бет-аузын сөз сөйлерде жүз құбылтып, Қас кермек, мойын бұрмақ, қоразданбақ. Осындай сидаң жігіт елде мол-ақ, Бәрі де шаруаға келеді олақ. Сырын түзер біреу жоқ, сыртын түзеп, Бар өнері - қу борбай, сымпыс шолақ. Олардың жоқ ойында малын бақпақ, Адал еңбек, мал таппақ, жұртқа жақпақ. Жалғыз атын терлетіп, ел қыдырып, Сәлемдеспей, алыстан ыржаң қақпақ... Білімдіден шыққан сөз (86- бет)Білімдіден шыққан сөз Талаптыға болсын кез. Нұрынсырын көруге, Көкірегінде болсын көз. Жүрегі - айна, көңігі - ояу,
Әблет басқан елерме, Сөзге жуық келер ме? Түзу сөзге сенер ме Түзелмесін білген ез? «Айтшы-айтшылап» жалынар, Ұққыш жансып шабынар. Ұқпай жатып жалығар, Ұйқылы-ояу бойкүйез. Жас баладай жеңсік қой, Байлаулы емес ақыл, ой, Ойлағаны - айт пен той, Ыржаң - қылжаң ит мінез. Сұлу қыз бен я батыр Болмаған соң, тәңрі алғыр, Шығып кетер, я қалғыр, Оған ақыл - арам без. Жақсыға айтсаң, жаны еріп, Ұғар көңіл шын беріп, Дертті ішіне ем көріп, Неге алтынды десін жез. «Ой, тәңір - айшыл» кер есек, Қулық, сұмдық не өсек. Болмаған соң, бір есеп - Мейілі қамқа, мейілі бөз. Ата-анаға көз қуаныш (123-бет)...Сүйер ұлың болса, сен сүй, Сүйінерге жарар ол. Сүйкімі жоқ құр масыл би Сүйретіліп өтер сол. (adebiet kz) Бір дәурен кемді күнге бозбалалық (53-бет)...Әуелі өнер ізделік қолдан келсе, Ең болмаса еңбекпен мал табалық. Той болса, тон киелік, жүр, баралық, Бірімізді біріміз аударалық. Ат арықтар, тон тозар, қадір кетер, Күлкіні онша күйлеп, шуламалық. Уайым - ер қорғаны, есі барлық, Қиыны бұл дүниенің - қолы тарлық. «Еһе-еһеге» елірме, бозбалалар, Бұл бес күндік бір майдан ер сынарлық. Салынба, қылсаң дағы сан құмарлық, Алдыңда уайым көп шошынарлық: Жарлылық, жалынышты жалтаң көздік, Сүйкімі, икемі жоқ шалдуарлық. Әсем салдық өлгенше кім қыларлық, Оған да мезгіл болар тоқталарлық. Ұрлық қылар, тентірер, тамақ асырар Болмаған соң жұмыс қып мал табарлық. Басында әке айтпаса ақыл жарлық, Ағайын табылмаса ой саларлық, Қалжыңбассып өткізген қайран дәурен, Түбінде тартқызбай ма ол бір зарлық? Осы елде бозбала жоқ сөзді ұғарлық, Үзілмес үмітпенен бос қуардық. Әйтеуір ақсақалдар айтпады деп Жүрмесін деп аз ғана сөз шығардық. Бөтен елде бар болса (68- бет) ...Жақсыға біткен ағайын Өз үйінде кезексіз Шешен келер сартылдап. Біреу білер жер келсе, Сөз таба алмас қалтылдап. Қалжыңға келер шорқақтау, Жауға келер қорқақтау, Еркін жерде ызақор. Томырық келер тарқылдап. Әдеппенен тамылжып, Мінезі тәтті болмайды, Сасық пандау келеді, Қырт, мақтаншақ оңбайды, Кісімсініп жалпылдап. Біреуге өктем іс қылса, Өз күшім деп ойлайды. Егер кұші жүрмесе, Бағанағы жақсының Қылғаны деп қоймайды. Жат айбынар ісі жоқ, Жау айдынар кұші жоқ, Өз еркіне жіберсең, Еш нөрсеге тоймайды.. ӘБДІРАХМАН ӨЛІМІНЕ(163-165-беттр) Жиырма жеті жасында Әбдірахман көз жүмды. Сәулең болса басында, Кімді көрдің бұл сынды? Дүниелікке көңілі тоқ, Ағайынға бауырмал. Тәкаппар, жалған онда жоқ, Айнымас жүрек, күлкің — бал. Ғылым оқып білгенше Тыным, тыныштықтаппаған. . Дүниені кезіп көргенше Рахат іздеп жатпаған. Ұзақ өмір не берер, Көрген, білген болмаса? Жатқан надан не білер, Көңілге сәуле толмаса? Петербурда-ақ кідірмей, Біліпті дерттің барлығын. Тәуекел қып білдірмей, Күтіпті тәңірі жарлығын. Қалжыңы, шыны аралас, Өмірім аз деп білдіріп, Бөтен көзде көрсе жас, Ойнаймын деп күлдіріп. Аз өмірін ұзайтқан, Ғылымға бойы толған соң Көрген жерін молайтқан, Оқып, біліп болған соң. Қырым, Кавказ, Түркістан, Ресей, Сібір қалмады. Хабарланып әр тұстан, Көрмей дамыл алмады. Құйрықты жұлдыз секілді, Туды да, көп тұрмады. Көрген, білген өкінді, Мін тағар жан болмады. Тәуекел зор, ақыл мол Қорықпай тосқан тағдырын. Қиынсынбай өлімді ол, Білдірмеген еш сырын. Ата-ананың қызметін, Алған жардың қарызын, Өтемей кеткен бейнетін, Қағазға жазған арызын. Көргені мен білгені Жүзге келген шалдан көп. Бізге уайым жегені — Арманда боп калды деп. Жаңа жылдың басшысы — ол, Мен ескінің арты едім. Арман деген ащы сол, Сүйекке тиді, қарт едім. Қайғы болды күйгендей Ол қуатым еді рас. Көзге қамшы тигендей, Шыр айналды артқы жас.
ШәкерімАдамдық борышыңhttp://www.adebiet.kz/index.php?option=com_content&task=view&id=678&Itemid=23 Адамдық борышың- Халқыңа еңбек қыл. Ар сақта, оны бiл. Талаптан да бiлiм мен өнер үйрен, Бiлiмсiз, Өнерсiз, Болады ақыл тұл. Мақтанға салынба Мансаптың тағы үшiн. Нәпсіге билетпе Басыңның бағы үшiн. Өмiрiңдi сарп қыл өлгенiңше, Жоба тап, Жол көрсет, Келешек қамы үшiн. Қайтадан қайрылып Қауымға келмейсiң. Барыңды, Нәрiңдi Тiрлiкте бергейсiң. Ғибрат алар артыңа iз қалдырсаң - Шын бақыт‚ Осыны ұқ, Мәңгiлiк өлмейсiң! жүктеу/скачать 6,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|