Ескерту: Люксметр шегін 3 103 Лк-ға орнату. Бақылау сұрақтары

1. 
   Фотоэффект деп қандай құбылыс аталады.
   
2. 
   Фотоэффекттің қандай түрлерін білесіңдер.
   
3. 
   Фотоэффект заңы (Столетов заңы).
   
4. 
   Эйнштейн теңдеуін жаз және түсіндір.
   
5. 
   Фотоэлементтің құрылысы және жұмысы.
   
6. 
   Берілген жұмыста алынған графиктерді түсіндір.
   

№ 69 Зертханалық жұмыс. Стефан-Больцман тұрақтысын анықтау

Жоғары температураға дейін қыздырылған денелер жарық шығарады. Дененің қыздыру нәтижесінде жарық шығаруын жылулық (температуралық) сәулелену деп атайды. Жылулық сәулелену – бұл заттың атомдары мен молекулаларының жылулық қозғалысының энергиясының нәтижесінде пайда болатын электромагниттік сәулелену. Ол температурасы Кельвин нөлінен жоғары болатын барлық денелерге тән. Жоғары температура кезінде қысқа және ультракүлгін, ал төмен температура кезінде инфрақызыл толқындар сәулеленеді. Барлық сәулеленулердің арасында тек жылулық сәулелену адиабаталық оқшауланған тұйық жүйеде тепе-теңдік күйде бола алады. Осындай жүйеде көбірек қызған денелер көп сәулеленеді және аз жұтады, ал азырақ қызған денелер керісінше аз сәулеленеді және көп жұтады. Ал ол болса, денелер мен олардың жылулық сәулеленулері арасындағы энергияны тепе-тең қалыпта үлестіруіне әкеледі.

Ол бірлік уақытта дене бетінің бірлік ауданынан бірлік жиілік интервалында өтетін, денеге түскен электромагниттік толқындар таситын жұтылатын энергия бөлігін көрсетеді.

69.1 сурет

Жарық сәулесі шағылу нәтижесінде толық жұтылады. Кирхгоф сандық байланысты орнатқан

мұндағы = - Планк тұрақтысы;