О. Ж. Таукебаев 1,2, К. Б. Зулпыхаров
жүктеу/скачать 1,66 Mb. Pdf көрінісі
|
| Қорытынды
Қорыта келе, Талас ауданның суармалы жер- лерінде өте ыңғайлы етіп орналастырылған су және кәріз жүйесі бар, алайда көп жылдар жөн- деу жұмыстары жүргізілмегендіктен олардың басым бөлігі тозып, істен шыққан. Күрделі және ағымдағы тегістеу жұмысы көп жылдардан бе- рі орындалмағандықтан, жерді суаруда және да- қылдардың өсіп жетілуінде кемшіліктер орын алуда, ауданда сор шаю жұмыстары орындал- майды. Соңғы жылдары аудандағы суармалы жерле- рінің 50-60% пайдаланылмай келеді, сонымен қатар суармалы егістік жерлерінде ауыспалы егіс тәртібі сақталмайды. Суармалы жерлердің басым бөлігі – 4453 га ІШСЖ қанағаттанарлықсыз жағдайынан, 2525 га тұздану процессіне ұшырау себебінен пай- даланылмайды. Сонымен қатар егістік алқап тар- дың мелиоративтік жай-күйінің төмендігі, ұсақ шаруашылықтардың нарықтық жағдайларға тө- селе алмауы, су шаруашылық жүйелерінің иесіз- дікке ұшырауы су жүйелерін игеруге кедергі келтіруде. Осындай мәселелерді шешу үшін аудандағы суармалы жерлерде келесі гидротехникалық жә- не агротехникалық іс-шараларды жүргізу қажет: − Жоспарлы, әрі сапалы өнімге егіске ке- шенді агротехникалық және мелиоративтік шара- ларды қолдану арқылы қол жеткізуге болады. Сондай шараларға ауыспалы егіс, ондағы дақыл- дардың құрамы және ротациясының дұрыс сақ- талуы, топырақты өңдеу жүйесі, өсімдік ке қа- жетті факторлардың өз мөлшерінде және уақы- тылы берілуі үшін дер кезінде егілуі, сонымен бірге өсімдіктерді зиянкестерден биологиялық әдіспен қорғау арқылы улы препараттарды қол- данбау оған кеткен шығынды азайтады, эколо- гиялық жағдайды жақсартады, өнім сапалы бо- ла ды. Гидрогеологиялық бақылаулар арқылы сол аймақ экологиясына келеңсіз әсерлердің ал- дын алып, дер кезінде мелиоративтік шаралар қолдану маңызды. − Егістік жерлердің тиімділігін арттыру үшін, кешенді іс-шаралар дер кезінде атқарылуы 30 Ирригациялық жүйелердің техникалық жағдайы және оның суармалы жерлердің динамикасына әсері ... тиіс. Егіншілік мәдениетінің негізі болып есеп- телетін ауыспалы егіс жүйесін қатаң сақтау, ауыл шаруашылық дақылдарының құрылымын және оларды орналастыруды дұрыс жолға қою, дақылдардың ең өнімді сорттарын ендіру, бар- лық агротехникалық жұмыстарды сапалы және өз уақытында атқарып отыру керек. − Суармалы жерлерден мол өнім алу үшін, оларды тұзданудан, батпақтанудан сақтау үшін жоғарыда айтылған іс-шаралармен қоса су жүйелері мен кәріздік жүйелер (тік дренаж, көл- денең су қашыртқылар) толығымен жұмыс істеп тұруы керек. Бұл шаралар аймақтың экожүйесіне де оң әсерін тигізеді. − Дақылдардың суғару тәртібін сақ тау, тұз шаю технологиясын пайдалану, мелиор а- тив тік жұмыстарды уақытылы жүргізу, ауыл шаруашылығы дақылдарының жер беті мен суға- рылатын алқаптарында тегістеу жұмыста рын жүргізу мол өнім алудың кепілі. − Иновациялық технологияны ендіру фер- мер лердің жоғары өнім алуына, тұрақты пай да табуға, тұздану пайызының төмендеуіне, яғни ауылдың әлеуметтік-экономикалық және эколо- гия лық әлеуетін жақсартуға мүмкіндік береді. жүктеу/скачать 1,66 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|