НұСҚаулар педагогикалық Өлшеулер орталығы тапсырмаларды орындау



Pdf көрінісі
бет13/30
Дата12.04.2022
өлшемі3,9 Mb.
#138959
түріНұсқаулар
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   30
Байланысты:
Естественнонаучная грамотность казахский

 
Бағалау кестесі
 
Максималды балл саны – 1 

«2014 жылы Қазақстандағы ақбөкендердің орташа саны 250 мың басты құрады» 

 
 


ҒЫЛЫМИ ЖАРАТЫЛЫСТАНУ САУАТТЫЛЫҒЫ
13
 
4-сұрақ 
Қазақстанда 2010 жылдан 2014 жылға дейін ақбөкендер саны өсуінің негізгі себебін атаңыз. 
A
 
қоректің жеткілікті болуына байланысты 
B
 
жануарлардың мүйізіне сұраныстың төмендеуіне байланысты 
C
 
ақбөкендерді атуға мораторий енгізілуіне байланысты 
D
 
табиғи жаулар санының азаюына байланысты 
 
Тапсырманы орындау бойынша ұсыныстар
 

Мәтіннің бірінші және соңғы абзацтарына назар аударыңыз «
Ақбөкен
 – 
бөкендер
 
тұқымдасынан
 
шыққан
 
жұптұяқты
 
сүтқоректі

Бүгінгі
 
таңда
 
бұл
 
жойылып
 
кету
 
қаупі
 
бар
 
түр
 
деп
 
саналады

сондықтан
 
қорғауға
 
алынған
 
және
 
Халықаралық
 
Қызыл
 
кітапқа
 
енгізілген

2005 
жылы
 
ақбөкендерді
 
атуға
 
мораторий
 
енгізілді

ол
 2021 
жылға
 
дейін
 
күшінде
 
болады
.» 
және «
Ақбөкендерді
 
терісі
 
мен
 
еті
 
үшін
 
аулайды

Жануардың
 
мүйізі
 
өте
 
құнды

Мүйізін
 
майда
 
етіп
 
ұнтақтап

Қытайдың
 
дәстүрлі
 
медицинасында
 
кеңінен
 
қолданады
.». Мәтінде 
Қазақстандағы ақбөкендердің санын қорғаудың шаралары туралы мәлімдемелерді табыңыз.

Мәтіннен ақбөкендер популяциясы санының өсуінің негізгі себебі ақбөкендерді атуға 
мораторийдің енгізілгені болып табылады, өйткені оларды еті мен терісі үшін қыруда, ал 
мүйізі Қытайдың халық медицинасында кеңінен қолданылады. Осылайша, келесі келтірілген 
жауаптар «қоректің жеткілікті болуына байланысты», « жануарлардың мүйізіне сұраныстың 
төмендеуіне байланысты», «табиғи жаулар санының азаюына байланысты» қате болып 
табылады, себебі мәтінде бұл туралы ақпарат жоқ. Демек, дұрыс жауап «ақбөкендерді атуға 
мораторий енгізілуіне байланысты» болады. 
Бағалау кестесі
 
Максималды балл саны – 1 

«Ақбөкендерді атуға мораторий енгізу» нұсқасын таңдайды. 

 
 


ҒЫЛЫМИ ЖАРАТЫЛЫСТАНУ САУАТТЫЛЫҒЫ
14
 
№2 тапсырма. Майқарағайлы-шыршалы орман 
№2 тапсырманың сипаттамасы 
Сұрақтың 
нөмірі 
Тапсыр
ма типі 
Қолданылу саласы 
Білім 
 
Контекст 
Құзыреттілік Деңгей
Жауап таңдайтын сұрақ 
Денсаулық 
Табиғи ресурстар 
Қоршаған орта 
Қауіптер мен тәуекелдер 
Ғылым және технологиялар 
Контенттік
Процедуралық 
Әдіснама
лы
қ 
Жеке 
Жергілікті/ұлттық
Жаһандық 
Құбылысты ғылыми т
ұрғыдан түсіндіру
Ғылыми сұрақтарды тұжырымдау
Деректер мен дәлелдемелерді ғылыми 
түсіндіру 
1, 2, 3, 4, 5, 6
5 Х 
х 
x
х 
х 

6 Х 
х 
х 
х 
х 

7 Х 
х
х 
х х 

8 Х 
х
х 
х 
х 

Венгриядағы шыршалы ормандардың құрғап кету динамикасы вегетациялық кезеңнің 
басындағы ауа ылғалдылығының күрт ауытқуымен, қылқан жапырақты ағаштардың 
тіршілігіне әсер ететін антропогендік факторлармен (ормандардың жойылуы) және 
биотикалық факторлармен (патогенді саңырауқұлақтар, зиянды жануарлар) байланысты. Жас 
майқарағайлы-шыршалы ормандарда деградация мүлдем болмайды. Керісінше, қаусап тұрған 
ескі ағашқұрамның кебу қарқыны экологиялық жағдай өзгерген кезде, тіпті іргелес аумақта да 
күрт артады. ХХ ғасырдың 80-ші жылдарынан бастап, Венгрияның табиғи және жасанды 
екпелерінің зақымдануы едәуір өсті, салдарынан жекелеген аудандардағы емен саны 10-70%-
ға азайды. Орман экожүйелерін тұрақсыздандырудың маңызды факторы XVIII ғасырда 
басталған өзен ағысының өзгеруі және соңғы 12 жыл ішінде Карпат бассейніндегі тұрақты 
құрғақ ауа райының нәтижесіндегі топырақтың су балансының бұзылуы болып табылады. 
1980 жылдан кейін күкірт диоксиді мен азот оксидтерінің атмосфераға шығарындылары 0,050
және 0,030% азайғанына қарамастан, ластаудың осы түрлерінің орман өсімдіктеріне тікелей 
әсер етуінің жаңа белгілері болмаса да, бұл орманды қалыпқа келтіруге кедергі келтіретін 
маңызды факторлар болып қала береді.


ҒЫЛЫМИ ЖАРАТЫЛЫСТАНУ САУАТТЫЛЫҒЫ


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   30




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет